چکیده: مراقبه و محاسبه یک جستجو و سلوک فردی، راهی برای نگرش به درون و درک درونی و تصمیم برای تغییر و دگرگونی است و همچنین روشی است برای مراقبت از جسم و روح. در این پژوهش مراقبه و محاسبه را از منظر عرفان اسلامی در پنج فصل مورد بررسی قرار داده ام. فصل اول این پژوهش اختصاص دارد به کلیات تحقیق ، بیان مسئله تحقیق، اهمیت موضوع تحقیق، همچنین اهداف، سوالات، فرضیه ها، چارچوب نظری، روش و متغیر ها و و...

طبقات‌الصوفیۀ خواجه عبدالله انصاری (قرن پنجم) و تذکرةالاولیاء عطّار (قرن ششم) و نفحات‌الانس جامی (قرن نهم) از جمله تذکره­های مدونی هستند که نویسندگان آنان در سه دورۀ متوالی، با هدفی مشترک که همانا تعلیم مبانی تصوف بود و البته مطابق با مشخصه­های فکری متفاوت، به تبیین ابعاد شخصیت مشایخ و از جمله ابراهیم ادهم پرداختند. ابراهیم ادهم از صوفیان بزرگ قرن دوم بود که به دلیل نقش بسزای او در تحول مبانی زه...

زهد و پارسایی، یکی از رفتارهای بشر برای پرهیز از دنیاطلبی و منفعت جویی است که در نزد بیشتر جوامع و ادیان الهی دیده می شود؛ امّا زهد و پرهیزکاری زهاد اسلامی در عین دارا بودن ویژگی مذکور، دارای شاکله های متفاوتی چون توجّه به دین و دست نکشیدن کامل از زندگی دنیاوی است. در برهه ه ای از تاریخ اسلام، به دلیل دگرگونی های سیاسی و اجتماعی و همچنین بینش زهد مداراسلامی، زاهدان و نسّاکانی قد علم کردند که مشی ز...

پس از شکل گیری زهد تحت تأثیر علل و اسبابی چند، جریان فربه تصوف به دنبال درآمیختن اکسیر عشق با مس زهد پدید آمد و نثر عرفانی نیز از بطن نثر زاهدانه متولد شد و رشد و نمو یافت.این نثر نیز شاخه ای از نثر دینی است که از گونه های پرکاربرد نثر سده های نخست و دوم هجری در شکل های مختلف حدیث، تفسیر، خطابه و نامه بوده است.این نوشتار چگونگی شکل گیری و پدید آمدن نثر عرفانی از درون نثر زاهدانه و رشد و نمو آن ...

شعر زهد به معنای خاص، بسی پیش تر از آن که در ادبیات فارسی پدید آید ،در ادب عربی ظهور یافته است. بدون تردید بر جسته ترین شاعر عرب در زمینه ی زهد ابوالعتاهیه است. شعرهایی که او درباره ی زهد و مناسبات متنوع آن سروده منحصر به فرد است.با توجه به پیوندهای شعر فارسی با ادب عربی و نمونه های ابتکاری در سروده های ابوالعتاهیه،باید او را در تکوین زهدیات فارسی سهیم دانست. در ادبیات فارسی نیز عطار نیشابوری ا...

در فصل اول زهد را بررسی نموده ایم از نگاه لغت و از نگاه معصومین از آن جمله امام علی که می فرماید: زهد همان چیزی است که خداوند آن را بیان داشته است که می فرماید: "لکیلا تأسوا علی ما فاتکم ولاتفرحوا بماآتاکم" زهد یعنی اینکه بر گذشته تأسف نخورد. به آنچه از دست داده ناراحت نشود و به آنچه از اموال دنیا بدست آورد خوشحال و دلبسته نشود.و کسی که این دو خصلت در وجودش باشدآنرا می توان زاهد نامید و یا اما...

چکیده بخش عمده ای از معارف نورانی اسلام در قالب ادعیه و مناجات های اهل بیت (ع) است که به عنوان میراث گرانبهایی به دست ما رسیده است، خصوصاَ ادعیه ای که به تبیین مبانی اعتقادی و اخلاقی شیعه پرداخته است و در این میان« مناجات الزاهدین» که یکی از مناجات های «خمسه عشر» و از معتبر ترین مناجات های مأثور بوده و عبارتهای آن در کمال صلابت و اتقان است شاهد این ادعا است. این مناجات از جهت محتوا و مضامین د...