یکی از مباحث مهم در حوزه علوم قرآنی و تفسیر، مسئله «مبانی یا اصول تفسیر» است. مبانی تفسیر که همان باورها و اصول پذیرفته شده و مسلّم نزد مفسّر است، در فرایند تفسیر وی، ایفای نقش می کند و پذیرش یا عدم پذیرش آنها، سبب رویکرد خاص در تفسیر می گردد. از آنجا که مبانی مفسران متفاوت است، لذا اختلاف در تفسیر پدید می آید. از امام محمدباقر (علیه السلام) روایات فراوانی در حوزه تفسیر آیات قرآن و علوم قرآنی باق...

تفسیر قرآن مهر، اثر دکتر محمد علی رضایی اصفهانی، یکی از تفاسیر ممتاز و برجسته ی عصر حاضر است، که در سال های اخیر،بر اساس بینش و ساختار فکری جوانان نگارش یافته، و مطالب قرآن را به صورتی نوین عرضه کرده است؛ آنچه نگارنده در این تحقیق در پی آن است بررسی روش تفسیری اوست. بی شک تفسیر دکتر رضایی اصفهانی که بر اساس مبانی و قواعد تفسیری وی به انجام رسیده است، شامل مبانی عمومی همچون؛ جامعیت قرآن، قابل فه...

کتاب‎ها و آموزه‌های دینی، سیمای معصومین (علیهم‎السلام) و سخنان و روایات سازنده آنان برای روشنگری و استبداد‌ستیزی، از مبانی نظری مهم در ادبیات پایداری است که همواره انسان را به اخلاق نیکو برای رسیدن به رستگاری دعوت می‌کنند. بر این اساس، سیره و فرهنگ رضوی مبتنی بر فرهنگ پایداری، تأثیری شگرف در ادب فارسی داشته و جلوه‌هایی از پایداری را در شعر رضوی معاصر پدید ‌آورده است. سیره و فرهنگ رضوی با توجه ب...

هدف این رساله ، تبیین مبانی و گرایشهای تفسیر اثنی عشری است ،زیرا شاه عبدالعظیمی از جمله مفسرانی است که مقدمه ای بسیار ناقص و مختصر در آغاز تفسیر خود عرضه کرده است. وی از مبنا و زیر مبناهای الهی یعنی قرآن به قرآن و قرآن به سنت و مبنای بشری با گرایشهای اصولی – فقهی ، فلسفی ، کلامی، عرفانی ، ادبی ، علمی – تجربی و تاریخی سود برده است . تفسیر قرآن به قرآن ، اگر توسط معصوم(ع) انجام گیرد ، بهترین نوع ...

در میان روایات تفسیری که از اهل بیت پیامبر: به دست ما رسیده است، حجم زیادی اختصاص به گونه روایات تأویلی دارد. مراد از تأویل حقایق خارجی هستند که این روایات از آنها حکایت دارند و به آنها راهنمایی می کنند.این گونه روایات کمتر مورد توجّه و تحلیل مفسّران قرار گرفته است. مسئله ای که روایات تأویلی را مورد بی مهری قرار داده است، عدم شناخت مبانی و منطق این تأویلات است که از اهل بیت صادر شده است. خلط معان...

برخی از تفاسیر عرفانی از قوائد و اصول تفسیری و استظهار از نصوص پیروی نکرده و دچار افراط گردیده و در ورطه تفسیر به رای گرفتار شده اند. اینان از آیات و روایات به عنوان ابزاری در جهت تایید اصطلاحات و اصول تصوف و مکتب عرفانی خویش بهره برده اند. برخی دیگر با نگرش عرفانی مبتنی برقرآن و سنت، به تفسیر، سعی نموده اند که با بیان رموز و اشارات، لطایف باطنی قرآن را با ادبیات ویژه عارفانه ترسیم کنند و در عی...

چکیده موعود باوری اندیشه ای است که در بین تمام ادیان و قبایل با وجود اختلاف در مصادیق و جزئیات آن وجود دارد. در بین مسلمانان این اندیشه در اعتقاد به ظهور مهدی(عج)که از اولاد پیامبر اسلام(صلی الله علیه واله)و علی(ع) و فاطمه(ع) است، تجلی پیدا کرده است. اندیشه مهدویت یک اندیشه کلامی و مبتنی بر اصول متن و محکم کلامی از جمله، توحید،هدفمندی خلقت، نبوت ، امامت ومسائل مربوط به این اصول می باشد.اما مه...

تفسیر طبری از تفاسیر مهم قرآن است و ابوجعفر محمد بن حریر طبری از مفسران بزرگ مسلمان به شمار می رود. طبری گو اینکه از مبانی تفسیری خود به صراحت سخن نگفته، اما روشن است که با تأمل در زوایای تفسیر وی و چگونگی تعامل او با آیات و آراء مفسران، می توان تا حدودی به مبانی وی دست یافت. این مقاله در پی آن است که به گونة یاد شده به مبانی تفسیری طبری دست یابد، از این روی، در ضمن بحث، از ظاهر آیات، سیاق، حکم...

تبیین نقش اسباب نزول در تفسیر قرآن و تعیین حوزه های کاربرد آن در فهم معانی آیات است. یکی از دانشهای مورد نیاز مفسّر، علم اسباب نزول است. آشنایی با موقعیّت زمانی، مکانی، فردی و اجتماعی نزول آیه ای یا بخشی از آیات، این امکان را به مفسّر می دهد تا حقایق و معارف وحی را در زمینه های پیشینی و مقارن با آن مورد بررسی، تحلیل و نتیجه گیری قرار دهد. از سوی دیگر، اسباب نزول در فهم مقاصد و اسلوب تعابیر قرآن کر...

هدف این پژوهش، تبیین مبانی اساسی کرامت انسان و ارائه مدل مفهومی آن از منظر آموزه‎های دینی با تأکید بر فرهنگ رضوی است. پژوهش از نوع کیفی است و در آن برای بررسی مبانی کرامت انسانی از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. مضامین پژوهش در سه سطح استخراج و تحلیل شده است: «مضامین کلان (فراگیر)، مضامین یکپارچه‎کننده (سازمان‎دهنده) و مضامین اصلی و پایه». برای گردآوری و شناسایی مضامین مرتبط با مبانی دینی و ف...