خلیج فارس همواره یکی از گذرگاههای پراهمیت تجاری در طول تاریخ ایران محسوب شده است که از طریق آن، ایران با آبهای آزاد جهان ارتباط می یافت. همزمان با روی کار آمدن دولت صفویه در ایران، برای اولین بار پرتغالی ها به عنوان اولین کشور استعمارگر اروپایی وارد خلیج فارس شدند. آنها با ایجاد دژهایی در برخی نقاط خلیج فارس بویژه جزیره هرموز، بخشی از امور تجاری و سیاسی خلیج فارس را در اختیار خود گرفتند. برخورد...

کتاب جهان نمای کاتب چلبی، یکی از اسنادی است که به نام خلیج فارس و محدودۀ جغرافیای آن اشاره کرده است و در زمان جنگ ایران و عراق برای اثبات تعلق خلیج فارس به ایران، به سازمان ملل متحد عرضه شده بود. این مقاله، به معرفی دانشمند و جغرافیدان ترک معروف به «کاتب چلبی» و اثر معروفش «جهان نما» با موضوع جغرافیا، می پردازد.

در طول تاریخ در میان منابع دریایی خلیج فارس، صید مروارید پس از ماهی در کانون توجه سوداگران قرار داشت. خلیج فارس گذشته از این که یکی از غنی ترین دریاهای جهان از نظر منابع معدنی و انواع جانوران دریایی است، از لحاظ صید مروارید نیز از جایگاه بالایی برخوردار است. بسیاری از تاجران در طول تاریخ برای خرید و فروش مروارید به بنادر و جزایر خلیج فارس رفت و آمد می کردند. از دیگر محصولات مهمی که در تجارت خلی...

منطقه خلیج فارس به لحاظ ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی، یکی از مهم ترین مناطق دنیاست که به دلیل وجود منابع سرشار انرژی و موقعیت حساس جغرافیایی وسیاسی نقش و جایگاه مهمی در ساختار امنیت بین‌الملل داشته و فضای مناسبی را برای ایفای نقش بازیگران فراهم میکند. این موقعیت برجسته خلیج فارس سبب شده است که در طول تاریخ مورد توجه قدرتهای فرامنطقه ای قرار بگیرد. آمریکا نیز بخصوص پس از یازده سپتامب...

ایده‎ی احداث پل خلیج فارس که می تواند خالق مزیّت ها و فرصت های قابل توجّهی برای منطقه‎ی آزاد قشم باشد، به دهه‎‎ی 50 و زمان ایجاد نخستین بندر آزاد تجاری ایران در جزیره‎ی قشم بازمی‎گردد. بنا به مستندهای تاریخی، به‎نظر می رسد طرح ساخت پل خلیج فارس در آن زمان بیشتر به برقراری پیوند سرزمینی میان جزیره‎ی قشم و بندر عبّاس مرکز استان هرمزگان منحصر بوده است و شاید اهمّیّت استراتژیک این طرح، در مباحث کلان اقت...

چکیده جنگ دوم خلیج فارس را می توان اولین بحران بزرگ بین الملل پس از جنگ سرد نامید که در منطقه ای حساس و استراتژیک، میان جمع زیادی از بازیگران بین الملل و عراق متجاوز به خاک کویت به وقوع پیوست. اختلافات مرزی سرزمین های خلیج فارس در مرزکشی های شکننده میان کشورها  ریشه دارد. برای عراق، خوزستان ایران و کویت دو هدف مهم و استراتژیک توسعه طلبانه  هستند. پس از ناکامی در تجزیه خوزستان، طبیعی بود که عراق...

در این چک لیست 62 گونه از جلبکهای دریایی سبز متعلق به آبهای خلیج فارس و خلیج عمان در نوار ساحلی ایران ارائه می گردد که خلاصه ای است از مجموع 9 گزارش علمی منتشر شده در مورد جلبکهای خلیج فارس و نواحی ایرانی خلیج عمان که در طی 159 سال گذشته منتشر شده اند. نام صحیح گونه ها در سایت www.algaebase.org  که بوسیله جلبک شناس معروف مک گیوری طراحی گردیده است کنترل شده است. در این چک لیست تعداد گونه های جلب...

چکیده ساسانیان از هنگامی که به قدرت رسیدند با درک اهمیت راه های آبی بی درنگ کوشش جدی و موفقی برای تسلط سیاسی و نظامی بر خلیج فارس اعمال نمودند. اردشیر اول کوشش های مهمی برای اعمال اقتدار ایران در خلیج فارس به عمل آورد و در زمان شاهنشاهی او یازده شهر در نواحی مجاور خلیج فارس بنا و یا تجدید بنا گردید و به نام وی خوانده شد.شاپور دوم نیز نیروی دریایی عظیمی را در خلیج فارس مستقر کرد،و به سیاست شهرس...

در این مقاله اثر پارامترهای فیزیکی آبهای خلیج فارس بر حرکت یک روبات زیر آّبی شرح داده شده است.ابتدا به بیان پارامترهای فیزیکی آب و نحوه اندازه گیری آنها در خلیج فارس وتاثیر آنها بر انتشار موج صوتی در داخل آب پرداخته ایم سپس یک روبات زیر آبی را مورد بررسی قرار داده و در خصوص مدارهای فرستنده و گیرنده آن وتاثیر انتخاب نوع مدار ومیزان فرکانس در گیرایی و فرستندگی آن داخل آب بحث کرده ایم.همچنین با نوش...

در سالیان اخیر، محیط زیست آبی حوزۀ خلیج فارس در کنار انواع مشکلات زیست محیطی، شاهد شیوع تأمل برانگیز پدیده ای به نام کشند سرخ بوده است. این پدیده به زعم کارشناسان، منجر به ورود خسارات عمده ای به زیست بوم دریایی و آبزیان این منطقه شده است. با این حال، ابعاد حقوقی و دیپلماتیک آن، چندان مورد توجه کارشناسان امر قرار نگرفته است. این مقاله به دنبال تحلیل مسئولیت بین المللی دولت های ساحلی حوزۀ خلیج فا...