مارکس از فلاسفه بزرگ تاریخ، معتقد است دولت امری موقتی است و برآمده از طبقات است که سرانجام به وجود آن نیازی نخواهد بود و با برافتادن سرمایه‌ داری دوران تاریخی انسان آغاز خواهد شد. در این مقاله به فرجام دولت پس از سقوط سرمایه داری پرداخته می شود و آن را در دو قسمت دیکتاتوری پرولتاریا و پس از آن بررسی کرده و نشان می دهد که در هر دو مرحله، وضعیت دولت با آنچه امروز مد نظر داریم کاملاٌ متفاوت است، چه...

مقاله حاضر قصد دارد پس از بررسی فشرده آراء مختلف در مود مفهوم طبقه به بررسی این مفهوم در مهمترین نحله متعلق به آن–نحله مارکسیستی– بپردازد.  بنابراین این مقاله سه هدف اساسی را دنبال خواهد کرد: ابتدا یک نوع شناسی از مفاهیم کلی طبقه به تبعیت از اریک الین رایت ارائه می گردد، دوم به بررسی این مفهوم در اندیشه مارکس پرداخته می شود و در ادامه چهار نحله اساسی همرا با زیر مجموعه های هریک در نحله های گونا...

از آنجا که شعر آیینة تمام‌نمای روحیات شاعر است تحقیق در رنگ‌های به کار رفته در آن نیز می‌تواند به‌ عنوان ابزاری مهم در شناسایی واکنش‌ها و رفتارهای وی قلمداد گردد. تجربة شهودی شاعران عارف که بر زبانی نمادین استوار است با استفاده از عنصر رنگ و واژه‌های تداعی‌گر آن بهتر بیان می‌شود. جستار پیش‌رو با هدف روان‌شناسی رنگ در  مصیبت‌نامة عطار و با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی، در تلاش است به باز...

بنیان­گذاران جامعه­شناسی سیاسی، یعنی کارل مارکس و ماکس وبر، نظریاتی ارایه داده­اند که بیش از یک سـده، افکار عمومی جهانیان را در مورد قـدرت و سیاست، به خود جلب کرده است. ولی جهانی شدن سیاست، اکثر پارادایم­های این علم را بی­اعتبار ساخته است؛ چرا که اغلب نظریه­های جامعه­شناختی سیاسی در مورد دولت- ملت بیان شده است. از این رو به نظر می­رسد که نظرهای آنها، در عصر حاضر قابل استفاده نباشد. با این وجود ...

نابرابری اجتماعی به موقعیت‌های نابرابر استفاده افراد یک جامعه از فرصت‌ها اشاره دارد که می‌تواند سیاسی، اقتصادی و فرهنگی باشد. هدف اصلی این مقاله بیان تشابهات و تفاوت‌های نظری 2 جامعه‌شناس یعنی کارل مارکس و ماکس وبر و همچنین بررسی موشکافانه در نظریات این 2 متفکر در حوزه جامعه‌شناسی نابرابری می‌باشد. این مقاله از نوع پژوهش اسنادی و کتابخانه‌ای است که در این روش با مراجعه به منابع متعدد در زمینه ج...

در تاریخ تفکر مارکسیسم، لوکاچ متفکری بسیار اثرگذار بود. وی آثار مارکس را به شیوه خود قرائت کرد. بنا به خوانش او مارکسیسم نه یک نظریه تحلیلی که بیشتر یک روش برای مشاهده، فهم و تغییر جهان بود. او روش مارکس را در تلاش برای فهم و دستیابی به کلیت تعریف می­کرد. وی کلیت را در دست کم پنج معنای متفاوت به کار می‌برد که عبارت بودند از: بیانگر، مرکز زدوده، هنجاری، طولی و عرضی. او روش دیالکتیک را به معنای ق...

پژوهش حاضر در صدد بررسی ابعاد مذهبی جنبش بابک خرم‌دین بر‌‌ اساس جامعه‌شناسی دین کارل مارکس و ماکس وبر می‌باشد و ضمن برشمردن خاستگاه‌ها، مولفه‌ها و تفاوت‌های عقاید مارکس و وبر در این زمینه، در پی پاسخ به این پرسش است که تا چه میزان می‌توان نقش مذهب را در این جنبش، بر اساس نگاه‌های مذکور سنجید؟ این مقاله بر کاربست نوعی از جامعه‌شناسی ترکیبی دین تاکید دارد. نتایج این پژوهش که با روش مقایسه‌ای و تح...

در تاریخ تفکر مارکسیسم، لوکاچ متفکری بسیار اثرگذار بود. وی آثار مارکس را به شیوه خود قرائت کرد. بنا به خوانش او مارکسیسم نه یک نظریه تحلیلی که بیشتر یک روش برای مشاهده، فهم و تغییر جهان بود. او روش مارکس را در تلاش برای فهم و دستیابی به کلیت تعریف می­کرد. وی کلیت را در دست کم پنج معنای متفاوت به کار می برد که عبارت بودند از: بیانگر، مرکز زدوده، هنجاری، طولی و عرضی. او روش دیالکتیک را به معنای ق...

تفسیر متعارف از اشعار پروین، این است که شاعر به‌لحاظ ساختاری و محتوا، به سنت شعری گذشته وابسته‌است و ادامه‌دهندۀ راه پیشینیان است، اما فی‌المثل نگرش انسان‌دوستانه و مهربانانه به فقرا و به‌طورکلی دغدغه‌ها‌ی اجتماعی در اشعار او پررنگ‌تر از گذشتگان است که آن نیز از طبع فردی و جنسیت زنانۀ خود پروین برخاسته‌است. این مقاله می‌خواهد نشان دهد از نظر ساختار و فرم، پروین با سنت شعری گذشته همگام است، اما ...