آثار فارسی عبدالرّئوف فطرت بخارایی (1886-1938م) در ماوراءالنّهر از نخستین نمونه های نظم و نثر نوین فارسیِ تاجیکی در این منطقه است. مناظرۀ مدرّس بخارایی با یک نفر فرنگی در هندوستان دربارۀ مکاتب جدیده، معروف به مناظره (استانبول، 1328ق/1910م)، علاوه بر آنکه نخستین اثر منثور و روایی این نویسنده و شاعر ماوراءالنّهری است، اوّلین اثر مستقلِّ نوشته شده به زبان فارسی در ادبیّات نوینِ فارسیِ تاجیکی در این منطقه نیز...

این پژوهش به بررسی مقایسه ی نظام آوایی و واژگانی دو گونه از زبان ترکی که یکی مربوط به ترکی اهری در شمال غرب و دیگری مربوط به ترکمنی گنبد کاووس در شمال شرق ایران است، پرداخته است. هدف از این پژوهش بررسی تفاوتها و شباهت های واجی و ساختواژی این دو گونه زبانی و شناساندن و حفظ میراث گرانقدر زبانها و گونه های زبانی به نسل های بعدی است. این پژوهش در پنج فصل و یک پیوست تنظیم شده است. بخش نظری بر اساس ا...

فطرت بخارایی از سران جنبش بیداری در آسیای مرکزی است که در بنیادگذاری نثر نوآیینِ فارسیِ تاجیکی نقش مهمی ایفا کرده است. وی اثری به نام مناظره تألیف کرده است که به لحاظ ساختار گفتگومحور، نخستین گام در نمایشنامه‎نویسی فارسیِ این منطقه به شمار می‎رود. نگارندگان، این اثر را با استفاده از الگوی «قابلیت‎های نمایشی گونۀ ادبی مناظرۀ منثور با رویکرد گفتگومحور» تحلیل کرده‎اند. گفتگو به عنوان وجه مشترک این دو...

موسیقی شعر مجموعه عواملی است که در کلام رخ می دهد تا در آن، آهنگ و توازن ایجاد شود. همین توازن و هماهنگی، در زیبایی سخن ، انتقال پیام و نشان دادن احساسات و عواطف شاعر، نقشی اساسی بر عهده دارد. به عبارت دیگر موسیقی شعر به شاعر کمک می کند تا درونیات خود را به بهترین و شیواترین صورت به ظهور برساند. عصمت بخارایی یکی از شاعران مشهور و بنام منطقه ی ماوراءالنهر در قرن نهم و از پایه گذاران بحرطویل در ش...

آنچه نام مارسل پروست را بلند آوازه کرد، تحلیل های روانشناختی او بود که در رمان ماندگار در جستجوی زمان از دست رفته به چشم می خورند . با این همه، غنای زبان شناختی این اثر کمتر مورد توجه ناقدان قرار گرفته است. در واقع پروست به گوناگونی های زبان توجه ویژه ای داشت تا آنجا که وی نیز در نوشتن از سبک نویسندگان بزرگ دیگر تقلید می کرد . در عین حال او اولین داستان پرداز فرانسوی است که به هر یک از شخصیت ها...

نشانگان لهجه خارجی (fas) اختلال گفتاری کمیابی است که در اثر ضایعات وارده بر نیمکره چپ مغز ایجاد می گردد. در این نشانگان عموماً ترکیب انحرافات زنجیری و زبرزنجیری در تولید سبب ایجاد لهجه خارجی می گردد. جدا از مشکلات تلفظی زنجیری، خطاهای زبرزنجیری غالباً مختصه اصلی نشانگان لهجه خارجی در نظر گرفته می شوند. در این مقاله گزارشی از یک زن فارسی زبان 53 ساله ارائه می شود که پس از سکته مغزی و وقوع انفارکتو...

مفاهیم زبان، گویش، لهجه و گونه از مفاهیم بسیار اساسی و پرکاربرد در زبان شناسی است. علاوه بر آن، با توجه به تنوع زبانی در ایران و اهمیت مطالعة زبانها و گویشهای مورد مخاطره و تهدید و گاه رو به زوال، توصیف آنها از اولویتهای مطالعات زبانی است. در اینجا نخستین پرسشی که پژوهشگر با آن روبه رو می شود تعریف مفاهیم پیش گفته است. این مقاله می کوشد با بررسی کاربرد این مفاهیم در آثار زبان شناسان ایرانی به ت...

رساله حاضر تحت عناوین ذیل مباحث کلامی شعر فارسی را از آغاز قرن هفتم هجر مورد مطالعه قرار می دهد : علم کلام - تاثیر علم کلام در شعر فارسی - بررسی مسائل کلامی در شعر فارسی - فردوسی - فرخی - عنصری - فخرالدین اسعد گرگانی - اسدی طوسی - قطران تبریزی - ناصر خسرو - ازرقی هروی - حکیم سنائی - عمعق بخارایی - قوای رازی - انوری - سوزنی سمرقندی - رشید وطواط - جمال الدین عبدالرزاق - خاقانی - ظهیر فاریابی - نظ...