قاعده ی منع محاکمه ی مجدد یکی از قواعد موجود در حقوق جزای بین الملل است که در جهت حفظ حقوق متهم به وجود آمده است. این قاعده از مبانی مستحکمی برخوردار است و در قوانین اکثر کشورها به رسمیت شناخته شده است. پیش از انقلاب این قاعده منطبق با قواعد حقوق جزای بین الملل پذیرفته شده بود اما پس از انقلاب تا پیش از تصویب ق.م.ا 1392 از قوانین جزایی ایران حذف شده بود. در ق.م.ا 1392 قاعده ی منع محاکمه ی مجدد ...

طبابت از ضروریات زندگی اجتماعی است وامر سلامت و جان انسان ها پیوسته یکی از دغدغه های مهم جوامع بشری است. انقلابی که تحقیقات علمی و اکتشافات جدید پزشکی در زمینه علم پزشکی به وجود آورده سوالات بیشماری را مطرح ساخته که فقهای اسلام نمی توانند درباره آنها سکوت اختیار کنند از آن جهت که فقه پیوند عمیقی با زندگی انسان دارد، نتایج بحث و تحقیقات درباره این سوالات، در زندگی انسان ها موثر است بنابراین بر ع...

وجود الفاظ دارای اشتراک لفظی که در منابع فقهی (قرآن و احادیث) آمده در اختلاف نظر فقیهان در احکام شرعی اثر ملموسی داشته است؛ زیرا هنگامی که در ادلّة شرعی، واژه ای مشترک بیاید و یکی از آن معانی به وسیلة قرینه ای تعیین نشود، نوعی ابهام و غموض در دلیل پدید می آید که می بایست آن را از میان برداشت تا بتوان در پی آن، دلیل و حکم شرعی را کشف کرد و مکلّف هم تکلیف خود را به روشنی بداند. فقها با استفاده از...

نسخ عبارت است از برداشتن یک حکم شرعی یا قانونی (که اقتضای استمرار دارد) به وسیله حکم شرعی یا قانونی دیگر. نسخ با بداء متفاوت است. در قرآن نیز آیات ناسخ و منسوخ وجود دارد که در تعداد آن اختلاف نظر وجود دارد. تخصیص نیز به معنای اخراج برخی از افراد عام از حکم آن است بدون اینکه تصرفی در موضوع یا حکم عام شود. هر یک از این دو دارای اقسام و مباحثی است که نز جمله آن مباحث، مبحث جواز یا عدم جواز نسخ و ت...

یکی از مسائل مورد بحث در فقه اسلامی، جواز یا عدم جواز تصدی مناصب ولایی، همچون رهبری حکومت توسط بانوان است. در این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی تطبیقی این مسئله در فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران پرداخته می‌شود. در فقه مذاهب اسلامی جز یک فرقه (شبیبیه)، همگی قائل به عدم جواز تصدی این منصب توسط زنان می‌باشند. نظام حقوقی ایران به بهترین نحو بین حاکمیت قواعد شرع (اراده خداوند) و قواعد موضوعه...

چنان که از عنوان تحقیق پیش رو بر می‌آید، قصد ما بررسی و تحلیل مجازات اعدام تعزیری از منظر فقه شیعه است. در واقع، صرف نظر از واقعیات تقنینی و بدون توجه به پذیرش چنین مجازاتی در قوانین موضوعه‌ی کشور، صرفاً به تحلیل موضوع جواز یا عدم جواز شرعی و فقهی آن می‌پردازیم. در این مقاله با مقایسه‌ تعزیر با سایر مجازات‌های شرعی، امعان نظر به فلسفه‌ وضع تعزیر، عنایت به برخی قواعد حاکم بر فقه کیفری و نیز با اس...

تنقیح مناط یکی از قوانین و قواعد اصول فقه است که برای استنباط احکام و قواعد شرعی بکار گرفته می شود و بطور کلی یکی از شیوه های تعیم احکامی است که برای وقایع و موارد خاص صادر شده و با این روش خصوصیات آن واقعه یا فرد خاص که در حکم دخیل نیست شناسایی شده و در کنار زده می شود و حکم در همه موارد مشابه به جاری می گردد.

گاهی اشخاص با انجام یک فعالیت قانونی و متعارف ضمن کسب سود، سبب ایجاد مخاطرات و خساراتی برای دیگران می‌شوند. اسباب بیشتر شناخته‌شده ضمان قهری شرعی مانند اتلاف و تسبیب نمی‌توانند جبران ضرر حاصله از این نوع فعالیت‌ها را پوشش دهند. سیستم ضمان قهری شرعی کثرت­گرا است و محدود به قواعد شمارش شده نیست. در چنین مواردی که توازن و ملازمه میان سود و مخاطره بر هم خورده است، تمسک به قاعده نفع- مخاطره مستخرج ا...

وجود برخی از عناصر زبانی مثل اشتراک، معانی حروف و ... در منابع فقهی [قرآن و احادیث] موجب پیدایش اختلاف نظر فقیهان در احکام شرعی شده است برای مثال هنگامی که در ادلّه شرعی واژه ای مشترک بیاید و به وسیله ی قرینه ای یکی از آن معانی تعیین نگردد، نوعی ابهام و غموض در دلیل پدید می آید که می بایست آن را از میان برداشت تا بتوان به دلیل شرعی، عمل کرده و مکلّف هم تکلیف خود را به روشنی بداند. فقهاء با استفا...

چکیده در نظام حقوقی اسلام « نفی حکم یا تکلیف » و نیز بعضی از احکام شرعی مطابق با اصل دانسته شده و اصل، مستند بسیاری از احکام قرار گرفته است، با وجوداین که وسعت به کارگیری اصل، به وسعت فقه بوده و در تمامی ابواب آن به کار می‌رود، بدون تبیین خاصّی از آن و با تردید از مفهوم و معنای اصل سخن به میان آمده است و معانی متفاوتی برای آن ذکر گردیده، در حالی که معیاری برای ترجیح یک معنا بر معنای دیگر ارائه ...