آوازه شعری شرف‌الدین محمد بن سعید بوصیری، برخاسته از مدایح نبوی به‌ویژه قصیده «الکوکب الدریة فی مدح خیر البریة»، معروف به «برده» است، که از نمونه‌های ناب شعر عربی و محل توجه ادباست. این قصیده از سوی خیل عظیمی از شاعران متأخر، تقلید شده، که از زیباترین نمونه‌های این تقلید، می‌توان به قصیدة طولانی «علی احمد باکثیر»، با عنوان «نظام البردة» یا «ذکری محمد (ص)» اشاره کرد. باکثیر این شعر خود را بر طری...

کثر الحدیث عن الوحدة العضویة للقصیدة العربیة فی العصر الحدیث تأثراً بالنقد الأدبی الأوروبی. ولکن هناک الکثیر من الناقدین والباحثین قد ترسخ فی أذهانهم مفهوم ناقص من الوحدة العضویة، فیظنون أن مدلولها هو اقتصار القصیدة علی تجربة واحدة أو عاطفة واحدة ویخلطون فی تطبیقها بین الوحدة الموضوعیة والوحدة المنطقیة؛ فنحاول فی هذا المقال أن نبین مفهوم الوحدة العضویة والوحدة الموضوعیة والوحدة المنطقیة من خلال ...

إن للقصة القصیرة مکانة ممتازة فی الأدب العربی الحدیث یختص بها حیّز کبیر بین أنواع الأدب المختلفة. أقبل علیها کبار العرب و أصبحت من أحب الأنواع الأدبیة إلی القراء. من المعاصرین فقد اشتهر فیها من الکتاب نجیب محفوظ و کتب عدداً کبیراً من القصص القصیرة لم ینشر إلا بعضها منها: المجموعة المسماة بـ «همس الجنون». مما تشتمل علیه هذه المجموعه، أُقصوصة «فلفل» و هی حکایة غلام یشتغل فی القهوة لمبلغ متواضع جداً، ی...

یُعدُّ شهاب الدین محمود الحلبی من اکابر الشعراء و الکتاب المشهورین فی عصر الممالیک. إنّه صور کثیرا من وقائع الممالیک ضد الصلیبیین فی زمنه فی قصائد غنائیة حماسیة خالدة. قصیدة «فتح عکا» التی حاول فیها الشاعر أن یعارض قصیدة «فتح عموریة لأبی تمام» تعد من أشهر قصائده فی هذا الصدد. هذا المقال مع عقد موازنة بین المعانی المشترکة فی القصیدتین المذکورتین و الاتیان بالمفاهیم و المعانی المشترکة بینهما یصل الی ...

هو ابوعثمان عمرو بن بحر الجاحظ من الادباء الشهیر فی القرن الثالث للهجرة. انّه حُظِی بذکاء وافر و مثابرةٍ فی العمل، و استمدَّ ببیئة مولده الجغرافیة أی البصرة الّتی کانت میناءَ تجاریةً تَتَجوّل فیه الاجناسُ المختلفة و مذاهبُ شتّی و الاَلسنَةُ المتنوعة، و أیضا وقوعُه فی موقع تاریخی خاص أی عصر ازدهار الحکومة العباسیة و رفعتها خاصةً عصر مأمون و هو عصر نشأة الثقافة الاسلامیةِ. سنحت لـلجاحظ فرصةُ خلق المعالم الادبیةِ علی ال...