در میان مسایل فلسفی، اصل علیت از اولین مسایلی است که فکر بشر را به خود مشغول کرده است. در بیان اهمیت آن، همین قدر کافی است که بدانیم این اصل، پایه و اساس هر گونه معرفتی است به طوری که بطلان یا تزلزل آن، موجب تزلزل معرفت بشری می گردد. پس از رنسانس، با دو جریان عمده عقل گرایی و تجربه گرایی در فلسفه مغرب زمین مواجهیم که تمام مسایل فلسفی از جمله علّیت را تحت الشعاع خویش قرار دادند. ما در این ت...

در این رساله ضمن بیان کلیاتی در باب شکاکیت ، نگاهی به شکاکان قدیم و سوفسطائیان انداخته و پس از آن شک روشی دکارت را مورد نقادی قرار داده است ، چون او حد فاصل میان فلسفه قدیم و جدید و پدر فلسفه جدید است . در ادامه به شکاکیت هیوم پرداخته و بعد از آن به کانت و آرا او بررسی شده است . در پایا ن به نقد و بررسی مدعا و ادله شکاکان پرداخته شده است . سپس نگاهی نقادانه به بعضی از ادله آنها بررسی شده است .

معرفت شناسی به عنوان شاخه ای از فلسفه، در مورد شناخت هستی و خالق آن بحث می کند. این علم یکی از مطرح ترین مباحث شناخت است که از دوره باستان نیز به شکلی عام و غیر مستقل مطرح بوده است. دیوید هیوم از جمله تجربه گرایانی است که در زمینۀ شناخت، آرائی دارد. او بر اساس حس تجربی، نظریۀ خود را استوار کرده و تنها، ادراک حواس ظاهری را مبنای شناخت قرار می دهد ؛ ضمن این که این حواس را برای شناخت کافی نمی شمار...

دانش شناخت ‏شناسی، شاخه‏ای از فلسفه است که ماهیت، حدود، منابع، ملاک و معیار معرفت را بررسی می‏کند و قابلیت اعتماد به ادعاهای معرفتی را می‏سنجد. در میان مسائل شناخت شناسی، مسئله ارزش شناخت؛ یعنی «ملاک» و «معیار» شناخت حقیقی از میان شناخت ها و اختلاف های معرفت شناسانه ی دانشمندان که انسان پی به خطای برخی از آن ها برده، از اساسی ترین مسئله شناخت شناسی به شمار می رود که سابقه طرح آن به آغاز فلسفه ب...

مفهوم زمان در تاریخ فلسفه مفهومی پیچیده و مرموز بوده است تا جایی که بعضی ارباب نظر آنرا معلوم الانیه و مجهول الماهیه خوانده اند این مقاله در صد د تفسیری اجمال یاز موقعیت مفهوم زمان در تفکر کانت است و نشان می دهد که مفهوم زمان در فلسفه جدید در اندیشه دیوید هیوم جایگاه تازه ای یافت که در اندیشه گذشتگان از این جایگاه برخودار نبود و آنگاه در فلسفه کانت اساسا آگاهی و شناخت دایر مدار زمان است و آنجا ...

هدف این رساله ان است که نوع نگرش دینی دوران پسامدرن را مورد بررسی قرار دهد. با توجه به اینکه الهیات دوره پسامدرن متآثر از دوره مدرن و ماقبل آن بوده است، لذا باید گذری به مدرنیته داشت تا نحوه رویکرد به دین متفکران این دوره و تآثیر گذاری اش بر دوره بعد از خودش بهتر آشکار گردد. به همین دلیل بخش آغازین این رساله به تعریف مدرنیته و معرفی فیلسوفان موسس مدرنیته همچون دکارت، هیوم و کانت اختصاص دارد. طی...

پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش کیفیت هویت بر رفتار اخلاقی به واسطه ادراکات زیبایی شناختی در دانشجویان انجام یافته است. نمونه پژوهش 300 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب گردیدند. پرسشنامه های رفتار اخلاقی لوزیر، سبک های هویت بنیون و آدامز و پرسشنامه ادراکات زیبایی شناختی ابزارهای گرداوری اطلاعات بودند. برای تحلیل نتایج از مدل یابی معادلات ساختار...

برهان صدیقین به شکلی که ابن‌سینا آن را نخستین‌بار برای برهان امکان و وجوب به کاربرد، از طریق آثار ابن‌رشد و ابن‌میمون در قرون وسطی، به آثار توماس آکویناس راه یافت. مفاهیم مربوط به این برهان چنانکه مورد‌نظر ابن‌سینا بود، در این آثار منتقل نشد و آشفتگی برهان در فلسفه بعد از رنسانس غرب نیز ادامه یافت. در این مقاله برهان امکان و وجوب از قرن هفدهم به بعد در تاریخ فلسفه غرب دنبال شده است. مدّعای مقاله...

بحث از «علیت»ازمهم‌ترین مباحثی است که زیربنای بسیاری از دیگر مباحث فلسفه اسلامی را تشکیل می‌دهد، تا آنجا که انکار آن در حقیقت نفی همة علوم اسلامی است. از سوی دیگر پذیرفتن اصل علیت هم، اختلافات و کشمکش‌ها را در ابعاد و زوایای این قانون در پی داشته‌است، امّا به ندرت موجب انکار اصل علیت شده‌است. یکی از کسانی که در مغرب زمین اصل علیت را به چالش کشیده و در صدد انکار آن برآمده‌است«دیوید هیوم» است. د...

تبیین و تحلیل هویت و مفهوم عدد در قلمرو معیارهای پذیرفته شده فلسفه تحلیلی از منظر فرگه، هدف اصلی این مقاله است و دست آورد مهم آن ورود مقوله‌های مفهوم و مصداق مفهوم هم‌قوه، در تعریف ماهیت عدد و در نتیجه ارایه برداشتی نو از مفهوم عدد است. در رویکرد معرفت شناسی به عدد که فرگه آن را رد می‌کند، پرسش این است که «عدد چگونه به ما داده می‌شود؟» در حالی که باید می‌پرسید «عدد به چه چیزی نسبت داده می‌شود؟»...