عبدی بیک شیرازی، شاعر، حکیم و دبیر شاه طهماسب صفوی که در سیاق و ترسل با کفایتی تمام عهده دار منصب استیفا بود، از نظیره پردازانِ نظامی گنجوی به شمار می رود که در جواب «خمسة» او به سرودن سه خمسه پرداخته است. «هفت اختر» نیز یکی از مثنوی های اوست که در قفای «هفت پیکر» سروده شده است. این گفتار ضمن مقایسه و بررسی مشابهت ها و مباینت های این دو اثر، از حیث محتوا و ساختار، نشان می دهد که عبدی بیک با تبحّر...

تحلیل عناصر داستانی در هفت گنبد نظامی گنجوی*   یوسف گل پرور1 دانشجوی دکتری دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) دکتر محمّدحسین محمدی استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین چکیده شناختن اندیشه های اخلاقی و تعلیمی بزرگان ادبی جز با مطالعه آثار به جا مانده از آنان امکان پذیرنیست. اندیشه های بزرگان ادبی و شعرا، گاه در پرده نثر نمایان است و گاه در میان نظم. نثر یا نظم، گاه شکل داستانی به خود...

تلمیح از جمله شگردها و فنونی است که شاعر با ایجاد و اختصار و همچنین گسترش معنا برای بیان مقصود و زیبایی کلام از آنها بهره می گیرد. برای درک و فهم عبارات و یا ابیاتی که در آن تلمیح وجود دارد اطلاع و آگاهی کامل از داستان، شعر، مثل و ... ضرورت دارد، زیرا این شناخت و آگاهی باعث درک صحیح اثر دیدگاه شاعر یا نویسنده است و شیرینی کلام او را دو چندان می کند. نظامی از جمله شاعرانی است که در دیوان خود ا...

بخش عظیمی از هفت پیکر، به انعکاس دانش‏های کهن، به ویژه دانش نجوم وفرهنگ صابئین، اختصاص دارد و فهم این منظومه‏ بدون آشنایی با اصطلاحات نجوم احکامی وفرهنگ صابئین دشواراست، ستارگان و صفات منسوب به آن ها در هفت پیکر  کار برد ویژه ای دارد، به نظر می رسد نظامی با اندیشه های صابئه در تضاد است، و درپی اثبات خرافه ای بودن کنش های عقیدتی آنان و بی پایه نشان دادن با ورها ی دینی آن ها ابتنای، داستان‏های هف...

عبدی بیک شیرازی، شاعر، حکیم و دبیر شاه طهماسب صفوی که در سیاق و ترسل با کفایتی تمام عهده دار منصب استیفا بود، از نظیره پردازانِ نظامی گنجوی به شمار می رود که در جواب «خمسه» او به سرودن سه خمسه پرداخته است. «هفت اختر» نیز یکی از مثنوی های اوست که در قفای «هفت پیکر» سروده شده است. این گفتار ضمن مقایسه و بررسی مشابهت ها و مباینت های این دو اثر، از حیث محتوا و ساختار، نشان می دهد که عبدی بیک با تبحّر...

عرصۀ بی کران ادبیات داستانی جهان در بر دارندۀ مضامین و عناصری گوناگون از انواع رایج ادبی (حماسی، پای داری، غنایی، عرفانی و...) است. در این میان ادبیات غنایی به عنوان یکی ازکهن ترین گونۀ شعر، طیفی وسیع از عواطف و احساسات بشری را دربر می گیرد. در نتیجه سخن ورانی بسیار در این عرصه داد سخن رانده اند. در میان ادیبان ما نظامی گنجوی به عنوان یکی از ستارگان درخشان ادبیات کلاسیک ایران از جهت سرودن داستا...

هفت پیکر نظامی، یکی از متون جذّاب ادبیّات کلاسیک فارسی است. این اثر، از عناصر داستانی و نمایشی فراوانی بر خوردار است که یکی از آنها شخصیّت پردازی جذّاب آن است. در این متن، شخصیّت پردازی به شیوه ای نمایشی و نزدیک به بسیاری از رمان های امروزی است، چرا که در آن علاوه بر اشارۀ مستقیم به ویژگی های ظاهری شخصیّت ها و گفتار و رفتار شان، ابعاد مختلف شخصیّتی آنها با ارتباطی منطقی و حساب شده، برای مخاطبان به نما...

هدف پژوهش حاضر «مقایسه کاربرد رنگ واژه ها در هفتپیکر نظامی گنجوی و بخش اساطیری شاهنامه» است. به این منظور، کاربرد توصیفی و استعاری رنگ واژه ها در این دو اثر ادبی فارسی بررسی شده است. روش انجام این تحقیق، تحلیل محتوا و حجم نمونه کلیه رنگ واژه های موجود در هفت پیکر نظامی گنجوی و بخش اساطیری شاهنامه بوده است. جامعه آماری نیز کلیه اشعاری بوده که حاوی رنگ واژه اند. این بررسی در چهار چوب معنی شناسی ش...

در ادب فارسی شاعران و نویسندگان از همان ابتدا این بنیادها را دستمایه شعر و هنر خود قرار دادند و گنجینه های معنوی گران باری از خود به یادگار گذاشتند و با بهره گیری از آیات و احادیث و قصص قرآنی و اسطوره های ایرانی ،آثار خود را ماندگار کردند . برای درک و فهم معانی اشعار و آثار شاعران دانستن این اشارات ضروری است و انسان تا خلاصه ای از آن داستان ها و باورها را نداند نمی تواند از اشعار و آثار بهره کا...