در این نوشتار به ماهیت و محتوای نظم کالبدی شهر توجه شده است و شامل دسته بندی، ریخت شناسی، و تحلیل عناصر و اجزای تسلسل دهنده آن است. چگونگی چیدمان توده و فضا بخش مهم این مطالعات را تشکیل می دهد، اغلب مطالعات ریخت شناسی(مورفولوژی)، از آنجا که در دیسیپلین ها و دانش های نختلف(مانند جغرافیا، برنامه ریزی و غیره) صورت پذیرفته اند، فاقد جنبه های کیفی هستند. در این مقاله جایگاه مطالعات اندام شناسی در قا...

شخصیت یا کاراکتر در ادبیات طراحی شهری با مفهوم هویت کالبدی مترادف بوده و به معنی ویژگی‌های کالبدی است که یک شهر را یگانه، متمایز و متفاوت می‌کند. رویکرد مورفولوژی شهری که بر مطالعات کالبدی شهر متمرکز است، چارچوب نظری لازم برای مطالعه شخصیت شهرها را فراهم می‌کند. مورفولوژی شهری بررسی نظام‌مند فرم، شکل، نقشه، ساختار و کارکردهای بافت مصنوع شهرها و منشاء و شیوه‌ی تکامل این بافت در طول زمان است. روش...

پراکندگی از موضوع‌های مهم در شهرسازی است که به خاطر عدم برنامه‌ریزی صحیح رخ داده است. این پدیده آثار نامطلوبی شهرها و زندگی شهری گذاشته و مشکلات اجتماعی و اقتصادی فراوانی به دنبال داشته است. در ایران از سال 1355 تاکنون نسبت شهرنشینی معکوس شده است و از حدود 30 درصد در سال 1355 به حدود 70 درصد در سال 1385 رسیده است. شهرهای ایران همچون بسیاری از شهرهای جهان سوم با افزایش سریع جمعیت و گسترش شهری مو...

با توجه به شرایط خاص جغرافیایی- اقلیمی و مصرف بسیار بالای انرژی‌های فسیلی در شهر تهران، طراحی و ساخت بناها و فضاهای شهری همساز با اقلیم و در راستای بهره‌مندی مطلوب از انرژی‌های تجدیدپذیر از جمله انرژی خورشیدی ضروری است. ویژگی‌های کالبدی ساختمان‌ها نقش بسیار مهمی در تنظیم شرایط خرد اقلیم و وضعیت حرارتی فضاهای داخلی و بیرونی ساختمان‌ها دارد. هدف این تحقیق تعیین فرم، نسبت ابعادی و جهت‌گیری مناسب س...

تراکم از مهمترین عناصر شناخت فرم شهر است که تحلیل آن راهی مفید برای سامان دهی نظام توزیع جمعیت و فعالیت شهر به شمار می رود. تحلیل تراکم؛ کوشش برای سامان دادن به الگوی کالبدی شهر و هدف از آن برنامه دار کردن سازمان فضایی شهر است. پژوهش حاضر با تعریف و ارائه شاخص های مختلف از تراکم و با تحلیل فضایی سعی نموده تا تصویر کامل تری از فرم شهر آمل ارائه دهد. تحقیق از نظر ماهیت کاربردی و روش آن تحلیلی و ک...

گسترش سریع شهرنشینی و جمعیت شهرنشین، نیاز به جابه­جایی و تقاضـا بـرای سـفر را روز بـه روز افزایش داده و طولانی شدن زمان سفرها، منجر به افزایش سهم شیوه­های سفر شخصـی (اتومبیل)، افـزایش ترافیـک، آلودگی صوتی و هوای ناشی از سیستم حمل و نقل شده اسـت. اسـتفاده گسـترده از اتومبیـل در شهرها، اغلب انعکاس افزایش نیاز به سفر و متوسط مسافت آن در نتیجـه رشـد افقـی و گسـترده شـهرها و به هم خوردن نظم ساختار و...

نوع و میزان عقاید و مضامین دینی، می تواند در فرهنگ بطور اعم و در معماری بطور اخص، بازنمودی ویژه یابد در این میان، در ادیان الهی که مبتنی بر جهان بینی خاص هستند، این بازنمودها روایتگر احساس و اندیشه معماران وابسته به دین و جهان بینی خاص است که در تصویر و تجسیم کالبدی اثر خود را به نمایش می گذارد و در واقع معماری مقدس که بر جنبه های ماورایی و قدسی یک دین تاکید دارد، خود را به انحاء و اطوار گوناگو...

در قرون اولیه اسلامی در ایران، علی رغم تبدیل برخی از نیایشگاه های ادیان باستانی ایرانی به مسجد، هم چون مسجد جامع بروجرد، نیریز، یزدخواست و...، شیوه غالب بنای مساجد، با بهره گیری از الگویی که پیامبر گرامی اسلام در ساخت نخستین مسجد به کار برده، شبستانیِ ستون دار بوده است (شیوه خراسانی). در قرن پنجم هجری (دوره سلجوقی)، شاهد تغییر کالبدی برخی مساجد شبستانی (هم چون مسجد جامع اصفهان ) به مساجدی با فرم...

تاریخچه نظریه نرمال فرم بیش از100سال است. فرم نرمال کلاسیک لزوما ساده ترین فرم نیست. یوشیکی با استفاده از عملگربراکت لی و با استفاده از تبدیلات غیر خطی توانست فرم نرمال ساده تری به دست آورد. همچنین او توانست برای چند میدان برداری خاص ساده ترین فرم نرمال را بدست آورد .بیدر وسندرز ساده ترین فرم نرمال را برای سیستم های همیلتونی و پوچ توان مطالعه کردند.آنها ساده ترین فرم نرمال رابوسیله مفه...

از موضوعات اساسی در راستای نیل به توسعه شهری پایدار شناخت الگوی کالبدی شهر و تلاش برای دستیابی به فرم شهری مطلوب است. هدف این مطالعه سنجش ظرفیت فرم محلات برمبنای الگوی فشرده است. روش پژوهش به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی-تحلیلی و به لحاظ هدف از نوع کاربردی می‌باشد. به منظور گردآوری اطلاعات از بلوک‌های آماری سال‌1390 مرکز آمار ایران استفاده شده است. برای استخراج و طبقه بندی اطلاعات این پژوهش از نرم‌...