از قرن هفتم و هشتم (ه.ق) که دوران طلائی غزل فارسی است، شاعری را نمی توان یافت که در سرودن غزل تحت تأثیر آن دوره نبوده باشد. غزل در دوره ی معاصر نیزکم وبیش متأثر از همان دوره است. بررسی غزل های امیر هوشنگ ابتهاج (هـ ا. سایه) که از غزل سرایان بنام روزگار ماست از جهت تأثیرپذیری از حافظ موضوع این مقاله است. این بررسی از چند جنبه صورت گرفته است: ا- تأثیر ترکیبات و عبارات حافظ در غزل سایه 2- تأثیر مض...

نام خانوادگی:زمانی نام:زهراء شماره دانشجویی:8828302 عنوان پایان نامه: اندیشه و سنت های اجتماعی و فرهنگی عرب پیش از اسلام در قرآن وچکامه های جاهلی استاد راهنما: دکتر محمود آبدانان مهدی زاده استاد مشاور: دکتر صادق سیاحی درجه تحصیلی: کارشناسی ارشد رشته: زبان و ادبیات عربی گرایش: زبان و ادبیات عربی دانشگاه: شهید چمران اهواز دانشکده: الهیات گروه: زبان و ادبیات عربی تاریخ فارق التحصیلی: تع...

یکی از سنت‏های عصر جاهلی که مورد تأیید و استفاده‏ی اسلام قرار گرفت بیعت است. شباهت‏ها و تفاوت‏هایی میان بیعت در عصر جاهلی و صدر اسلام وجود دارد. شباهت، بیش‏تر در شکل اجرا و برخی شرایط و خصوصیات و متولیان امر بیعت است؛ اما تفاوت مهم بیعت در عصر جاهلی با صدر اسلام، تفاوت کارکردی آن است که ریشه در نظام سیاسی و نوع حاکمیت موجود در آن دو عصر دارد. در این نوشتار سعی کرده‏ایم ضمن بیان معنای بیعت و اشا...

شعر غنایی شعری است که با احساسات و عواطف شخصیِ شاعر در ارتباط است و ممکن است دربرگیرندۀ معانی و اندیشه های متفاوتی باشد. پیشینیان غزل را، که ازجمله مصادیق شعر غنایی است، شعری دانسته اند که مضمون عاشقانه دارد. با مطالعۀ سیر غزل درمی یابیم به مرور زمان، مضامینی غیر از مضمون عاشقانه در غزل وارد شده و با توجه به نوع مضمون، صورت های متفاوت غزل، ازجمله غزل مدحی، غزل انتقادی، و غزل تعلیمی شکل گرفته است...

محتوای اشعار اسلامی حسان در مقایسه با اشعار جاهلی وی هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی دچار تغییر و دگردیسی شده است. در پاره ای از اشعار اسلامی حسان شاهد مفاهیم و تعابیر کاملا جدیدی هستیم که در دوران جاهلی شاعر سابقه نداشته است، مزید بر اینکه وی در دوران اسلامی از پاره ای اغراض شعری مانند خمریات و قصاید صرفاٌ عاشقانه که در دوران جاهلی به آنها پرداخته بود، روی برتافته ، و به جای اینچنین اغراضی شعر خ...

زیبایی­های محتوایی و ساختاری شعر جاهلی از دیرباز مورد توجه برخی پارسی سرایان بوده­است، تا آنجا که این شعرها، قرن­ها، مورد تقلید و اقتباس شاعران ایرانی قرار گرفته است. شاعران ایرانی در آغاز به همان سبک و شیوه­ شاعران جاهلی به سرودن مضمون های آن می­پرداختند تا این که با گسترش تصوف و عرفان اسلامی، توانستند معانی مادی و زمینی این اشعار را به معانی معنوی و عرفانی ارتقا دهند و آنها را به صورت تعبیرها...

قالب غزل در ادبیّات فارسی سابقه­ای طولانی دارد و در ابتدا فقط برای بیان احساسات و عواطف عاشقانه به کار گرفته می­شد. سپس، با شکل­گیری عرفان و تصوّف در خدمت اهل عرفان و رمز و رازهای عرفانی قرار گرفت. تحوّل آشکار این قالب از سنایی آغاز می­شود و در نوع عاشقانه با سعدی به اوج کمال می­رسد. یکی از ویژگی­های سعدی در عرصۀ غزل­سرایی، بیان روایت در قالب غزل است که این گونه از غزل را «غزل- روایت» می­نامیم. در...

پژوهشگران مسلمان از همان آغاز کتابت در سده دوم هجری به جمع آوری و تدوین ادب کهن عربی دست یازیدند، برآن شرح و تعلیق فراوان نگاشتند و درآثار خود سخت به آن تمثیل جستند. تدوین و گردآوری اشعار کهن در مجموعه های نفیس وارزنده سبب شد تا شعر از گزند تحریف و دستبرد مجدد مصون ماند. در میان منتخبات و جنگهای شعری ‘ شرح اعلم شنتمری بردواوین شعرای جاهلی که از روایات و گزیده های مفصل شعری آکنده است ‘ بیش از دی...

غزل نئوکلاسیک ـ که با ظهور شعر نو، در شعر کلاسیک ایران ایجاد شد ـ یکی از جریان­های شعری معاصر محسوب می­شود که تا امروز همچنان پویا و مورد توجّه است. هدف سرایندگان پیشگام آن، همگام ساختن قالب سنّتی غزل با اقتضائات روز بود. این جریان شعری از امکاناتی که شعر نو به شعر فارسی، در سطوح بیان، زبان و عناصر ادبی افزوده، بهره برده و خود نیز ابعادی نوین در غزل ایجاد کرده است؛ از آن جمله می­توان به تلفیق ادب...

طغرایی اصفهانی از بزرگترین شاعران عصر عباسی دوم به شمار می آید. وی ادیبی بلیغ و شاعری برجسته است که ویژگیهای ادب جاهلی و آداب عصر نهضت را در شعر خود جمع کرده و لامیه ی وی مشهور به «لامیه العجم» در بحر بسیط، نمونه بارزی از این تلفیق می باشد. وی دیوان شعری به زبان عربی، در مضامین مختلف چون حماسه، مدح، وصف، فخر، شکوی، غزل و... از خود به جای گذاشته. و ما در این پایانامه بر آنیم تا در ادامه تلاش ه...