چکیده سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سه دهه گذشته شاهد تحولات و روند های گوناگونی بوده است . در عین حال که برخی از اصول بنیادین و ماهوی سیاست خارجی ایران همواره ثابت بوده و تداوم داشته است، در چارچوب این اصول و مبانی اساسی ، جمهوری اسلامی ایران رفتارهای متفاوت و مختلفی از خود نشان داده است . از سویی دیگر ، علی رغم تغییر و تحولات سطوح مختلف فردی ، ساختاری، نهادی ، منطقه ای و بین المللی برخ...

مطالعه حاضر از طریق روش ترکیبی تحلیل محتوا و نشانه‌شناسی، منازعه هویتی در دو دوره جمهوری اسلامی و پهلوی را در اسکناس‌ها به مثابه یکی از ابزارهای فرهنگی مورد مطالعه قرار داده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد، نظام نشانه‌ای بر روی اسکناس‌ها در دوره پهلوی دوم از تغییرات فرهنگی بر اساس الگوهای مدرن ح...

یکی از مقاطع حساس در مطالعه هویت ایرانی، شکل گیری الگوی هویتی مبتنی بر ناسیونالیسم در دوره پهلوی اول است. این مقطع از آن جایی شایسته بحث و تامل جدی است که ادرکات و تصوراتی که در ساختار سیاسی دوره پهلوی اول ترویج شد، مبنای مباحثات و مجادلاتی شده است که تا به امروز امتداد یافته است. پژوهشگران این حوزه با این واقعیت مواجه اند که آن چه که در این مقطع در چارچوب سازوکارهای سیاسی در جهت ترسیم وحدت ایر...

چکیده اصلی این مقاله تحلیل و تبیین روند چرخش گفتمان هویتی حاکم در ترکیه از کمالیسم به اسلام‏گرایی است. در این تحول گفتمانی، اسلام سیاسی با توجه به متغیرهای اجتماعی، تاریخی، ایدئولوژیکی و هویتی در جمهوری ترکیه، نقشی بسیار مهم را برعهده‏دارد. در این پژوهش، ضمن مرور مختصر عناصر هویتی ترکیه در دوره کمالیسم، به واکاوی تقابل گفتمان­های اسلام‏گرایی و کمالیسم و سرانجام علل هژمونیک‏شدن گفتمان اسلام‏گرای...

در این مقاله، پس از فهم جایگاه عناصر درون‌گفتمانی اندیشه حضرت امام، تلاش می‌شود تا عناصر درون‌گفتمانی هویت اسلامی ـ شیعی در متن فرایند انقلاب اسلامی درک شود و دریابیم که رهبر و معمار کبیر این انقلاب چگونه توانست با بهره‌گیری از نص شریعت اسلامی و وقایع مندرج در متن زندگی سیاسی ـ اجتماعی، نوعی تحرک و بسیج سیاسی را در راستای آرمان‌های هویتی خود ایجاد کند. در ادامه، برخی از این مفاهیم را که به عنوا...

بازنگری روایت‌های بازمانده از دوره‌های مختلف تاریخی می‌تواند، فراتر از رهیافت‌های نظریِ موجود در عرصه هویت، در تبیین هویت ایرانی در یک دوره‌ی تاریخی راهگشا باشد. شناسایی جایگاه هویت ایرانی در اندیشه‌ی ابن بلخی در دوره‌ی سلجوقی و تاثیر انگاره‌های هویتی بر نگرش وی در روایت رخدادها و نگارش فارسنامه، موضوع این پژوهش است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که چگونه می‌توان رویکرد ابن‌بلخی به هویت ایرانی را...

با فروپاشی سلسلة ساسانیان جامعه ایران در ابعاد مختلف دچار تحول و دگرگونی شد، هویت ایرانی نیز از این تحولات بی بهره نماند. با توجه به تغییر در عناصر هویتی، ایرانیان دچار بحران هویت شده و تلاش برای برون رفت از این بحران را آغاز نمودند. با توجه به اهمیت موضوع هویت و ضرورت پژوهش درمورد آن در این مجال در پی آنیم که «هویت ایرانی» را در دو قرن اول اسلامی مورد بررسی قراردهیم و به اجزا و عناصر هویتی ازب...

هم زمانی ظهور تمدن غرب با افول جامعه ایرانی آوردگاهی ایجاد کرد که روشنفکران ایرانی در بسط نظام معنایی آن نقش مؤثری داشتند. اینکه موج اول روشنفکری در مواجه با موج اول گفتمان مدرنیته چگونه به تعریف مرزهای هویتی خود پرداختند، مسئله مورد بررسی این مقاله است. روشنفکران موج اول ایران تحت تأثیر نگرش پوزیتیوستی و استعلایی گفتمان مدرنیته عناصر جدیدی را بازتولید کردند که هماهنگ با منطق تقابل های دوتایی گ...

عصر مشروطه بدون تردید نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران است. در این عصر، جامعه ایرانی در ابعاد مختلف دستخوش دگرگونی‌‌هایی شد. در عرصه هویتی نیز تغییراتی در عناصر هویت بخش ایرانی بوجود آمد. زبان و ادبیات فارسی به مانند ادوار پیشین، نقش مهمی در بازسازی و تعمق بخشی به هویت ملی ایرانیان در تاریخ معاصر داشته است. مقاله حاضر درصدد است با بهره‌‌گیری از روش تحلیل محتوا، میزان توجه به مؤلفه‌های هویت ملی را...

در مکتب سازه‎انگاری، دولت‎ها کنش‏گران اقتصادی نیستند که بر اساس منطق پیامد، رفتار و تصمیم‎گیری می‎کنند، بلکه کنش‏گرانی اجتماعی به شمار می‏آیند که بر اساس منطق تناسب (متناسب با هویت خود) عمل می‎کنند. بنابراین، برای شناسایی یا تبیین سیاست‎ خارجی آنها در نظام بین‎الملل، بایستی ابتدا به منابع بیناذهنی شکل‎دهنده به هویتشان توجه کنیم، منابعی که می‎تواند در دو سطح ملی و بین‎المللی بر شکل‎گیری هویت دول...