ریشه های ناتو و تاریخ جنگ سرد به خوبی شناخته شده اند. ناتو محصول دوران جنگ سرد است که به منظور مقابله با اتحاد جماهیر شوروی، کمونیسم و پیمان ورشو پدید آمد. با فروپاشی جنگ سرد این تهدیدها با بحران موجودیت روبرو شد، اما تعرف نوین اعضای آن از امنیت در دهه 1990 و قرن بیست و یکم نه تنها تداوم این پیمان را باعث شد بلکه دامنه فعالیت آن را نیز توسعه داد بطوری که استراتژی گسترش آن به شرق به مرحله اجرا گ...

چکیده مقاله حاضر با هدف بررسی همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و شورای همکاری خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران نگاشته شده است. در شرایط کنونی، فعالیت های ناتو در منطقه با منافع ملی ایران سازگاری ندارد و نگاه رایج در ایران به سیاست های ناتو به عنوان سازمانی که تحت نفوذ کامل آمریکا قرار دارد رویکردی تقابلی است. حضور نظامی کلیه اعضای درجه اول ناتو در خلیج فارس و دریای عما...

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پیمان ورشو با ایجاد نهاد جدیدی همچون ((شورای همکاری آتلانتیک شمالی)) و طرح ((مشارکت برای صلح))، اقدام به گسترش این سازمان نمود. اعضای ناتو، معتقد بودند که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نه تنها فلسفه ی وجودی ناتو از بین نرفته است بلکه، تهدیدها متنوع تر و چند جانبه تر نیز شده است. بر همین اساس، وظیفه ی این سازمان، همواره آن...

چکیده پس از فروپاشی شوروی در سال 1990 یکی از مسائلی که به دغدغه ای برای کشورهای اروپای غربی و آمریکا تبدیل شد، کشورهای اروپای شرقی بودند که تا آن زمان عضو پیمان ورشو بودند. بنابراین نیاز بود که این کشورها به اردوگاه غرب آورده شوند؛ بطوریکه تحت هیچ شرایطی در آینده مجدداً نتوانند هم پیمان روسیه شوند. بنابراین مسأله گسترش ناتو به شرق از همان زمان دنبال می شود. روسیه نیز همیشه گسترش ناتو به شرق را ...

طی دودهه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بهبهانهها و برنامههای مختلف به سمت شرق گسترش یافته است. این سرایت حضور و عملکرد پس از حوادث 11 سپتامبر و اشغال افغانستان و عراق، همچنین طرح شعارهای مبارزه با تروریسم و خاورمیانهی بزرگ، در این منطقهی خاورمیانه محسوستر شده است. در چنین فضایی، نوعی همکاری اطلاعاتی و امنیتی بین ناتو و اسرائیل آغاز گشته است...

از زمان شکل گیری پیمان آتلانتیک شمالی در سال 1949 تا کنون، شش مفهوم استراتژیک برای تحول در ناتو به عنوان یکی از کنشگران فعال در ژئوپلیتیک جهانی، پدید آمده است که «مشارکت فعال؛ دفاع مدرن»، سومین مفهوم استراتژیک پیمان پس از جنگ سرد است. اولین مفهوم استراتژیک ناتو پس از جنگ سرد در اجلاس رم در نوامبر 1991 منتشر و دومین، در زمان برگزاری اجلاس واشنگتن در ماه آوریل 1999، پنجاهمین سالگرد پیمان، سند رم ...

چکیده مقاله حاضر با هدف بررسی همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و شورای همکاری خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران نگاشته شده است. در شرایط کنونی، فعالیت‌های ناتو در منطقه با منافع ملی ایران سازگاری ندارد و نگاه رایج در ایران به سیاست‌های ناتو به عنوان سازمانی که تحت نفوذ کامل آمریکا قرار دارد رویکردی تقابلی است. حضور نظامی کلیه اعضای درجه اول ناتو در خلیج‌ فارس و دریای عم...

اتحادیة اروپا و ناتو 21 عضو مشترک دارند، به همین دلیل، بررسی چالش ها و فرصت های روابط این دو نهاد در حوزة سیاست بین الملل بسیار مهم است. اتحادیة اروپا قدرت غیرنظامی با قابلیت های اقتصادی-اجتماعی و امنیت نرم است و قابلیت های نظامی آن در قالب سیاست دفاعی و امنیتی اروپا اهمیت کم تری دارد، اما ناتو در نخستین نگاه پیمانی نظامی و امنیتی بیشتر تحت نفوذ آمریکا شناخته می شود. از دهة نود اتحادیة اروپا قا...

اگرچه روسیه و ناتو در سال­های پس از جنگ سرد در زمینه­هایی همچون تروریسم، مسئله افغانستان، سلا­ح­های کشتارجمعی و راهزنی دریایی همکاری­هایی با همدیگر داشته­اند، اما از سوی دیگر، افزایش منافع اختلاف­زا ناشی از چالش­هایی مانند سپر دفاع موشکی، گسترش ناتو به شرق و جهانی­شدن فعالیت­های ناتو نقش تعیین­کننده­­ای را در روابط این دو بازیگر ایفا می­کند. تلاش برای دستیابی به توازن راهبردی از سوی روسیه با هد...

رویکرد امنیتی ناتو و گسترش حوزه جغرافیایی و عملیاتی این سازمان به رهبری آمریکا در قبال مسائل منطقه ای و بین المللی طی سال های اخیر بتدریج دچار تحولاتی شده که نمود و جهت گیری مشخص آن را می توان در تاریخی-ترین اجلاس سران ناتو که در 19 نوامبر 2010 در شهر لیسبون برگذار شد مشاهده کرد؛ که نقطه عطفی در مأموریت ها، فعالیت ها و عملیات و حتی ماهیت وجودی ناتو در قرن 21 بود. طبیعی است که برخی از موضوعات م...