دیدگاه کلامی مولوی با دیدگاه عرفانی او در باب جبر تفاوت دارد. او از منتقدان جبر کلامی، و از مدافعان جبر عرفانی است. مولوی دیدگاه اهل جبر نکوهیده را، به دلیل نتایج نامطلوب دنیوی و اخروی آن، نمی پذیرد ولی جبر در مفهوم عرفانی رضا و معیّت با حق و توحید افعالی را قبول دارد. نفس پرستی، دنیاگرایی و حقیقت ستیزی را از دلایل نقد و ردّ جبر نکوهش شده ی اهل جبر، و خداگرایی، حقیقت طلبی و نفس ستیزی را از دلایل ...

این تحقیق با دیدگاه فرانسوی از ادبیّات تطبیقی، به چگونگی تأثیر عروه و عفرا بر ورقه و گلشاه عیّوقی می­پردازد. عروه و عفرا از داستان های واقعی و عاشقانۀ عرب است، زمان وقوع آن به صدر اسلام برمی گردد و به دلیل عشق پاک (عذری) و عفیف بودن قهرمانان و ناکامی هایشان، بر سر زبان ها افتاده و با اندک تغییراتی، به شکل داستان کوتاه، در منابع عربی (بدون مؤلّف مشخّص) راه یافته است. در آثار عربی، اصل داستان، عاشقان...

وبیان وجه اشتقاق وانواع واقسام آن پرداخته ایم؛ پس ازآن نیز اوصاف عشق، معشوق وعاشق را باتکیه بردیوان شمس مولوی بیان کرده ایم تا جایگاه آن ها درنظام فکری مولانا مشخص شود؛ چه اودرمقام عاشقی، عشق را محبت بی حساب وصفت حق می داند. ازنظرمولوی، معشوق وعاشق هردو ازعشق بهره دارند. اوعشق مجازی را قنطره عشق حقیقی می داند؛ زیرا عشق، خواه حقیقی وخواه مجازی راهبر آدمی به سوی خداست.

چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): عشق موهبتی الهی است که جلوه حقیقی آن در دل اولیاءالله به ظهور می رسد و خداوند آن نفسی را که بخواهد به سر منزل مقصود برساند به عشق مبتلا خواهد کرد. جلوه های عاشق و معشوق در دو اثر بزرگ ترجمان الاشواق ابن عربی و شیخ صنعان در منطق الطیر تجلی اشعار ابن عربی و عطار بین حقیقت و مجاز است.رمزگونه بودن این دو اثر عرفانی بیانگر ا...

یکی از موضوع­های مورد توجه در دیوان میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی، موضوع عشق است. واژه عشق در دیوان بیدل بسامد بالایی دارد. در این مقاله سعی برآن است که مفهوم عشق عرفانی از دیدگاه بیدل مورد بررسی قرار گیرد. بیدل برای رسیدن به خداوند راه عشق را اختیار می­کند و آن را بر راه زهد ترجیح می­دهد و عشق را ازلی و منشاء پیدایش عا­لم و آدم می­داند. بیدل مذهب و آیین خویش را عشق معرفی می­کند و این عشق را خارج ...

چکیده این مقاله چنان که از عنوان آن بر می آید تطبیق و مقایسه ایست بین شاعر عرب جاهلی عنتره و شاعر معاصر ایران شاملو که در این تطبیق، صفات ظاهری و اخلاقی معشوقه شان (عبله و آیدا) با هم مقایسه شده است. در این مختصر قصد بر این است که ضمن بررسی، تفاوتها و دیدگاه های دو عاشق – عنتره و شاملو – و با تفحصّی اندک به بررسی جایگاه زن در مقام معشوق و صفات ظاهری و اخلاقی عروس ویژگی های این دو عاشق با نمونه ه...

بالاتر نشستن معشوق نسبت به عاشق، موضوعی است که دائماً در ادبیّات عاشقانه تکرار می‌شود (= بن‌مایۀ ادبی). به این حالت در ادبیّات اروپائی سِرِناد می‌گویند. عاشق در آستانۀ منزل معشوق برای او ترانه می‌خواند و با او گفتگو می‌کند، و معشوق بر بالای پنجره به آن گوش فرا می‌دهد و با او گفتگو می‌کند. این جایگاه لزوماً پنجره یا آستانه نیست و می‌تواند بام، اسب، آسمان، خورشید یا هر مقام بلند دیگر باشد. سرناد در ادب...

زبان نگاه، زبانی رمزی و اشاره ای میان انسان هاست که در شرایط مختلف، با حرکات و سکنات چشم، با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. چشم ها، بهترین دریچۀ قلب افراد هستند؛ چون به کمک آن ها، می توان بسیاری از مفاهیم و احساساتی را که هیچ گاه نمی توان با زبان، آن ها را به درستی منتقل کرد، به طرف مقابل انتقال داد. در دنیای شاعران، ارتباط عاشقان واقعی در بیشتر مواقع با همین زبان صورت می گیرد. در واقع، با اشتعا...

شعر «تحولات عاشق» ادونیس عرصه ترکیب و تلفیق متون متعدد دینی و عرفانی است. این شعر مبتنی بر مفاهیم بنیادین معرفتی در رابطه سنت و تجدد است و در آن، مواجهه ای پیچیده و بدیع با متون عرفانی صورت می گیرد و معنای متن از رهگذر چنین چالش و رویاروییِ متون و مقولات گذشته و مدرن شکل می گیرد. این تحقیق از راه صورت بندی مفهوم نوینِ «عرفان سوررئالیزه» نحوه ارتباط این شعر با متون متعدد و متکثرِ پیشینِ آن را تبیین ...