ادبیات در جلوه های سه گانه اش یعنی شعر، نمایش و ادبیات داستانی، در هر دوره، به شیوه های خاص به «انسان» و «حضور او در جهان» نگریسته است، اما عمیق ترین، فراگیرترین و انتقادی ترین نگاه به انسان را به گونه ای از ادبیات داستانی به نام «رمان» واگذار کرده است. درواقع، این ویژگیها، در پاسخ به یک نیاز تاریخی، زمینه های شکل گیری رمان را فراهم کرد و به آن امکان داد تا مناسب ترین عرصة ادبی برای درک موجودیت...

چکیده: این مقاله با هدف «سنجش نگرش جوانان نسبت به خواندن رمان جدی» در سال تحصیلی 88-87 به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه بر روی نمونه 393 نفری از دانشجویان دانشگاه تهران که از طریق روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شده بودند، انجام و نوشته شد. سنجش نگرش به خواندن رمان با استفاده از نظریه فیش باین و آیزن و بر اساس مطالعه استاکمنز (1999)، و اسکاتن و گلاپر (2002، 2004) انجام ...

تحقیق حاضر تحت‏‏‏عنوان «بررسی عناصر‏داستانی در رمان نیمه‏غایب حسین سناپور» به بررسی پنج عنصرداستانی(شخصیت، زاویه‏دید، درون‏مایه، موضوع و گفت‏وگو) در اثر معروف نیمه‏غایب پرداخته است، در این پژوهش، علاوه بر معرفی این داستان، هر یک از عناصر داستان به همراه شواهد مثال مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. از آن‏جایی‏که درون‏مایة این رمان، بیشتر شامل؛ پیدا کردن نیمه‏گمشده، عشق‏ و ازدواج، ترس‏ودلهره و س...

هم رمان بوف کور وهم خشم و هیاهو دارای درونمایه های همسانند. دلیل این شباهت این نیست که یک نویسنده از کار نویسندة دیگر گرته برداری کرده‘ بلکه با کشف «ناخودآگاه همگانی» بوسیله کارل گوستاو یونگ‘ تحقیقاتی که ولادیمیر پراپ روی داستان های عامیانة روسی انجام داده وآن چه کلود لوی استروس درباره کارکرد زبان و اسطوره گفته‘ کاملاً روشن است که این شباهت ها بوسیله ناخودآگاه همگانی هنرمندان به وجود می آیند. اگ...

مقالة حاضر به موضوع روابط قدرت و چگونگی حفظ آن در رمان بامداد خمار بر اساس نظریات آلتوسر(althusser) (1990-1918) اندیشمند فرانسوی می پردازد. به باور آلتوسر فرایند حفظ قدرت به دو شکل صورت می پذیرد. در دورة ما قبل مدرن، حکومت ها با توسل به دستگاه های سرکوب گر (suppressive apparatuses) همچون ارتش، زندان، و ... قدرت خود را حفظ می کردند اما، در دورة مدرن شیوة حفظ قدرت، نامحسوس و از طریق دستگاه های ای...

یکی از ویژگی‌های بارز در آثار نویسندگان رئالیست، پرداختن به عناصر بومی است؛ به گونه‌ای که خواننده پس از مطالعة آن‌ها، با انبوهی از ویژگی‌های اقلیمی و منطقه‌ای روبه‌رو می‌شود که او را هرچه بیشتر با خصوصیات جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زمان و مکانی که داستان در آن روی می‌دهد آشنا می‌کند. «نجیب محفوظ» و «احمد محمود»، دو رمان‌نویس مشهور رئالیست مصری و ایرانی هستند که به‌خوبی توانسته‌...

چکیدهاین مقاله به بررسی تطبیقی تاریخ مداری در رمان های «سووشون» اثر سیمین دانشور و رمان «سباق المسافات الطویله» از عبدالرحمن منیف می پردازد. در این بررسی برخی از عناصر داستانی مانند شخصیت پردازی، زاویه ی دید، درون مایه و سبک مورد تحلیل قرار گرفته و چگونگی بهره گیری از این عناصر در جهت روایت تاریخی بررسی شده است. همانندی و تفاوت ها در زمینه پرداختن به رویدادهای تاریخی با محوریت استعمار، با توجه ...

در میان شاکله های روایی، عامل زمان در رمان سووشون، در اولویت قرار دارد و لایه های زمانی مختلف، در بطن روایت، با یکدیگر در تلاقی هستند. روایت در این رمان، بیشتر به گذشته باز می گردد و گاه نیز به شکل آینده نگر به پیش بینیِ وقایع می پردازد. این کار با مهارت تمام و به گونه ای انجام می شود که از چارچوب دنیایِ بازنمایی شدة داستان فاصله نگیرد.تداوم داستان در رمان سووشون، هشتاد روز است و شتاب ثابت (معیار...

کهن‌الگوها، آرکی‌تایپ‌ها یا صورت‌های اولیه و ازلی، اشکال ناشناخته نشأت گرفته از ناخودآگاه جمعی افراد بشر در طول تاریخ تلقی می‌شوند که بین تمامی ملل مختلف جهان مشترکند. کهن‌الگو ابتدا توسط روان شناسانی چون «یونگ» و «فروید» مطرح گردید؛ اما پس از آن توسط ادب‌پژوهان برای بررسی و نقد آثار ادبی مورد استفاده قرار گرفت. نقد کهن‌الگویی مبحثی تازه در حوزه نقد روان‌شناختی محسوب می‌شود که بابی پر اهمیت را ...

یکی از داستان­های موفق و تأثیرگذار در حوزه ادبیات داستانی پس از انقلاب اسلامی دفاع مقدس که به دلایل مختلف، اقبال همگان را در پی داشته؛ رمان بیوتن اثر رضا امیرخانی است. این رمان که در یک سال هشت بار تجدید چاپ شد؛ با توجه به مسائل ساختاری، زبانی و سبکی از یک سو و رویکرد اجتماعی­ـ انتقادی به جنگ و آسیب­های روانی و زیستی آن از سویی دیگر، هم توجه جامعه علمی و دانشگاهی را موجب شده و هم تأملِ منتقدان ر...