سنگ نگاره یکی از آثار فرهنگی و هنری اقوام مختلف انسانی است که تاکنون مجموعه های متنوعی از آن در بسیاری از نقاط دنیا به دست آمده است. بلوچستان از جمله مناطق بسیار غنی این هنر بدوی در ایران است که در بخش هایی مانند سراوان، سرباز و خاش مجموعه های فراوانی از آنها شناسایی شده است. مطالعه هر یک از این مجموعه ها می تواند در شناخت تاریخ هنر، تاریخ اجتماعی و فرهنگی، مذهبی، جانورشناسی و بوم شناسی منطقه م...

از میان بخش¬های مختلف تاریخ¬¬نگاری اسلامی، سیره¬نگاری به عنوان پیش درآمد و منشأ پژوهش-های تاریخی، منزلت و مکانت ویژه¬ای به خود اختصاص داده است. در پیدایش و رشد سیره¬نویسی، شناخت و عمل به سیره و سنت پیامبر(صلی الله علیه و آله) - به عنوان دومین منبع حکمی مسلمانان- عامل مهم و اصلی بوده است. توصیف شکل و سیمای ظاهری رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مانند سیره رفتاری آن حضرت برای مسلمانان اهمیت فراوانی...

چکیده: تلقیِ انسان کهن از جهان پیرامون، نمادین است که با اوّلین شیوه رویکرد و تفکّر درباره جهان، یعنی اندیشه اسطوره ای آغاز می گردد. اسطوره و نماد، هم زمان متولّد می شوند و دارای خاستگاه مشترکی هستند. بررسیِ نمادهای تصویری (آیکون= شمایل) با پژوهش های جدید در عرصه تاریخ هنر، از نیمه دوم قرن بیستم میلادی، تحوّلات چشمگیری داشته است، و تحت دو عنوانِ تصویرنگاری یا شمایل نگاری (آیکونوگرافی) و نمادشناسی یا ...

دین یکی از عوامل تأثیرگذار در همه ابعاد زندگی بشر از جمله هنر می باشد و می تواند بدین وسیله عامل ارتباط فکری، فرهنگی و هنری بین سرزمین هایی باشد که هرچند از بُعد مسافت از یکدیگر دور هستند، اما بی اشتراک با یکدیگر نبوده اند. هنر برای هنرمند می تواند وسیله ای جهت خدمت به دین قرار بگیرد، لذا در این پژوهش تلاش شده تا دو تمدن بیزانس و صفوی از منظر آثار تجسمی شان با توجه به نزدیکی باورها و اعتقادات دی...

تکیه معاون الملک جلوه گاه هنر مذهبی و حماسی و چهره های تاریخی ایران، یکی از بناهای مهم تاریخی شهر کرمانشاه است ،که از دوره ی قاجار به یادگار مانده است.این گفتار به بررسی تاریخی روایات ترسیم شده در نقاشی های تکیه معاون الملک کرمانشاه در قسمت زینبیه با موضوع عاشورا می پردازد و طی یک مطالعه ی تطبیقی، آنها را با کتاب های زمان خود مقایسه می کند.در نقاشی های تکیه معاون الملک، قسمت زینبیه، شاهد تجمع ت...

نگارگری ایرانی ریشه در اعماق تاریخ، تمدن و فرهنگ ایرانی دارد. نگارگری ایرانی در شکوفاترین دوره¬های خود، هنری در خدمت دین و مذهب و در جهت بیان اندیشه¬های مذهبی و دینی بوده است و در طی سده¬های متمادی با تکیه بر غنای تحسین برانگیز فرم و معنا توانسته است حامل پیام¬های والای روحانی برای مخاطبان باشد. در بررسی نگاره¬های بهشتیان و دوزخیان معراج نامه، حضور نشانه بهشتیان(خود) به دلیل تفاوت در جنس دال، س...

شمایل‎پردازی (نگاری) چهرة پیامبر و ائمة معصومین از رایج ترین شمایل‎پردازی ‎ها در جهان اسلام و کشورهای شیعه نشین به شمار ‎ می‎رود. این هنر مردمی که گاه آن را هنر فطری ‎ می‎نامند، با بهره گرفتن از روایات تاریخی و نیز زمینه ‎‎های ‎تاریخی خاص شمایل پردازان به تصویرگری چهرة این بزرگان دین پرداخته ‎ ‎اند. ‎بررسی نقشمایه ‎ها (موتیف ها) در این گونه نقاشی مردمی حاکی از آن است که نه تنها نوعی تبادل نقشما...

این پژوهش به مطالعۀ نقش و جایگاه زن در دورة اشکانی می‌پردازد. منابع تاریخی بسیار گذرا به زنان این دوره پرداخته و اطلاعاتی سطحی و گاه بدور از واقعیت ارائه کرده‌اند. این منابع صرفاً چند تن از زنان درباری، محدودیت‌های اجتماعی زنان، برخی ازدواج‌های سیاسی، و موضوع ازدواج با محارم را بر ما هویدا ساخته‌اند. در این نوشتار، برای دستیابی به وضعیت زن در این دوره آثار مکشوفه از سراسر امپراتوری اشکانی اعم از...

نگارگران مسلمان ایرانی متأثر از اندیشۀ اسلامی همواره در پی حقیقت و مسائل ماوراءالطبیعه بوده اند. ازاین رو، برخلاف نقاشی غرب، نگارگری ایران به ندرت در خدمت شمایل نگاری قرار گرفته است. بنابراین، چهره ها در نگارگری سنتی ایران در عین منحصر به فرد بودن، براساس الگو های مشخصی ترسیم می شده اند. این روش ترسیم برخی از پژوهشگران را به قضاوت نادرست واداشته و چهره ها را در نظر آنان مبدل به چهره هایی همسان ...

یکی ازجلوه های آن در آثار هنری ، مرگ و هراس ناشی از آن است؛ امری که به اعتقاد بسیاری از روانکاوان ، خود سوق دهنده آدمی به خلاقیت است. در تبت ، اندیشیدن به مرگ از این رو حائز اهمیت است که جسارت هنرمند تبتی در خیره شدن در چشمان هیولای مرگ و خلاقیتش برای صورت بندی این تجربه را به نمایش می گذارد. این پژوهش به این منظور انجام پذیرفته است که این صورت بندی ها که به شکل تمثال ها نمود می یابند چه تأثیری...