ادبیات کودک به معنای مطالبی است که برای کودک، مناسب حال، نیاز وعلاقه ی او نوشته می شود. انقلاب مشروطه که سرآغاز تحولات مهم و اساسی بود، در دستگاه تعلیم و تربیت نیز تغییراتی به وجود آورد و منجر به پیدایش نوعی از ادبیات شد که مبنایی گردید برای شکل گیری ادبیات کودکان و نوجوانان به مفهوم امروزی خود. ادبیات کودک به سه دسته ی داستان، غیر دانستان و شعر تقسیم شده است. مهمترین نوع کتاب کودک و موثرترین آ...

زبان، ترکیبی از واژگان در ساختاری نظام¬مند است. هدف از به کارگیری این ساختار در زبان معمولی (هنجار)، صرفاً بیان موضوع و انتقال مفاهیم است، امّا این ساختار می تواند از طریق عناصر زبانی از قبیل انواع آرایه های لفظی و معنوی، هنجار گریزی و قاعده افزایی به «زبان شعر» تبدیل شود؛ به گونه ای که خواننده در آن نوعی زیبایی حس کند. برگردان زبان معیار به زبان ادبی در شعر کودک و نوجوان، فرایندی همانند تبدیل ز...

یاد دوران کودکی، برای هر انسانی، احساساتی متمایز از دیگری را زنده می­کند و این تفاوت، در شعر شاعران که قلبی سرشار از عاطفه و احساس دارند، بیشتر از دیگران است. طاهره صفّارزاده و نازک الملائکه، از شاعران بنام و صاحب سبک در ادب فارسی و عربی هستند. این پژوهش، با روش توصیفی- تحلیلی، خاطرات دوران کودکی و وصف معصومیت­های کودکانهدر شعر این دو شاعر برجسته را بررسی و با هم مقایسه نموده است. نتایج به دست آ...

نویسنده در مقالة حاضر وضعیت شعر کودک و شعر نوجوان ایران را در سه دهه پس از انقلاب توصیف و تحلیل می‌کند. محور برخی از پرسش‌ها، جریان‌های شعری، مختصات هر جریان، شرایط اجتماعی، شاعران مهم‌تر و شاعران جهت‌دهنده است و چارچوب آن نظری، تاریخی، توصیفی و تحلیلی است. این مقاله نخستین اثری است که به این شکل به جریان‌ها، آثار و شاعران سه دهه پرداخته است. بررسی برخی از مختصات دهة شصت (انقلاب و دفاع مقدس، رش...

«روان شناسی در شعر کودک و نوجوان» عنوان پژوهشی است که در آن پژوهنده با مطالعه و تحقیق به روش کتابخانه ای به بررسی و بیان تأثیرگذاری های شعر بر ابعاد گوناگون روحی ـ روانی شخصیّت کودک و نوجوان پرداخته است. در بخش اوّل انواع نظم و شعر کودک و نوجوان را همراه با مثال معرّفی کرده، سپس قالب های برجسته و درون مایه های اصلی شعر این گروه سنّی را با نمونه های شعری بر شمرده است. در بخش دوم که پیکره ی اصلی پژ...

یکی از سؤالاتی که همواره در بین شاعران و محققان مطرح  می شود، چگونگی وزن شعر کودک است. گروهی وزن شعر کودک را عروضی می دانند و گروهی دیگر غیرعروضی. در این مقاله سعی شده است با تکیه بر مطالعات و تحقیقات ادیبان و شاعران و نیز تحقیقاتی که دربارۀ وزن شعر در زبان ها و زمان های مختلف صورت گرفته است، برای این پرسش، پاسخی درخور یافته شود. درنهایت به این نتیجه رسیده ایم که برخی از اشعار کودک عروضی، و بعض...

نسیم شمال و علی اکبر صابر از نخستین کسانی هستند که برای کودکان به زبان کودکانه شعر سروده اند. در کلّیات نسیم شمال سی و سه شعر، و در هوپ هوپ نامه بیست و سه شعر به شعر کودک اختصاص یافته است. زبان شعر هر دو شاعر ساده، عاری از آرایه ها و متناسب با فهم کودکان است. هر دو شاعر از قالب مثنوی استفاده کرده اند. شعر هر دو شاعر حالت روایی دارد که غالباً حیوانات، قهرمان و ضدّ قهرمان قصّه ها هستند. این امر سبب ع...

وصف و بیان توصیفی به‌عنوان شگردی بلاغی و عنصری زیباشناختی در شعر کودک کاربرد دارد و اشکال و گونه‌های آن، مورداستفادۀ شاعرانِ کودک قرارّمی­گیرد. شاعران کودک با بهره­گیری خلّاقانه از ظرفیّت و امکانات این شیوۀ بیان، ضمن تقویّت وجه بلاغی و هنری کار خویش، دستیابی به اهداف اصلی شعر کودک، یعنی توسعۀ نگاه کودکان به محیط، رشد ذهنی و شخصیّتی، تقویّت قوۀ تخیّل، تلطیف عواطف و تعمیق اندیشه­های کودکان را بر خود تسهی...

سالیان متمادی نیست که پدیده‎ای به نام «شعرکودک» در ایران، تولّد و رشد نموده است و نظر به اهمیت این مقوله و ارتباط آن با کودکان که اقشار مهم جامعه‎اند، نگارنده درصدد برآمد تا به بررسی تحولات شعر کودک پس از انقلاب اسلامی بپردازد. ادبیات کودک به معنای واقعی و اختصاصی‎اش برای کودکان مربوط به اوایل قرن جاری است که کسانی مثل عباس یمینی شریف، جبارباغچه‎بان، محمودکیانوش، پروین دولت‎آبادی و... بر تارک آ...