نهضت بیداری اسلامی درکشورهای عربی و حمله عراق به ایران، به عنوان رخدادهای بزرگ قرن بیستم، طبع شاعران را تحت الشّعاع قرار داده است؛ آنان همدوش رزمندگان به پاخاستند و در قالب واژگان، مضامینی همچون شهادت و استقامت در راه حق را در برابر مضامینی چون ظلم و استعمار قرار داده و بدین نحو تصاویری را که یا دارای بار عاطفی مثبت است و یا حقیقت و حالتی منفی دارد، خلق کرده اند؛ نگریستن از این زاویه به شعر معاص...

حسین (شهراد) میدری از جمله شاعران نسل جوان در شعر معاصر فارسی است. او از پیروان شعر نئو کلاسیک است. در این پژوهش کوشش شده است که با روش سبک‏شناسی لایه‌ای، سبک اشعار این شاعر تبیین شود. به همین منظور، پس از مقدّمه، اشعار میدری از جنبه‌های گوناگون زبانی، واکاوی شده است. اغلب اشعار این شاعر در قالب غزل و دوبیتی سروده شده است. ترکیبات تازه، تنوع وزن و وحدت موضوع در غزلیات و پیوند زبان ادبی و محاوره ...

اوحدالدّین محمّد بن محمّد انوری از شاعران بی بدیل فارسی در قرن ششم هجری به شمار می آید. این شاعر برجسته در دو عرصه ی زبان فارسی و عربی، استادی کم نظیر بوده است. آگاهی او از زبان و ادبیّات عربی، تصویری آشکار از داد و ستد و پیوند زبان فارسی و عربی در روزگار شاعر و همچنین نشان از چیرگی وی بر ادب عربی است. بهره گیری انوری از زبان عربی بیشتر درحوزه ی قرآن و احادیث و امثال تازی و تأثیرپذیری ازبرخی شاعرا...

چکیده: نگاهی گذرا بر روند شکل گیری شعر نو فارسی و شعر حرّ عربی تأثیر پذیری ادبیات فارسی وعربی را از یکدیگر نشان می دهد. این تأثیرپذیری ها که شباهت های بسیاری را می زاید، هر پژوهشگر کنجکاوی را وا می دارد که به بررسی روند تأثیر و تأثر این دو نوع قالب شعری بپردازد.در ادبیات فارسی نیما یوشیج با بهره گیری از تجربیات شاعران پیشین در عرصه ی نوآوری، قالب شعر فارسی را دگرگون کرد. در ادبیات عربی نیز همین...

حبسیه به قصیده ای اطلاق می گردد که شاعر آن را در وصف وضعیت زندان و زندانی سروده باشد و از خلال این سروده، به وصف ظاهری (برونی) زندان و آن چه که در آن وجود دارد (در و دیوار، غل و زنجیر، زندانیان، زندانبان و...) بپردازد.افزون بر این اوصاف ظاهری، شاعر از حالات درونی خود نیز در حبسیه ابیاتی را می آورد و در آن، از بی گناهی خود، جدایی از خویشان و نزدیکان، شب زندان، توسل جستن به دیگران برای رهایی و .....

یکی از راه های حفظ و انتشار اشعار در گذشته روایت راویان بوده است. معنای لغوی روایت در عربی حملِ آب بوده و سپس در مفهومی مجازی به نقل شعر و خبر نیز اطلاق شده است. در زبان فارسی شاعران با آوازی خوش اشعارخود را می خواندند و یا برای خود راوی یا راویانی بر می گزیدند با حافظه ای قوی تا اشعار آنان را با آواز بخواند. این راویان ویژگی هایی داشتند. در این نوشتار این ویژگی ها از لابه لای سروده های شاعران ...

انقلاب مشروطه یکی از مهم­ترین عوامل تحوّل در حوزه ی سیاست، اجتماع، فرهنگ و ادبیات در عصر حاضر به شمار می­رود. از نتایج مهم این نهضت، تفکیک و تقسیم جامعه ی ایران به دو دوره ی سنتی و مدرن است؛ این تقسیم­بندی در ادب مشروطه و معاصر نمود تام و تمام داشته است. از جمله نتایج برخورد سنت و مدرنیسم در عرصه ی شعر فارسی پیدایی شیوه ی جدیدی موسوم به شعر نیمایی است که همگام با شعر کلاسیک تا امروز جریان دارد. ...

هر زبانی بر اساس نیازهای خود واژه هایی را از زبان های دیگر وام می گیرد که زبان فارسی نیز این گونه می باشد. از میان زبان ها، زبان عربی بیش و پیش از هر زبان دیگری بر زبان فارسی تأثیر گذاشته است. واژگان بسیاری طی 11 سده وارد زبان فارسی شده است. ورود زبان عربی به قلمرو شعر فارسی به یک دوره زمانی و یا شاعری خاص بر نمی گردد. بلکه همه شاعران پارسی زبان کم و بیش زبان عربی را در سروده های خود بکار برده ...

بینامتنی یکی از رویکرد­های نقد ادبی جدید است که روابط بین متون را مورد بررسی قرار می­دهد. این نظریه را که ژولیا کریستوا بین سالهای 1966 تا 1967در ضمن مباحث نقدی خود مطرح نمود، امروزه در ادب عربی به نام «تناص» شناخته می­شود. بر اساس این نظریه، متن پایدار وجود ندارد و هر متنی حاصل تعامل با متون قدیم یا معاصر خود است و یا به عبارتی دیگر، هر متنی، بینامتنی است. محمود سامی بارودی پیشوای شعر معاصر عر...