در میان رویکردهای گوناگون نقد و بررسی آثار ادبی که از ابتدای قرن بیستم شکل گرفت، نقد روانکاوانه ی آثار هنری و تحلیل متون ادبی از منظر روانشناسی از ویژگی خاصی برخوردار است. فروید به عنوان بنیانگذار روانکاوی توانست با توجه به دریافت های جدید و نوآورانه ی خویش از روان انسان و کشف ابعاد جدیدی از وجود آدمی، قرائت تازه ای را از متون ادبی و اساطیری و آثار هنری به مخاطبان خود ارائه دهد. توجه وی به تحلی...

در این مقاله اشاراتی به علم منظر به عنوان فرایند و الگو، طراحی منظر و مداخلات مدیریتی، ارتباطات اجتماعی تشکیل دهندة مبنای منظر و تعابیر فرهنگی متفاوت از منظر صورت می گیرد. اینها فقط شکل های مختلف روایت منظر نیستند بلکه شیوه های مختلف شناخت جهان هم می باشند. یکی از نتایج انتقال تفکر منظر به گونه های مختلف می تواند تفاوت های آشکار در دیدگاه ها باشد. از مضامین اصلی این مقاله، تنش بین منظر به عنوا...

مقالة حاضر، در بخش اول به تبیین رویکردهای نظری و ارائه­ی مدل­های تطبیقی عرصة تأثیر و تقابل کارکردی الگو در فضای ذهن و عین مخاطب، پرداخته و در بخش دوم به مطالعة موردی در مصداق عروسک باربی می­پردازد. در رویکرد نظری، در مقام تأثیر الگو بر مخاطب، به ابعاد مسئله در سه سطحِ مدلِ نظری، تقلیل تئوریک و تحلیل پرداخته می شود؛ در سطح اول تحلیل، کارکرد اساسی الگو، «همزادپنداری» در نظر گرفته شده است، که خود در...

در این مقاله، سیمای شش پیامبر الهی در پنج فیلم سینمای ایران بررسی شده است. در بررسی حاضر، از میان آثار سینمای ایران، فیلم هایی انتخاب شده که به طور مشخص یک شخصیت مقدس الهی را دستمایۀ اصلی خود قرار داده اند؛ به نحوی که در آن ها، امکان تحلیل نحوۀ پردازش تصویری شخصیت ایشان در ظاهر و نیز در منش و سیرۀ ایشان وجود داشته باشد. این مقاله محتوای کیفی پنج اثر سینمایی از منظر تنزیه گرایی یا تشبیه گرایی در...

«شیطان» همواره در قصه ها،داستان ها،اسطوره هاوادیان نماد کامل شر در مقابل خیر است و در آفرینش آثار ادبی گذشته و حال سهم بسزایی داشته است. این نماد در ادبیات داستانی معاصر نیز در چند رمان و داستان معروف تبلور یافته است؛ از جمله شخصیت اصلی داستان بلند ملکوت اثر بهرام صادقی، مبتنی بر این نماد پرداخته شده است. اعمال دکتر حاتم و شخصیت پلید او در این داستان، به وضوحویژگی های برجسته شیطان را نمودار ساخ...

نویسنده در این نوشتار، طی سه فصل، به بحث درباره "عوامل تقویت کننده شخصیت فرد و اجتماع در جامعه اسلامی"، جایگاه اخلاق و عقیده در این زمینه و همچنین تبیین ارکان فردی، اخلاقی و اجتماعی جامعه اسلامی پرداخته است. در فصل اول، ضمن بیان معنای قوت، قدرت و شخصیت و ترسیم دیدگاه قرآن کریم در این زمینه، نسبت بین اسلام و ایمان بررسی گردیده است. تجزیه و تحلیل اصول و عوامل شخصیت، مانند عقیده، عمل، علم، عبادات ...

وجدانی بودن، استعداد ویژه‌ای است که خداوند در نهاد بشر قرار داده است تا در کنار دیگر تجهیزات، عهده‌دار کنترل، تنظیم و هدایت تکانه‌ها گردد. موضوعی که دو روان‌شناس مک‌کری و کوستا ، در طرح 5 عاملی شخصیت به بخشی از آن تحت عنوان شاخص وجدانی بودن  پرداخته‌اند و رویه‌هایی را جهت شناسایی این شاخص پیشنهاد نموده‌اند. تطبیق دو دیدگاه نهج‌البلاغه و روان‌شناسی می‌تواند چشم‌انداز دقیق و اثربخشی را به وجود آو...

فیلیب هامون، نظریه‏پرداز معاصر فرانسوی، از جمله‏ صاحب‌نظرانی است که از زاویه‏ی دید جدیدی به این عنصر نگریسته است. نظریه­ی وی به دلیل دربرگرفتن آراء نظریه‏پردازان پیشین، جامع‏ترین نظریه پیرامون عنصر شخصیت است و مبتنی بر چهار اصل است: 1) انواع شخصیت- که عبارتند از شخصیت‏های مرجعی (تاریخی، اجتماعی، اسطوره‏ای و مجازی)، شخصیت‏های واسطه و شخصیت‏های اشاره‏گر (بیانگر حضور خواننده و نویسنده)، 2) مدلول ش...

در این مقاله بخش عمده قصه­های کوتاه صوفیانه، با محوریت کرامات عارفان، مورد بحث قرار گرفته، بین سندیت تاریخی قصه­ها با جنبه­های داستانی آن­ها ارتباطی براساس روی­کردهای نوین به تاریخ و روایت برقرار می­شود، آن­گاه روی­دادهای غیرعادی کرامت در فضای روایت به نقد کشیده شده، ساختمان این نوع داستان­ها از نظر عناصر طرح، راوی، شخصیت، زاویه دید و... مورد بررسی قرار می­گیرد و در نهایت تناقض­های بیانی عرفا ا...