مسعود سعد و فرخی یزدی از جمله شعرایی هستند که سرآمد شعرای حبسیه سرایند به مناسبت زندانی شدن و دوره های طولانی حبس توضیحات آنها (از دلایل به زندان افتادن ها و چگونگی شکل و فضای زندان ها و انواع شکنجه هایی که در زندان ها می دیده اند) درخور توجه است، این رساله به بررسی متشابهات این دو شاعر می پردازد اگر چه آنها در دو دوره ی کاملاً متفاوت از یکدیگر می زیسته اند، و بنابه دلایل کاملاً متفاوت نیز به زند...

سراج الدین حسینی اورنگ آبادی، عارف و شاعر قرن دوازدهم هجری در حیدرآباد دکن، مجموعه ای مشتمل بر 4322 بیتِ منتخب، از 704 شاعر فارسی سرا، خصوصاً شعرای سبک هندی را فراهم آورده که به نام هایی چون منتخب دیوان ها، دیوان منتخب، مجموعۀ شعرا و مجمع الشعرا موسوم بوده است. نسخۀ منحصربه فرد این اثر در ایران، به شمارۀ 86 در کتابخانۀ مینوی و نسخۀ عکسی آن به شمارۀ 2800 در مرکز احیای میراث اسلامی نگهداری می شود. ...

یکی از موضوعات دلپذیر و موثری که از آغاز شعر دری تا امروز توجه ادب شناسان و شعر دوستان را جلب کرده است، مرثیه سرایی در شعر فارسی است. این نوع شعر نظر به ارتباطی که با افکار و احساسات شخصی شاعر دارد، از قدیمی ترین دوران شعر فارسی در دیوان شاعران موجود است. خاقانی شروانی یکی از شاعرانی است که در غالب موضوعات رایج روزگار خود طبع آزمایی کرده و مهارت و استادی خود را در انواع سخن به ثبوت رسانده است. ...

شعر نیمایی در قالب ساختاری یعنی رعایت ارکان عروضی دچار ابهاماتی شد که بعدها شاعران نو پرداز در برطرف کردن آنها توانایی های خود را در اشعارشان به طرق مختلفی بروز دادند . عاشقانه ها یا همان اشعار نو عاشقانه که در قالب های مختلفی سروده می شدند مانند دیگر اشعار نو عاری از اوزان عروضی نبودند . البته اوزان عروضی که در اشعار نیمایی به کار می رفت قالبا به صورت اوزان کم کاربرد نبود و بیشتر اوزان پرکاربر...

«غنا» در لغت به معنی سرود، نغمه و آواز خوش طرب‌‌انگیز و شعر «غنایی»، گزارشگر عواطف و احساسات شخصی شاعر است. در پژوهش حاضر به بررسی مؤلفه‌‌های ادب غنایی در شعر «یاد آر ز شمع مرده یاد آر» دهخدا می‌‌پردازیم. جامعۀ آماری پژوهش حاضر، شعر «یاد آر ز شمع مرده یاد آر» از علی‌‌اکبر دهخداست و تحلیل و بررسی شعر مذکور از بُعد مؤلفه‌‌های ادب غنایی، هدف این پژوهش است.جامعة آماری و حجم نمونه، کل شعر است. روش تح...

این مقاله به بررسی ارتباط اوزان شعر فارسی با محتوا و مضامین آن می پردازد. این که آیا وزن و محتوا در شعر فارسی با یکدیگر پیوندی تنگاتنگ دارند، از سؤال‎هایی است که برخی پژوهشگران، کوشیده‏ اند به آن پاسخ دهند. از منظر آنان، وزن‏ های اصلی شعر فارسی را می‏ توان بر اساس ارتباط با مضامین و مفاهیم طبقه‏ بندی کرد و اغلب شاعران بزرگ، دانسته یا نادانسته این تناسب را رعایت کرده‏ اند. از این رو، باتوجه به ض...

چکیده ترانه های عامیانه، نشان داده که هنر و زیبایی در انحصار طبقات عالی و تربیت شده، نیست؛ بلکه نابغه های ساده ای نیز وجود دارند که در محیط های ابتدایی تولد یافته، احساسات خود را بی تکلف با تشبیهات ساده و به شکل آهنگ ها و ترانه های عامیانه بیان می کنند؛ گاهی به قدری زیبا و با مهارت بیان می شود که اثر آن ها جاودانی می شود؛ این نابغه های گمنام، سرایندگان ترانه های عامیانه می باشند. در میان ترانه...

یکی از اقسام شعر غنایی، حبسیه یا زندان‌نامه ‌است که بیشتر اجزایش را شکایت و حسب‌حال تشکیل می‌‌دهد. این نوع شعر بیانگر غم و اندوه و رنج‌‌های بی‌پایانی است که در محیط زندان نصیب زندانی شده‌است. برخی از شاعرانی که مرارت حبس را چشیده‌‌اند، موضوع بعضی از اشعار خود را نیز به زندان‌‌نامه اختصاص داده‌‌اند. این موضوع در ادبیات قدیم و جدید فارسی و عربی به نحو مطلوبی منعکس شده‌است. بهار و صافی در دورۀ معا...

یکی از موضوعات دلپذیر و موثری که از آغاز شعر دری تا امروز توجه ادب شناسان و شعر دوستان را جلب کرده است، مرثیه سرایی در شعر فارسی است. این نوع شعر نظر به ارتباطی که با افکار و احساسات شخصی شاعر دارد، از قدیمی ترین دوران شعر فارسی در دیوان شاعران موجود است. خاقانی شروانی یکی از شاعرانی است که در غالب موضوعات رایج روزگار خود طبع آزمایی کرده و مهارت و استادی خود را در انواع سخن به ثبوت رسانده است. ...

ساقی نامه یکی از موضوع های مهم در حوزه ی ادبیات غنایی به شمار می آید و در سیر حیات خویش مورد توجه و اقبال شاعران بسیاری با ویژگی های زبانی و سبکی گوناگون قرار گرفته و تحت تأثیر عوامل مختلف، دچار تحولات گسترده ای هم از لحاظ ادبی و زبانی و نیز از نظر مفاهیم و معانی و همچنین از جهت قالب شعری گردیده است. شاعران ساقی نامه سرا، با توجه به ذوق و سلیقه ی شخصی و نوع نگرش و جهان بینی و روحیات خود از یک ...