پژوهش حاضر به منظور استنباط اصول روابط بین فردی براساس آموزه های اخلاقی- اجتماعی سوره حجرات صورت گرفته است. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش، توصیفی از. شیوه گردآوری اطلاعات نیز به صورت کتابخانه ای بوده است. یافته های تحقیق شامل اصول ارتباط بین فردی: مانند توجه به جایگاه مخاطب (سلسله مراتب اجتماعی)، رعایت احترام و ادب، برادری دینی (مفهومی فراتر از همدلی)، ...

چکیده این پژوهش با موضوع بررسی سند و روایات موجود در تفسیر کنزالدقائق و بحر الغرائب، به هدف آشنایی هرچه بیش‎تر با این تفسیر گران‎قدر به عنوان یکی از مهم‎ترین تفاسیر اثری قرن دوازدهم، و نیز بررسی روایات تفسیری و اعتبارسنجی سند و محتوای آن‎ها در محدوده سوره حجرات می‎باشد. منابع مورد استفاده در این پژوهش، عمدتا در دو دسته منابع اصلی رجالی شیعه و منابع روایی و تفسیری، جای می‎گیرند. بررسی اسناد و ...

قرآن‌پژوهان و مفسران برای کشف ترتیب نزول سوره‌های قرآن، دو روش دارند: یکی روش اجتهادی محض که بدون توجه به روایات ترتیب نزول و براساس ویژگی های ظاهری یا محتوایی سوره‌ها ترتیب نزول آن‌ها را مشخص می کنند؛ دوم روش روایی محض که روش رایج متقدمان بوده است. در این روش برای شناسایی ترتیب نزول سوره‌های قرآن، به نقل روایات ترتیب نزول بسنده می‌کردند. در این نوشتار برای نخستین بار روش جدیدی را به نام روش رو...

چکیده تعلیق مفهومی است که مرزهای آن از سطح مفهوم بودگی و شناختی صرف فراتر می‌رود و از حوزة نظری، که آن را به یک موضوع منفعل، همچون بی‌نهایت موضوع دیگر که در موقعیت انفعالی بازشناسی یا بازسازی قرار دارند، به سوی حوزه‌های عملی با ساز و کارهایی مؤثر، متمایل است. البته، این ویژگی کاربردی و عملی منجر به نادیده گرفتن جنبه‌های مفهومی‌ تعلیق نمی‌شود؛ زیرا هر عملی، هر چند جنبه‌های شناختی آن...

سورۀ مبارکۀ اخلاص در شمار سوره‌های مهم قرآن کریم قرار دارد که جایگاه آن در بیانات پرگهر حضرات معصومین (ع) و نیز انظار تفسیری اندیشه‌وران مسلمان نمایان می‌گردد. این سوره دربردارندۀ نکات عمیق عرفانی در ارتباط با ذات حق‌تعالی است که تاکنون معرکۀ آرای بسیاری بوده است. بر این اساس، بنا به نگاه تأویل‌گرا و باطنی‌محور عرفا، فحوای مراتب سه‌گانۀ ذات پروردگار، یعنی غیب‌الغیوب، احدیت و واحدیت، در سورۀ مذک...

از نظر فخر رازی، ضروری است که پیامبران بعد از بعثت معصوم باشند. در عین حال، او عصمت قبل از بعثت را برای پیامبران لازم نمی داند. او معتقد است که پیامبران به صورت عمد گناه کبیره انجام نمی دهند، اما صدور گناه کبیره از آنان به صورت سهوی امکان دارد. او گسترۀ عصمت انبیا را در چهار مسئلۀ اعتقاد، تبلیغ و رسالت، احکام و فتاوی، و افعال و سیرت می داند. او با تکیه بر برخی مبانی، مثل جبرانگاری عصمت؛ دلایل ع...

در عصر کنونی دیدگاه های متفاوتی دربارۀ زن وجود دارد. گروهی با برداشتی نادرست نگاه قرآن را به زن بدبینانه می دانند. یکی از زمینه های پیدایش بدگمانی به زن آیۀ 28 سورۀ یوسف است که به همه زنان، کید بزرگ داشتن نسبت داده شده است. برخی دیگر با مقایسه آیۀ مذکور و آیۀ 76 سورۀ نساء که در آن کید شیطان ضعیف معرفی شده، درسدد ضربه زدن به شخصیت زن برآمده اند. این نوشتار از نوع تحقیقات کیفی است که با رویکرد تح...

دعا و شب قدر دو موضوع مهم و مرتبط با یکدیگرند، به همین جهت مفسران قرآن کریم توجه خاصی به شب قدر و آثار آن و نیز رابطۀ این شب با مناجات داشته اند. در این مقاله با بررسی تفسیر آیه 186 سورۀ بقره و آیه های آغاز سورۀ دخان از دیدگاه بسیاری از مفسران از یک سو و نگاهی به معنی و اهداف همین آیات از نظر سید موسی صدر از سوی دیگر و مقایسۀ این آرا، سعی کرده ایم نقاط اشتراک و تفاوت های این اندیشه ها را دریابی...

دعا و شب قدر دو موضوع مهم و مرتبط با یکدیگرند، به همین جهت مفسران قرآن کریم توجه خاصی به شب قدر و آثار آن و نیز رابطۀ این شب با مناجات داشته اند. در این مقاله با بررسی تفسیر آیه 186 سورۀ بقره و آیه های آغاز سورۀ دخان از دیدگاه بسیاری از مفسران از یک سو و نگاهی به معنی و اهداف همین آیات از نظر سید موسی صدر از سوی دیگر و مقایسۀ این آرا، سعی کرده ایم نقاط اشتراک و تفاوت های این اندیشه ها را دریابی...

مخاطب شناسی و تاریخ گذاری آیه 91 انعام یکی از اختلافات تفسیری مسلمانان از قرون ابتدایی تاکنون بوده که همواره مناقشاتی را ذیل این آیه برانگیخته است. برخی برخلاف قراین صریح این آیه عتاب آمیز، مخاطب آن را مشرکان پنداشته و در اثبات دعاوی خود، به عدم تعامل پیامبر با اهل کتاب در مکه استناد ورزیده اند. در حالی که برخی دیگر با عنایت به قراین متنی آیه، مخاطب آن را یهودیان دانسته اند، لیکن با تکیه بر پیش...