قرن شش و هفت هجری، از دوره‌های بسیار درخشان زبان و ادبیّات فارسی، به‌ویژه در حوزۀ شعر عرفانی است که ظهور و تکامل و اوج آن به دست سه تن از شاعران بزرگ عارف ایرانی ـ اسلامی (سنایی، عطّار، مولوی) رقم می‌خورد. درک و احساس نزدیک به هم در این سه تن دربارۀ خدا و جهان و... منظومۀ فکری واحدی را تشکیل می‌دهد تا جایی که درک و فهم آثار هر یک از این سه فرد، منوط به فهم آثار دیگری است با رنگ و تشخّص ویژۀ هر یک ...

از سنایی شاعر دوران ساز و پرآوازه قرن ششم علاوه بر اشعار او آثاری به نثر باقی مانده که محدود به چند نامه است و استاد نذیر احمد آنها را جمع‌آوری کرده و نام مکاتیب سنایی را بر آنها گذاشته است.نگارنده در این مقاله به تحلیل ساختار و سبک این مکاتیب پرداخته و اهمیت آن را در سیر تکاملی نثر فارسی نشان داده است. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که نثر این کتاب بینابین و در واقع نمونه‌ای است از نثر منشآت و ترسّلات...

تحلیل گفتمان انتقادی شامل نظریه ها و روش هایی است برای مطالعۀ تجربی روابط میان گفتمان و تحولات اجتماعی و فرهنگی قلمروهای گوناگون اجتماعی. تحلیل گران انتقادی گفتمان بر آن اند که متن های ادبی، مثل سایر متن ها، در خدمت ارتباط اند، بنابراین، آن ها را نیز می توان با نگرش و روش انتقادی تحلیل نمود. در این پژوهش یکی از قصاید مشهور سنایی غزنوی، بر اساس روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، در سه سطح توصیف، ت...

در این پژوهش با تحلیلِ حوزه های معنایی به سبک شناسیِ معناییِ غزلیات سنایی پرداخته می شود. بهره گیری از روش علمی- تحلیل حوزه های معنایی در این پژوهش- به شناختی دقیق از غزل سنایی می انجامد. بدین ترتیب هدف این پژوهش بررسی علمیِ نظامِ معناییِ غزل سنایی است که به شناخت عناصری که بالقوه مشخص? سبکی اند منجر می شود. این پژوهش در پی آن است که نشان دهد که آیا با تحلیل حوزه های معنایی غزلیات سنایی می توان به س...

این پایان نامه که موضوع آن نماز و نیایش از دیدگاه سنایی و عطار (با تکیه بر حدیقه الحقیقه سنایی و الهی نامه عطار نیشابوری ) است از نوع تحقیقات تطبیقی است و هدف آن شناخت هرچه بیشتر نظر دو عارف و شاعر بزرگ نسبت به نماز و ارکان و اجزا و آداب آن و نیز میزان پای بندی و اعتقاد یا عدم پای بندی آنان نسبت به آنچه در دین و شریعت در مورد نماز بیان شده می باشد. برای جمع آوری اطّلاعات در این پایان نامه از روش...

چکیده ولی و ولایت که در قرآن و اخبار و احادیث مکرر بدان اشاره شده است، از همان قرون اولیه اسلامی مورد توجه عرفا و متصوفه قرار گرفت و به دو شیوه با آن برخورد نمودند. کسانی که آن را اساس مکتب عرفانی خود قرار داده و ولایت را محور اساسی عرفان و تصوف می دانند وگروهی که فقط با صبغه مذهبی با آن برخورد نمودند و با تأثیر از قرآن مجید و احادیث به تبیین آن پرداختند. مسأله ولایت که به پیر و ولی این امک...

هر چند سنایی پیشرو شعر عرفانی است و نقش او در تدوین بوطیقای شعر عرفانی سرنوشت ساز است، امّا نباید از نظر دور داشت که او برآمده از دل یک سنّت ریشه دار فکری است که نشانه های زبانی آن را در مکتوبات عرفانی و کلامی پیش از وی می توان مشاهده کرد. پرسش اصلی مقاله، دقیقاً همین جا شکل می گیرد: آیا میان درون مایه های حدیقهسنایی، به عنوان نقطه عطف شعر عرفانی، با آثار عرفانی و کلامی پیش از وی شباهت ها و اشتراک...

چکیده: سنایی، شاعری است که شعر پارسی را شوری تازه بخشید و شاعران این سرزمین از او بسیار آموختند. با این وجود هنوز شناخته‏شده نیست. جای آن دارد که شعر او از جهات مختلف بررسی شود. یکی از این جنبه ها تأویل است. تأویل در دل معناها می‏رود و مفاهیم پنهان را آشکار می‏کند. حدیقه الحقیقه به عنوان تاج مثنوی های سنایی، اسرار بسیاری در صدف خود دارد. با بررسی تأویل در حدیقه، کوچه های پر رمز و راز آن برایم...

سنایی و مولوی از شخصیت هایی هستند که همواره بر نویسندگان و متفکران پس از خود تأثیرگذار بوده اند. در طول تاریخ، این تأثیرگذاری به میزان گسترده شدن شناخت فرهنگ های مختلف نسبت به آن ها بیشتر شده است. چنانکه امروزه پس از قرن ها آن ها بیش از همیشه موردتوجه و استقبال جهانیان قرار گرفته اند. سنایی و مولوی ازجمله شاعرانی هستند که به شدت تحت تأثیر قرآن، نهج البلاغه و مفاهیم آن بوده اند. این پژوهش به برر...

با این که پیش از سنایی (فوت 529-525) شعرای عارف مسلکی نظیر ابوذراعه بوذجانی و ابوسعید ابوالخیر اندیشه های عرفانی را به صورت شعر تعلیمی و عارفانه مطرح کرده اند، لیکن سنایی اوّلین کسی است که حجم کثیری از اصطلاحات عرفانی را همراه با مفاهیم خاصّش وارد شعر فارسی کرد و آثاری مستقل و محض عرفانی به شعر فارسی تصنیف نمود. سنایی پیشرو شعر تعلمی صوفیه در عرفان و ادب فارسی است. او برای تبیین طریق «تحقیق» ابتد...