شیعیان امامی مذهب که در دوره‏ی سیطره خاندان بویه از آسایش نسبی و اقتدار حکومتی برخوردار بودند در پی یورش سلجوقیان سنی به بغداد و بر افتادن حاکمیت بوئیان، دوران سختی را تجربه کردند. سلجوقیان، آنان را از مناصب اداری راندند، پیشوای دینی آنان - شیخ طوسی - مجبور به ترک بغداد شد و در پی سرکوب شورش بساسیری شیعیان ساکن شهر کرخ، مورد حمله سنیان قرار گرفتند. اما این وضع پایدار نماند و در طی سلطنت سلجوقیا...

.قرن ششم هجری به دلایل بسیار،از جمله قدرت یافتن سلجوقیان، مطرح شدن عراق در برابر خراسان،راه‌یابی زبان دری به عراق و آذربایجان و درآمیختن با دیگر لهجه‌ها،انتقال مجالس و محافل ادبی به این منطقه و...در تاریخ ادبیات ایران قابل توجه و بررسی است. با روی کار آمدن سلجوقیان،اساسی‌ترین زمینه‌های تحول در زبان و ادب ایران پس از اسلام به وجود آمد؛دشواری و دیریابی شعر قرن ششم از جمله‌ ویژگی‌های سبکی این دوره...

برخلاف دیدگاه رایج که عصر سلجوقی را دوره انحطاط تفکر و اندیشه در ایران می‌دانند، حوزه عمومی اندیشه و تفکر در ایران عصر سلجوقی دچار رکود و انحطاط نشد، بلکه در مسیر و شرایطی متفاوت از جریان غالب تفکر در دورههای پیشین جریان یافت که آن را میتوان نوعی تغییر نگرش در عرصههای گفتمانی و بنیانهای فکری دانست. در این دوره متفکران و اندیشمندانی چون امام محمد و احمد غزالی، خیام، عین‌القضات همدانی، شیخ اشراق ...

عبدالسلام کامویی از عارفان برجسته طریقۀ سهروردی در دوران ایلخانی است. نسبت کامویی به کامو روستایی از توابع کاشان می‌رسد. از آثار و احوال وی جز اشاراتی چند در خلال نوشته‌های شاگردان و تابعانش، اطلاعی در دست نیست. تنها نوشتۀ باقی‌مانده از کامویی نامه‌اش به تقی‌الدین داداست. دادا، عبدالمؤمن اصفهانی و نظام‌الدین محمود کرمانی ازجملۀ تربیت‌یافتگانش بوده‌اند. عماد فقیه نیز به کامویی ارادت داشت و با فر...

قدرت گیری سلجوقیان و گسترش قلمرو آ ن ها در ایران، عراق و شام با فعالیت های پر دامنه ی مبلغان، داعیان و هواداران فاطمیان مستقر در مصر مصادف شد که اساس خلافت عباسی و حکومت سنی سلجوقی را تهدید می کرد. به دلیل اعتقاد غالب صوفیه در مخالفت با اسماعیلیه، حمایت همه جانبه ی سلجوقیان از صوفیان و پشتیبانی متقابل ایشان از حکومت سلجوقی و نقشی که صوفیه می توانست در مقابله با اسماعیلیان ایفا کند، خلافت عباسی ...

حج از مهمترین عرصه های دینی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مسلمانان در طول تاریخ اسلام بوده است. حج ایرانیان پیش از روی کار آمدن سلجوقیان بزرگ در سده پنجم هجری، به علّت ضعف آل بویه و خلافت عبّاسی و تسلّط فاطمیان مصر بر حرمین شریفین با مشکلات زیادی روبرو بود تا آنجا که حج از اوایل سده پنجم هجری تقریباً مختل شده بود.سلجوقیان با پیروی از مذهب سنّت، هدف خود را حمایت از حرمین شریفین و بازکردن راه حج اِعلام کردن...

چکیده وزارت در نظام دیوانی دوره سلجوقی از لحاظ کارکردی و حقوقی جایگاهی بس والا داشت. این جایگاه بلند عمدتا حاصل توان و قابلیت دیوانسالارانی بود که براین مسند تکیه می­زدند. در واقع اینان بودند که در تقویت و گاه تضعیف نقش نهادی آن بسیار اثرگذار بودند. کمال الدین محمد خازن از شمار آن نخبگانی بود که با داشتن خصلت­ها، توانایی­ها و مهارت­های فردی و هم چنین تفکر و اراده­ اصلاح و داشتن تجربیات موفق در ...

لقب اسمی خاص است که به اعتبار معنی اصلی خود بیان کننده ستایش یا نکوهشی است و مانند نام، شناسه‏ای مهم در معرفی افراد، مشاغل و غیر آنها به شمار می‏آید. گونه‏ها‏یی از آن منشأ الهی دارد. از این رو، قدمت لقب کمتر از قدمت نام نیست. به نوشته نخجوانی لقب‏بخشی از آیین شاهان عجم، مانند: آل‏ بویه، غزنویان و سلجوقیان بوده و در میان اعراب لقب دادن رسم نبوده است. از جهات تاریخی گونه‏ای از لقبها که بیشتر جنبه...

ازآنجائیکه اوضاع سیاسی و اجتماعی با یکدیگر رابطه مستقیمی دارند. اقتدار و زوال حکومت ها بر وضعیت اجتماعی و ساختارشهری بسیار تاثیر دارد که موضوع این تحقیق بررسی اوضاع سیاسی اجتماعی نواحی مرکزی ایران ازآغاز قرن پنجم تا پایان قرن هفتم هجری است که مراد از شهرهای نواحی مرکزی ایران درقرون مذکور اصفهان، ری، یزد و کاشان می باشد. این شهرها که بخشی ازعراق عجم بوده است و عراق عجم نام تاریخی ناحیه ایی در ...

اشاعره و حنابله، هر دو از گروه های اهل سنت به شمار می روند. تا پیش از به قدرت رسیدن سلجوقیان، حنابله در عرصه اجتماعی و سیاسی جامعه بغداد، یکی از قدرت مندترین و پر جمعیت ترین گروه های مذهبی بودند. با به قدرت رسیدن سلجوقیان و لعن اشاعره به فرمان طغرل در سال 455 ق، شمار زیادی از علمای اشعری، چون جوینی و قشیری به عراق و حجاز مهاجرت کردند و همین عامل در ترویج و گسترش مذهب اشعری در بغداد تأثیر گذاشت....