با صدور فرمان مشروطه، تلاش برای استقرار نظم جدید که مهم‎ترین مشخصۀ آن تشکیل مجلس شورای ملی بود، آغاز شد. اما تأسیس مجلس نیازمند تدوین نظام‎نامۀ (قانون) انتخابات بود که می‎بایست شورایی خاص، سرپرستی تنظیم و تدوین آن را بر عهده گیرد. این نهاد در تاریخ معاصر ایران به «مجلس عالی» یا «شورای عالی دربار» تعبیر شده است. با عنایت به فقدان پژوهشی مستقل دربارۀ مجلس عالی و وجود ابهامات فراوان دربارۀ ماهیت و...

نگارنده برآن است که چگونگی تشکیل انجمن های ادبی را در ایران ازآغاز شعر فارسی دری در باز جستی هرچند کوتاه درقلم آرد و بدین نکته اشارت کند که نخستین تشکل انجمن های ادبی در دربارهای سلاطین فرصت ظهور یافته است و شاعران اگر چه در مواردی در مدح سلاطین راه مبالغه پیموده اند ولیکن نقش حساس آنان را در نگاه داشت زبان فارسی و استقلال ملی و مذهبی نادیده نتوان گرفت . افزون بردربارهای سلاطین و رجال سیاسی ‘ ...

هخامنشیان به یکی ازقبایل متعدد آریایی بودند که درمهاجرت بزرگ اقوام آریایی به طرف فلات ایران آمدند و در نهایت در سرزمین پارس( انشان) مستقر شدند و سرانجام کورش کبیر توانست امپراطوری هخامنشیان را به مرکز پارس تشکیل دهد. این امپراطوری از سال 550 تا 330 قبل ازمیلاد برقسمت بزرگی از دنیای متمدن قدیم یعنی از نواحی شرقی هندوستان وآسیایی مرکزی تا ممالک شرقی افریقا وسواحل این قاره دربحر احمر وتمام بالکان ...

دربار فتحعلی شاه پس از آگاهی ازین هجوم‘ قوایی را به فرماندهی عباس میرزا نایب السلطنه و وزارت میرزا بزرگ فراهانی به آذربایجان اعزام داشت تا به مقابله با روسها بپردازد.چندسال پس از نبردهای متعدد و درحالی که روسها از حصول به اهداف استراتژیک خویش ناکام مانده بودند ‘ شاه قاجار به دنبال امضای معاهده فین کنشتاین با فرانسویها‘مدتی نیز برای مقابله با روسها به ژنرال گاردان ومستشاران نظامی فرانسوی متکی شد...

از مهم‌ترین ویژگی‌های یک اثر هنری که می‌تواند بیانگر مفاهیم به‌کاررفته در آن باشد، ترکیب‌بندی و عناصر بصری آن است. این پژوهش که در آن نگاره‌های دربار جمشید و دربار فریدون از شاهنامه‌ی طهماسبی انتخاب و موردمطالعه قرارگرفته‌اند، به این سؤالات پاسخ داده است که چه عناصر بصری مشترک و با چه شباهت‌ها و تفاوت‌های مفهومی، در این نگاره‌ها به‌کاررفته و هرکدام نگاره، نقاش بهتر توانسته است عظمت دربار را به ...

عادلشاهیان، به عنوان یکی از حکومت های شیعه مذهب، به مدت دو قرن (895-1097ق / 1489-1986م) بر بیجاپور (منطقه ای از دکن) حکومت کردند. یوسف عادلخان، نخستین حاکم عادلشاهی، مذهب تشیع را در قلمرو خود به رسمیت شناخت. این امر هم زمان با شکل گیری حکومت شیعه مذهب صفوی در ایران بود. با این همه، برخی از جانشینان وی درصدد احیای مذهب تسنن برآمدند. این نوشتار درصدد است جایگاه و موقعیت تشیع در دربار عادلشاهیان ر...

ایرانیان مسلمان با پی‌‌‌‌ریزی تمدن ایرانی-اسلامی و انتقال آن به شبه‌‌قاره هند نقش مؤثری در پیشرفت‌‌های تمدنی ایفا کردند. نخبگان ایرانی که با توجه به عوامل دافعۀ‌‌‌‌ موجود در ایران و عوامل جاذبه‌‌آفرین در هندوستان به دربار گورکانیان مهاجرت کردند؛ به‌‌دلیل شایستگی‌‌‌‌های فراوان خود توانستند منشأ خدمات مؤثری در حوزه‌‌های مختلف تمدنی شوند. یکی از این نخبگان، امیر فتح‌‌الله شیرازی است که با درایت و ...

به دنبال ورود صنعت چاپ به کشور و انتشار نخستین روزنامه های ایرانی توسط دربار قاجار و رشد و تحول آن ، نوع ادبی تازه­ای به نثر فارسی راه یافت که نوع روزنامه نگاری نام داشت. از آن­جا که در این زمان، هنوز زبان روزنامه­نگاری در کشور جا نیفتاده بود، از شیوة متکلف منشیانه، یعنی همان شیوة نگارش رایج مکاتبات درباری برای نوشتن مقاله­های روزنامه استفاده شد. این زبان دشوار نه مورد فهم و پسند عامة مردم بود ...

در میان مردان دربار قاجار، عباس میرزا، قائم مقام و امیر کبیر از پیشگامان نوگرایی و توجه به تمدن اروپا بودند. اما حدود آشنایی زنان دربار قاجار با تمدن غرب مشخص نیست. این پژوهش با تکیه بر سه زن عصر ناصری یعنی مهد علیا مادر، عزت الدوله خواهر و تاج السلطنه دختر ناصرالدین شاه، حدود آشنایی زنان را با دانش و از سوی دیـگر با استعمار غـرب بررسی می کند. به نظر می رسد زنان دربار قاجار در جهت گسترش مظاهر ع...

درک ماهیتِ نقش سیاسی وزارتِ دربار در دوره پهلوی‌دوم، چه در چارچوب شرحِ وظایف قانونی و چه در عرصه واقعیت‌های عملی حوزه سیاست، تنها با درنظرگرفتنِ رابطه ضروری این نهاد با نهادِ پادشاهی، ممکن و میسر است. در مقاطعی از دوران مزبور که هنوز خواست شاه مبنی بر تمرکزِ قدرت تحقق نیافته بود، قدرتِ وزرای دربار نیز، براساس نظامِ رسمی و قانونی توزیعِ قدرت در قانون اساسی، چندان درخور توجه نبود؛ پس، متصدیانِ این منصب مرت...