یکی از مهم¬ترین موضوعات پژوهش¬های ادبیات تطبیقی، اقتباس است که در آن نویسنده به تفسیر یا بازآفرینی اثر هنری دیگر می¬پردازد. با توجه به پیوند جدایی ناپذیری که از دیرباز میان اسطوره و درام وجود داشته، اقتباس از اسطوره به یکی از موضوعات مورد توجه نمایشنامه-نویسان معاصر ایران و عرب¬ها تبدیل شده است. توفیق¬الحکیم و غلامحسین ساعدی، دو نمایشنامه¬نویس مطرح ادبیات عربی و فارسی هستند که اولی در نمایشنامه...

چکیده نمایشنامه اولئانا نوشته دیوید ممت، به رغم که این در دهه 1990 میلادی مباحثات بسیار فراوانی را پیرامون مسئله آزار جنسی و آموزش دانشگاهی برانگیخت، از نظر ساختارِ دراماتیک کمتر مورد بحث منتقدین قرار گرفت. بعد از فرو کش کردن موج اول نقدها و تفاسیر نظری، توجه به لایه های عمیق تر نمایشنامه رفته رفته جای خود را در مباحث نقد نمایشی باز کرد. به عقیده بسیاری از منتقدین، اولئانا چه از حیث ساختار و...

پژوهش حاضر، خوانشی مبتنی بر نظریه‌های پسااستعماری واستعمارزدایی از نمایشنامة جزئیات اثر سوزان گلاسپل است. این نمایشنامه،همواره با خوانشی فمینیستی مورد بررسی قرار گرفته‌است. کاربرد نظریه‌های پسااستعماریدر این اثر، چالش برانگیز و مورد مناقشه است؛ چرا که نه موضوع نمایشنامه، نه مکانو نه شخصیت‌ها هیچ‌کدام مصداق بارزی از ادبیات استعماری به شمار نمی‌روند. اینمقاله، بر آن است اثبات کند، علی رغم تفاوت‌ه...

نظام وفا علاوه بر معلمی و شاعری، نویسندۀ آثار منثوری است که از آن جمله باید به دو نمایشنامۀ ستاره و فروغ و فروز و فرزانه اشاره کرد؛ دو نمایشنامه ای که در دهۀ 1320 خورشیدی، پس از آنکه در مدارس و هنرستان های متعددی در کشور به روی صحنه می روند، تنها یک بار به چاپ می رسند و از آن پس، دیگر تقریباً هیچ نامی از آن ها در تاریخ نمایشنامه نویسی در ایران برده نمی شود. این مقاله می کوشد تا با خوانشی تخصصی ت...

گابریل مارسل فیلسوفِ اگزیستانس، نمایشنامه نویس، موسیقی دان، منتقد تئاتر و موسیقی معاصر فرانسوی است. نمایشنامه های مارسل پیوندی ناگسستنی با مفاهیم فلسفی او دارد. مارسل خود می گوید که عشق به موسیقی و تئاتر در او از علاقه پرُشور به فردیت موجودات و جذابیت مقاومت ناپذیر رازهای بی پایان به سوی حقیقت سرچشمه می گیرد. مارسل در فلسفه اگزیستانس راه امید را برای انسان می گشاید؛ در نمایش هایش انسان و موقعیت ه...

هدف این رساله بازنگری و وارسی دیدگاه?های انتقادی موجود در مورد شخصیت?های زن نمایشنامه?های ادوارد آلبی، نویسنده معاصر آمریکایی، و ارائه خوانشی جدید از آنهاست. در دهه?های گذشته در نتیجه تحلیل?های سطحی و سنتی از این شخصیت?ها، آلبی به عنوان نمایشنامه?نویسی زن?ستیز معرفی شده است. پژوهش حاضر با بهره?گیری از برخی نظریه?های نقد فمینیستی و روانشناسی تحلیلی، به ویژه نظریه وانمود که توسط لوس ایریگارای مطر...

با گسترش علم روانشناسی و مطرح شدن آن به عنوان یکی از شاخه های مهم علمی در قرن 19 و سپس ورود آن به عالم هنر و از جمله تئاتر که اوج آن با مطرح شدن سیستم استانیسلاوسکی در پرورش بازیگر بود دنیای بازیگری وارد دورانی تازه شد. وارد شدن روانشناسی به تئاتر نه تنها باعث دگرگونی در بازیگری شد بلکه در تحلیل متون نمایشی و ادبی نیز برگی تازه بود زیرا با تحلیل روان شناسانه، دریچه تازه ای بر روی آنالیز متون نم...

مجموعة نمایشی «من فوق سبع سماوات» باکثیر از جمله نمایشنامه­های تاریخی اسلامی است که حضور عنصر شخصیت در آن بسیار پررنگ‌تر از دیگر عناصر نمایش است. شخصیت در نمایشنامه به انواع گوناگونی از جمله اصلی و فرعی، ایستا و پویا، مقابل و مخالف، نوعی و همه­جانبه و... تقسیم­بندی می­شود. شخصیت­پردازی در نمایشنامه معمولاً به کمک برخی تکنیک­ها همچون گفتگو، عمل، صحنه­پردازی و نامگذاری صورت می‌پذیرد. ­این مقاله بر...

چکیده توفیق الحکیم(1897م-1987م) در آثار نمایشی خود به ساختار توجه زیادی نموده است، نمایشنامه نویسی عربی با آثار توفیق الحکیم قدم به مرحله ی تازه ای نهاد، به طوری که این جلوه و نمود را می توان در آثار این هنرمند به وضوح مشاهده کرد. در حوزه ی نمایشنامه البته به شکل اصولی و صحیح آن، همواره قواعد و استانداردهایی بسیار بنیادی وجود دارد که بکارگیری هر کدام از آنها با روابط حساب شده و منطقی باعث بوجو...

چکیده: هدف از این پژوهش بررسی موقعیت و جایگاه جنسیت و توصیف نقش های جنسیتی در شماری از نمایشنامه های معاصر ایرانی است. این پژوهش براساس نظریه ی کنش متقابل نمادین صورت پذیرفته است. نظریه کنش متقابل نمادین، اجتماع را محیطی پویا و نقش های اجتماعی را عوامل متغیر در نظر می گیرد؛ که در گذر زمان استحکام و ثبات پیدا می کنند. نمایشنامه های افرا، یا روز زود می گذرد اثر بهرام بیضایی، بهجت اثر محمدچرم ش...