شعر عربی به عنوان دیوان عرب طبعی ترین و طبیعی ترین کلام انسان آگاه به زبان والفاظ این قوم است و به همین جهت استعما لهای گوناگون و فراوانی دارد.در علوم مختلف ادبی و دینی شعر عربی شاهد اثبات آراء عالمان بوده و تفسیرمجمع البیان نیز از این امکان استفاده فراوانی برده است . مقاله حاضر تلاشی است تاصاحبان شواهد شعری تفسیر مجمع البیان را معرفی نمایند . با این تحقیق زمینه ای فراهممی گردد تا بتوان به ملاک...

در گفتار حاضر، به شیوۀ سندکاوی، مرثیه سرایی و گونه های آن در ادب فارسی و عربی بررسی می شود؛ و اینکه در هر یک از ادب فارسی و عربی، روند و جریان مرثیه سرایی به چه صورت بوده و مرثیه سرایی در این دو ادب چه سیری را طی کرده است، نقطة آغاز آن کجا است و کدام کی از شاعران پارسی و تازی مرثیه سروده اند و هرکدام در چه مرتبه و جایگاهی قرار دارند. مبنای کار در این مقاله، مقایسۀ مرثیۀ خاقانی در مرگ فرزندش رشی...

سرزمین کهنسال ایران از دیرباز مهد پرورش دانشمندان و ادیبان بسیاری در زمینه های مختلف بوده است که آثار بازمانده از آنها جایگاه خاصی برای این کشور در میان سایر ملل جهان به وجود آورده است .در بین شهرهای هنر پرور این سرزمین نیز برخی از آنها، مقامی بس رفیع به خود اختصاص داده اند که شهر اصفهان از آن جمله می باشد. مدیحه سرایی یکی ازمضامین شعری مشهور در میان سروده های شاعران اصفهانی عربی سرای در عصر عب...

ویرانشهر یا خراب آباد، انگاره پیدایش سرزمین ناخوشایندی است که ساکنان آن درپی دستیابی به گونه ای متفاوت از آرمانشهر هستند و خاستگاه آن، شکست اندیشه ورزان و بنیانگذاران اندیشه آرمانشهر در وجود بخشیدن خارجی به این مکان خیالی بود که اسباب پیدایش یک محور اندیشگانی متضاد را فراهم ساخت. نظر به اندک بودن جستارهای انجام شده درباره سروده های خلیل حاوی و بویژه غریب ماندن این سراینده فیلسوف در جایگاه یکی ا...

ابن معتز شاعر، ادیب، راوی، و ناقد شعر و ادب عربی در عصر عباسی دوم است، وی در سامراء دیده به جهان گشود، و درخانواده خلافت پرورش یافت، او این خصوصیت را داشت، که چون امیرزاده ای برخوردار از همه موهبت های زندگی بود، هرگز به منظور کسب درآمد، یا جلب توجه خلفاء و امراء شعر نمی گفت، او تقریباً در تمام زمینه های شعری سروده هایی زیبا از خود به یادگار گذاشته است. هنر شاعری او مخصوصاً در توصیفاتش جایگاه بزرگ...

حماسه یکی از مهم ترین انواع ادبی است که از دورانی که ملتی در راه دست یافتن به شکوه و تمدن گام نهاده است سخن می گوید. ادبیات عربی به دلایلی، از شاهکار برجسته ی حماسی بی بهره است. در این ادبیات، حماسه گونه هایی یافت می شود که در این مقاله، این حماسه گونه ها، در عصرهای مختلف ادب عربی بررسی شده است. در عصر جاهلی نمونه هایی از این حماسه گونه ها را می توان در معلقات هفتگانه، بوی‍‍ژه در معلقه وسیره یع...

این پژوهش در خصوص «سوگ سروده»، به ویژه بررسی سوگ سروده های « ملک الشعرای بهار» و «خلیل مطران» است. هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه ی سوگ سروده های دو شاعر مذکور با گرایش قومی و ملی در زمینه های اجتماعی، سیاسی و ادبیات، تفاوت و مشابهت دیدگاه های آنها است. باشد تا از این رهگذر وضعیت شعر رثایی در ادبیات فارسی و عربی آشکار تر گردد. روش کار در این تحقیق، به شیوه ی توصیفی – تحلیلی است. با انجام این ...

طبیعت از دیر باز الهام بخش شاعران بوده و توانسته است جایگاه ویژه ای را در سروده های شاعرانة به خود اختصاص دهد، به طوری که کمتر دیوان شعری را می توان یافت که قسمتی از آن با طبیعت مرتبط نبوده باشد. ‏از سوی دیگر، در ادب فارسی و ادب عربی، با توجه به مشترکات فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و داشتن مرز جغرافیای طولانی با یکدیگر، مضامین مشترک فراوانی را می توان یافت که تحت تاثیر یکدیگر به آن پرداخته اند، و در ...

نعت حضرت رسول اکرم(ص) از زمان ظهور اسلام، هم فصل مشترک مذهبی– ادبی فرقه‌های مختلف دین اسلام است و هم فتح‌الباب دیوان‌های اغلب شاعران عربی و فارسی است. در بلاغت فارسی و عربی، نعت، زیرگونة مدح معرفی شده است. خاقانی شروانی یکی از شاعران مداح زبان فارسی‌ است که در دیوان خود و به‌ویژه در قصایدش، نعتیّه‌های فراوانی در قالب مدح سروده است. این پژوهش می‌کوشد به روش تحلیلی- توصیفی در قلمرو قصاید خاقانی، ر...

طبیعت از دیر باز الهام بخش شاعران بوده و توانسته است جایگاه ویژه ای را در سروده های شاعرانة به خود اختصاص دهد، به طوری که کمتر دیوان شعری را می توان یافت که قسمتی از آن با طبیعت مرتبط نبوده باشد. ‏از سوی دیگر، در ادب فارسی و ادب عربی، با توجه به مشترکات فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و داشتن مرز جغرافیای طولانی با یکدیگر، مضامین مشترک فراوانی را می توان یافت که تحت تاثیر یکدیگر به آن پرداخته اند، و در ...