این پایان نامه به آسیب شناسی بش دستور زبان کتاب های "زبان فارسی"دوره ی دبیرستان پرداخته است. روش تحقیقی که در این پژوهش مورد استفاده قرارگرفته است" توصیفی" است ونظریه ی علمی غالب در این تحقیق "ساخت گرایی"است. دراین پژوهش مقدمه ی کتاب ها و مباحث دستوری به همان ترتیبی که در کتاب های درسی آمده است-جمله واجزای آن،ویژگی های فعل،گروه اسمی ،ضمیر،گروه قیدی ونقش نما-مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. محقق...

در زبان فارسی، فعل از جهات گوناگون تقسیم می شود. تقسیم بندی بر مبنای ساخت و تعداد اجزای تشکیل دهنده، یکی از مهمترین اقسام فعل است. دستور نویسان در این باره دست کم به دو گونه فعل ساده و فعل مرکب قائلند. برخی نیز اقسام بیشتری برای فعل برشمرده اند. عبارت فعلی گونه ای از فعل بر مبنای ساخت آن است که دست کم از سه جزء تشکیل می شود و معنی واحدی دارد. در چند دهه اخیر این مجموعه فعلی، در برخی از دستورها ...

تقسیم‌بندیِ ساخت‌های مجهول به دو گونۀ صفتی و فعلی همواره مبحثی پردامنه و مناقشه‌برانگیز در تحلیل‌های نحویِ برخی از زبان‌ها بوده است. این موضوع در زبان فارسی نیز مباحثات بسیاری را پیش کشیده و دیدگاه‌های مختلفی را برانگیخته است. از آن میان، برخی از تحلیلگران بر این باورند که این زبان مجهول فعلی ندارد و ساخت «اسم مفعول+ شدن» محمول مرکب نامفعولی، یا به‌عبارتی، مجهول صفتی به‌شمار می‌رود. در مقابل، شما...

به کاربردهای متفاوت یک فعل یا ساخت واحد از حیث ظرفیت آن فعل یا ساخت، تناوب اطلاق می­شود. تناوب­ها به سه شکل واژگانی و صرفی و نحوی در زبان­ها ظاهر می­شوند (comrie 1992). کاربرد ناگذرای فعل «شکستن» (مانند: مداد شکست) در مقابل کابرد گذرای آن (مانند: علی مداد را شکست) مثالی از یک تناوب واژگانی است؛ کاربرد فعل غیرسببی (علی غذا را خورد) در مقابل ساخت سببی آن (من غذا را به علی خوراندم) مثالی از یک تنا...

فعل فارسی به عنوان نوعی از انواع کلمه پدیده ای صرفی است و ناگزیر میتواند ساخت درونی داشته باشد‘اعم از ساخت اشتقاقی و ساخت تصریفی. ساخت اشتقاقی فعل در فارسی بسیار محدود است و درآن تنها پنج الگوی ساختاری یافت میشود: الگوهای ساختاری ساده‘پیشوندی‘مرکب‘گروهواژی وناگذر.از این پنج الگو‘دوتای اول که سرشت صرفی دارند نازا هستند و سه تای دوم که سرشت نحوی دارند زایا مانده اند. این است که اشتقاق فعل در فارس...

ساخت فعل یکی از مهمترین مقوله های دستوری در زبانهای ایرانی است. مقایس? ساخت فعل در زبانها و گویشهای ایرانی می تواند بیانگر پیوند این زبانها و بستگی آنها به یک شاخ? زبانی، یعنی زبانهای ایرانی باستان باشد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش، یکی بررسی چگونگی ساخت فعل در زبان بلخی و دیگر حصول به این نتیجه است که آیا ساخت فعل در این زبان با دیگر زبانهای ایرانی میانه از هماهنگی و ارتباط کافی برخوردار ه...

این پژوهش که از روشی کیفی تبعیت میکند؛ درپی آن است تا با بررسی چگونگی شکل گیری جملات مجهول در زبان فارسی در قالب نظریه ی پادتقارن پویا (مورو، 2000)، عامل بوجود آمدن این جملات را از دیدگاهی متفاوت مورد بررسی قرار داده و تبیین نماید. در این پژوهش نشان داده می‌شود آنچه که به ساخت مجهول معروف است، محصول‌جانبی گرهی نقشی باعنوان گره جهت با مشخصه ی[مجهول] است که یک گروه کُنادی را به عنوان متمم خود انتخ...

ساخت فعل یکی از مهمترین مقوله‌های دستوری در زبانهای ایرانی است. مقایس? ساخت فعل در زبانها و گویشهای ایرانی می‌تواند بیانگر پیوند این زبانها و بستگی آنها به یک شاخ? زبانی، یعنی زبانهای ایرانی باستان باشد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش، یکی بررسی چگونگی ساخت فعل در زبان بلخی و دیگر حصول به این نتیجه است که آیا ساخت فعل در این زبان با دیگر زبانهای ایرانی میانه از هماهنگی و ارتباط کافی برخوردار ...

در زبان فارسی، فعل از جهات گوناگون تقسیم می‌شود. تقسیم بندی بر مبنای ساخت و تعداد اجزای تشکیل دهنده، یکی از مهمترین اقسام فعل است. دستور نویسان در این باره دست کم به دو گونه فعل ساده و فعل مرکب قائلند. برخی نیز اقسام بیشتری برای فعل برشمرده‌اند. عبارت فعلی گونه‌ای از فعل بر مبنای ساخت آن است که دست کم از سه جزء تشکیل می‌شود و معنی واحدی دارد. در چند دهه اخیر این مجموعه فعلی، در برخی از دستورها ...

در این مقاله، به بررسی ساخت­ هایی در زبان فارسی پرداخته­ ایم که در آن­ ها دو فعل در کنار هم، در یک جمله، به رویدادی واحد اشاره می­ کنند؛ مانند «گرفت خوابید روی تخت»، یا «خانه را فروختم رفت». این ساخت را ساخت فعل دوگانه نامیده­ ایم. ابتدا، به تمایز آن­ها با افعال تسلسلی پرداخته­ ایم و با بررسی معیارهایی نشان داده­ ایم که نمی­ توان زبان فارسی را دارای ساخت فعل تسلسلی دانست. سپس به تمایز این افعال...