هر یک از اقشار مختلف جامعه به سهم خود در تعیین سرنوشت کشور و رقم خوردن تحولات آن به ایفای نقش می­پردازند. قشر روشنفکر نیز از جمله اقشار جامعه است و از این قاعده­ی کلی مستثنا نیست. در ایران هم یکی از عناصر مؤثر در تاریخ سیاسی معاصر کشور، قشر روشنفکر است. نسل اول روشنفکران ایران به عنوان طلایه­دار جریان روشنفکری کشور به تأمل در مسئله­ی انحطاط و عقب­ماندگی  کشور پرداختند و چرایی این وضعیت را در قا...

جامعه¬شناسی تاریخی دولت: گسست در پیوند نخبگان و ساخت دولت در عصر صفوی دکتر ناصر جمالزاده  تاریخ دریافت: 01/04/1389 احمد درستی  تاریخ پذیرش: 12/08/1389 چکیده در این پژوهش فرآیند تحول ماهیت «پیوند نخبگان مؤسس» و تأثیر آن بر «ساخت دولت» از ابتدای عصر صفوی تا پایان حکومت شاه عباس، با روش تحقیق تاریخی، مورد بررسی قرار گرفته است. ساخت دولت صفوی، در دوره ی شاه اسماعیل، ساختی «دین سالارانه» بود. در ...

از جمله­ی تئوری­ها در خصوص توسعه در کشورهای جهان سوم، نظریه­ی دولت­های اقتدارگرای بوروکراتیک است. بر اساسِ این نظریه جوامع توسعه­نیافته جهتِ گذار از وضعیت سنتی به مدرن نیاز به یک دولت مقتدر مرکزی و بوروکرات دارند. این مدل از توسعه­گرایی، که برای نخستین بار در ایران بعد از کودتای 28 مرداد شکل گرفت و تا قیام 15 خرداد 1342 ادامه یافت، گفتمانی پیرامون عرصه­ی  سیاست و حکومت در ایران فراهم نمود که عنوا...

اندیشه تأسیس دولت مقتدر مرکزی پس از انقلاب مشروطیت (مطالعه موردی: اندیشه های ملک الشعراء بهار) دکتر محسن خلیلی  تاریخ دریافت: 26/10/86 دکتر عباس کشاورز شکری تاریخ پذیرش: 20/01/87 چکیده محمدتقی بهار، «مالک ملک سخن» نامیده شده است. ادیبی گران مایه که در دوران معاصر، نماینده سترگ «نظم قدیم» بود. وی تنها یک ادیب و شاعر نبود بلکه افزون بر پژوهش های ادبی، کوشش های سیاسی و اجتماعی بسیاری نیز انجام ...

صرف نظر از دوره آغازین عصر غیبت کبری که رای غالب فقهاء مبتنی بر عدم مشروعیت دولت و نفی هر گونه همکاری با آن استوار بود، در دوره های بعد این نگرش منفی بتدریج تغییر یافت . تاسیس دولت آل بویه، منجر به تعدیل تاریخی دیدگاه فقهای شیعه و بازنگری در مبنای فکری دولت گردید. فقهای این دوره همکاری با سلطان را مطرح کردند و فتوی به همکاری با سلطان عادل یا جائری که اقامه حدود می کند، دادند. با روی کار آمدن صف...

چکیده محقق در این تحقیق یکی از اساسی ترین مفاهیم علم سیاست یعنی آزادی در آثار دو اندیشمند معروف یکی از حوزه تمدن اسلام ( شهید مطهری) و دیگری از حوزه تمدن مغرب زمین ( جان لاک ) با تاکید بر جامعه شناسی معرفت مورد بررسی و مقایسه قرار داده است . این تحقیق بر این باور است که در تعریف از آزادی این دو متفکر تقریباً برداشت یکسانی دارند و تعریف مشابهی ارائه می دهند. اما در بحث آزادی در جمع آوری مال اه...

پروژه نوسازی ایران در قالب ساخت دولت مدرن که با به قدرت رسیدن رضا شاه آغاز گشت ابتدا از حمایت قابل توجه روشنفکران و قشرهای مدرن جامعه برخوردار بود که در اثر سرخوردگی های تجربه انقلاب مشروطه به دنبال آن بودند تا پروژه نوسازی ایران را با ایجاد یک دیکتاتوری خیر و گروهی به پیش ببرندحکومت رضا شاه در ظرف مدتی نسبتا کوتاه توانست اصلاحات گسترده ای را در ایران به سامان برساند که تاسیس ارتش مدرن، تمرکز د...

نوسازی و اصلاحات در ایران در دورة قاجاریه ازبالا و از طریق مقامات حکومتی آغاز شد که به علت ماهیت خود کامة رژیم و مخالفت در باریان و صاحبان منافع خاص ناکام ماند. با ضعف و زوال دولت مرکزی جنبش های اجتماعی اصلاح طلبانه از تنباکو تا مشروطه رخ نمودند که آنها نیز نتوانستند به اهداف خود دست یابند و دولت مطلقه ونوگرای رضا شاه روی کار آمد . در دورة پهلوی اول و دوم روند نوسازی در ایستارها و ساختارها‘ شدت...