دریاچه ارومیه یکی از مهم­ترین تالاب­های ایران است که در لیست تالاب­های با اهمیت بین­المللی کنوانسیون رامسر ثبت شده است. به موجب این کنوانسیون، ایران به استفاده معقول از دریاچه ارومیه متعهد شده است. استفاده معقول از این دریاچه متضمن اتخاذ رویکرد جامع مدیریتی در بهره­برداری از این تالاب، ارزیابی زیست محیطی طرح­های اثرگذار بر آن، تعیین حقابه تالاب و قانونگذاری در جهت حمایت از آن است. با این وجود، ...

یکی از پیامدهای مهم رشد اقتصاد جهانی، تخریب پرشتاب منابع طبیعی و زیست بوم جهان بوده است. برخی از فمنیست ها معتقدند که بوم شناسی یک مسئله خاص فمینیستی است و چیزی را که می توان «اکوفمینیسم» نامید، به وجود آوردند. قبل از ظهور استعمار غربی و علوم غربی، بومیان در سراسر جهان روابطی نزدیک و نسبت دوستانه با جهان طبیعی داشتند. نیروهای طبیعی عموما مؤنث تصور می شدند چون مظهر قدرت های مولد رویش و زایش بودن...

از زمانی که شهرنشینی به رایج ترین سبک زندگی و تجلی فرایند اجتماعی شدن انسان در جهان معاصر تبدیل شده، شهر به یکی از مهمترین عرصه های مطالعه و پژوهش در تعامل متقابل انسان و محیط طبیعی بدل گشته است. رهیافت شهرنشینی پایدار، رویکردی است که به دنبال یافتن شیوه های مناسب برای کنش انسانی به شکلی است که آثار ناشی از فعالیت های انسانی یا به عبارت دیگر "ردپای انسان" بر محیط زیست را کاهش دهد تا بتواند مناب...

تالاب بین المللی انزلی در سواحل دریای خزر دراثر فعالیتهای مخرب انسانی در فهرست تالاب های تخریب شده مونترو قرار گرفته است. این مطالعه در سال 1391 بر روی تالاب بین المللی انزلی بر اساس مدل تخریب مخدوم و تعمیم آن از خشکی به پهنه آبی انجام گردید. در این بررسی ابتدا تالاب به سلول های 100 هکتاری شبکه بندی شده و سپس، به 4 منطقه ی تالاب شرق، تالاب مرکزی، تالاب غرب و حوضچه تالاب تقسیم بندی و برای هر منط...

در سلسله ترجمه های عبدالحسین وهاب زاده در حوزۀ محیط زیست و بوم شناسی، «بوم شناسی، علم عصیانگر» از آثار تازه است. این کتاب متشکل از 19 مقاله است که مقدمه و نه مقاله از مجموعه ای به همین نام و باقی از منابع دیگر اتخاذ شده اند. این مقالات عمدتاً از آثار کلاسیک محسوب شده و رشته ای که محتوای آن ها را به هم پیوند می دهد توجه به مبانی نظری است. در این مختصر ملاحظاتی دربارۀ ملاک گزینش، نحوۀ چینش، منابع ...

توسعه صنعتی و فناورانه جوامع، تغییر الگوی مصرف زمین، و مدیریت نادرست در بهره‌برداری از طبیعت، موجب آسیب‌پذیری چرخه حیات، ارگانیسم‌های گیاهی و جانوری و چشم‌اندازهای طبیعی شده است. در این راستا، جامعه‌شناسی محیط زیست با تکیه بر تفسیر بوم‌شناختی، در پی بررسی مشکلات زیست‌محیطی با بهره‌گیری از دانش جامعه‌شناسی است؛ بنابراین، گونه جدیدی از شهروندی با عنوان «شهروندی بوم‌شناختی» شکل گرفته است که بر وظی...

منطقۀ باستانی ری در بخش مرکزی فلات ایران، جایگاه ارزشمندی از توالی‌های تاریخ انسانی طبیعی در بستر بیابانی با منابع طبیعی ارزشمند است که مورد توجۀ متخصصان تاریخ، باستان‌شناس و گردشگران بومی و غیر بومی می‏باشد. محوطۀ تاریخی طبیعی آتشکدۀ ری یا تپه باستانی میل ورامین در 12 کیلومتری جنوب شرقی ری و بر فراز تپه‌ای بلند در کنار روستای تاریخی قلعه نو یکی از محوطه‌های باستانی طبیعی مهم در این منطقه بیابا...

منطقه گرایی، دیدگاهی تحلیلی و انتقادی است که با تأکید بر حفظ ویژگی ها و خصوصیات خاص مکان، برای هویت خاص منطقه در مقابل خصوصیات عام جهانی اولویت قائل است. مقاله حاضر در پی آن است که از رهگذر بررسی پیشینه و سیر تحول نظریه منطقه گرایی در معماری از طریق تحلیل دیدگاه صاحب نظران و مصادیق به تبیین رویکردهای غالب در این حوزه همت گمارد. روش تحقیق در این نوشتار بر مبنای روش کیفی و تحلیلی– تفسیری است و از...

عکس العمل شاخه های مختلف علوم انسانی نسبت به بحران زیست محیطی منجر به شکل گیری مباحث میان رشته ای تازه از جمله زبان شناسی زیست محیطی ( ecolinguistics) با زیر شاخه هایش, اخلاق زیست محیطی (ethics enviromental) و نقد بوم گرا (ecocriticism) در حوزه ادبیات گردید. اصطلاح نقدبوم گرا در سال 1996 توسط روکرت ابداع شد و واکنش دیرهنگامی بود که ادبیات در مقابل بحران محیط زیست از خود نشان داد. با وجود این که...