هرچند زمینه شکل گیری طریقت های عرفانی در جهان اسلام، از حدود سده های چهارم و پنجم آغاز شده بود، صورت نهایی این طریقت ها به سدة هفتم و پس از آن برمی گردد. بیشتر این طریقت­ها، سلسله خود را از طریق امامان شیعه و به ویژه امام رضاعلیه السلام تا امیرالمؤمنین علی علیه السلام به رسول خدا(ص) می رسانند. حال، این پرسش مطرح می­شود که چه تصویری از امامان و به ویژه امام کاظم علیه السلام در زهد و عرفان اسلامی...

زهد و کناره‌گیری از دنیا، از جمله مضامین موجود در متون ادب فارسی است.  فرهنگی که پیشگامان و پیروان خود را به صفت آزادگی متّصف ساخته است و مصداق بارز آن، دوری از مصاحبت و همنشینی با صاحبان قدرت است.  از آن جا که زهد، بیشتر جنبه‌ی دینی و روحانی دارد ، در این گفتار ، به طبقات دیگری از جمله حکما، خردمندان و قناعت پیشگان نیز اشاره کرده ایم تا روشن شود که اجتناب کنندگان از قدرت، تنها زهّاد نیستند و تنه...

ابوالعلاء معرّی، یکی از درخشان ترین چهره های ادبی جهان عرب، در میان شاعران زاهد، نامی پُرآوازه دارد. او فیلسوفی بزرگ بود که هرگز قدرت شعری خویش را، در راه به دست آوردن مال وثروت، به کار نگرفت؛ بلکه آن را برای بیان مسائل عقلی، واصلاح دشواری های موجود در جامعه ی خویش، به کار برده است. آنچه از شواهد شعری وی برمی آید، این است که؛ ترس از ارتکاب گناه، وشناخت صفات خداوند، از مهمترین عوامل گرایش وی، به...

دستابی به شیوه برخورد و مواجهه صحیح باپدیده ها و شوون دنیوی و بهره مندی مناسب از آنها مطلبی است که همواره مورد توجه عالمان و محققان دینی قرار گرفته و از کهن ترین اهداف تلاش های علمی دین پژوهان بوده است و ما در این پایان نامه در صدد بر آمده ایم که درباره مبانی زهد و تهذیب نفس و تطابق آن با رفاه دنیوی کنکاش کرده و این موضوعات را و جمع آنها را مورد بررسی قرار دهیم

زهد و مضامین مربوط به آن در ادب فارسی و عربی همواره مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده است. ابو العتاهیه شاعر برجسته عرب در این زمینه جزء پیشتازان است. در شعر فارسی نیز به تحقیق خاقانی در مسیر تکامل شعر زهد قرار دارد که قبل از او به تجربه بیشتر شاعران از جمله رودکی، کسایی، سنایی و ... در آمد و در نهایت سنایی آن را به اوج رسانید. وجود مضامین زهدآمیز مشترک باعث شد که شعر این دو شاعر مورد بررسی و م...

در مسیر سلوک عرفانی ضرورت دارد که سالک از خود خالی و فانی شود، از جهت اینکه تمام حرکات و تلاش های عارفان برای رها شدن از خویش است؛ لذا برخی از امور، از جمله ریاضت بر ایشان فرض راه است این عمل به گونه های متفاوت در طی قرون مختلف انجام گرفته است و به سالکان طریق به فراخور حال و استعدادشان تعلیمات متفاوتی توسط آشنایان طریق و پیران راه ارائه شده است. این اعمال که به نحوی با ریاضت های جسمانی صورت می...

دو مفهوم دنیا و آخرت در متون اسلامی، از کلیدی ترین مفاهیم اسلامی هستند. اسلام با بیان ارزش هر کدام از آنها و نشان دادن جایگاه آنها در هستی، مسیر سعادت انسان را ترسیم ­نموده است. نتیجه عملی چنین ارزش­داوری جهت دادن به میل و رغبت مومنین است که در ادبیات اسلامی با واژه «زهد» از آن یاد شده است. تنظیم رغبت بر اساس مفهوم زهد کارکردهای دیگری نیز دارد. از جمله آنها ارضای صحیح نیازهای انسانی است چرا که ...

همان طور که می دانید این پایان نامه نقد و بررسی زهد أبو نواس و أبوالعتاهیه است، و سعی شده است از زوایای مختلف موضوعی و شکلی اشعار زهدی این دو شاعر مورد کنکاش قرار گیرد. از آن جا که هر دو شاعر زمانی را به عیش و نوش و لهو و لعب گذرانده اند و سپس توبه کرده و طریقه ی زهد و تقوی پیش گرفتند، این موضوع می تواند جالب توجه باشد. از طرفی دیگر زهد از زمان ظهور اسلام به موضوعی مهم تبدیل شد که شاعران و حتّی ...

زهد عدم گرایش به دنیا و امور دنیوی و ترک ما سوی الله به شیوه¬های مختلف است و در هر یک از ادیان و مذاهب، دارای خاستگاهی می¬باشد که در متن و بطن این ادیان نهفته است. در عرفان اسلامی و مکتب یوگا، زهد و اعراض از دنیا یکی از آموزه های اساسی برای وصول به سعادت و رستگاری است. به طوری که پیروان مکتب یوگا بر زهد و ریاضت افراطی تاکید می کنند و خودآزاری و تحمل سخت ترین شکنجه ها را تنها طریق وصول به نجات و...