موضوع این مقاله شعری طنز به نام «آچو»، از اشعار یکی از محلی سرایان گذشته در جنوب فارس است. سراینده زائر غلامعلی معروف به رونق، شاعری محلّی سرا از منطقۀ علامرودشت در جنوب استان فارس، در اواخر قرن سیزدهم و نیمۀ اول قرن چهاردهم هجری است. این شعر زبان حال فردی است که از کار و تلاش بویژه از دروکردن غلات، سخت فراری و بیزار بوده و به تن پروری و تنبلی عادت داشته است. شاعر با زبان و بیانی طنز حالات و گفت...

تاریخ‌نگاری محلی به عنوان یکی از اشکال تاریخ‌نگاری در ایران، به‌ویژه در دورة تیموری، چندان مورد توجه قرار نگرفته‌است. در این میان، یکی از انواع تاریخ‌نگاری محلی، تاریخ‌نگاری منظوم است و گونه‌ای از تاریخ‌های منظوم که در عهد تیموری گسترش یافت، شهرآشوب‌ها هستند. در واقع، شهرآشوب‌ها اطلاعات فراوانی در باب تاریخ اجتماعی و فرهنگی و نیز خصوصیات شهرها، اصناف و... در قالب تاریخ محلی منظوم ارائه می‌نماین...

حماسۀ ‌دینی ضریرنامه، سرودۀ ملانورعلی ورمزیاری به گویش کردی گورانی است. این منظومه که از حماسه‌های دینی و تاریخی ادب محلی کردی به‌شمار می­رود، حادثۀ عظیم عاشورا را از آغاز تا انجام و نیز، قیام ضریر را به زبان حماسی و در قالب مثنوی به نظم کشیده است که برگردانی آزاد از ضریرنامۀ خزائی است. چنان‌که نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد، زبان روایی و لحن حماسی و فاخر این منظومه از ویژگی‌های برجستۀ آن به‌حساب می‌آ...

در فرهنگ عامیانه گاهی این تمایل وجود دارد که گویشوران در میان خود به گونه ای سخن بگویند تا بیگانگان به راز و رمزشان پی نبرند. از این رو، برخی از خرده­فرهنگ­های محلی یا گروه های اجتماعی درصدد ساخت زبان رمزی1 (لوترا) برمی آیند تا از آن در میان گروه خود استفاده کنند. این زبان رمزی بیشتر بر پایۀ گویش غالب و رایج در هر منطقه ساخته می شود، قواعد صرف و نحو آن بر اساس همان گویش یا شبیه آن است و فرمول­ه...

تاریخ های محلی نایافته ی ایرانی فراوان است، هر چند که مطالعات درباره ی تاریخ نگاری در ایران بر تاریخ های محلی موجود و نیز اقسام آن متمرکز بوده است.پژوهش حاضر به مطالعه ی تاریخ خوارزم اثر مفقود محمودبن محمد خوارزم (د568 ق) به زبان عربی اختصاص دارد که افزون بر مستخرجات، خلاصه ای مخطوط هم از آن در دست است.این مقاله که ویراسته ی خلاصه ی مذکور را نیز شامل می شود، نشان می دهد علاوه بر اقسام شناخته شد...

یکی از مهم­ترین مسائلی که در دنیای کنونی حیات زبان‏ها را تهدید می‏کند، فرآیندهای اقتصادی و اجتماعی و سیاسی است­که در مفهوم جهانی شدن یا جهانی‏سازی می­گنجد، امروزه بین پنج هزار تا هفت هزار زبان در دنیا وجود دارد، اما زبان‏شناسان پیش‏بینی می‏کنند که 90 درصد این زبان‏ها در سده آینده رو به خاموشی می‏روند و از یادها خواهند رفت. در کنار ویژگی‏ها و تأثیرات مثبتی که برای جهانی شدن می‏شود برشمرد، برخی و...

گوناگونی زبان‌‌شناختی محیط‌های طبیعی ـ اجتماعی منعکس‌کنندة شباهت‌ها و تفاوت‌های نگرش جامعه‌های زبانی مختلف به پدیده‌های طبیعی است و برآمده از شناخت، نیازها، فرهنگ و عوامل زیست‌محیطی و انسانی است. واژگان، مقوله‌بندی، و طبقه‌بندی‌  در هر زبانی در تعامل با محیط طبیعی آن زبان به شیوه‌ای متفاوت عمل می‌کنند. در این راستا، زبان‌‌شناسی زیست‌‌محیطی از دهة ١٩٩٠ به‌ عنوان یکی از گرایش‌‌های کاربردی در مطال...

    زبان عربی محلی مردم خوزستان مانند همۀ زبان­های دیگر در گویش یا لهجۀ محلی، دارای ویژگی­هایی است که نمونه­ای از آن، ضرب­المثل­هایی است که میان مردم متداول هستند، هر کدام از آن­ها دارای دنیایی از ذوق و اندیشه و حسن تعبیر در ادای مقصود است و معادل­هایی در زبان فارسی دارند. از نظر مضمونی در امثال فارسی و عربی شباهت­های بسیاری وجود دارد. هدف از این تحقیق گردآوری و بررسی ضرب­المثل­های عربی خوزستان...