گزاره های تاریخی افزون بر مدد رساندن به دانشمندان برای کشف آموزه های دینی، برای تبلیغ این آموزه ها هم در قالب مجالس وعظ و خطابه مورد استفاده قرار می گیرند. به همین دلیل نقد و پالایش این گزاره ها برای تفکیک گزاره های درست از نادرست اهمیت یافته است. شهید مطهری با آگاهی از این ضرورت، بخشی از آثار خود را به بررسی و پالایش گزاره های تاریخی اختصاص داده است.  این مقاله بر آن است با گونه شناسی و طبقه ب...

از زمانی که موضوع نمود بطور خاص و به عنوان یک مقوله متمایز از زمان دستوری به وسیله برخی از دستورنویسان و زبانشناسان مطرح شده است، تحلیل ها و نظرات متفاوتی در خصوص آن ارائه گردیده است. در این مقاله بحث ما محدود به یک نوع نمود؛ یعنی نمود استمراری است. استمرار بیانگر تداوم و یا در حال انجام بودن یک عمل است. در این جستار ضمن اشاره به پیشینه نمود استمراری در کتاب های دستور و آثار زبانشناسان نشان خوا...

عنوان این پژوهش «بررسی وندهای مورد اختلاف در زبان فارسی» می باشد. در این مجموعه وندها فقط از لحاظ صوری بررسی شده اند و نه از لحاظ کاربرد. با این وجود در معرفی هر وند، چندین کاربرد و مثال ارائه شده است. روش گردآوری و تحلیل مواد مورد بررسی در این پژوهش بدین صورت بوده که ابتدا کلیه وندها اعم از پیشوند و پسوند از منابع موجود در کتابنامه استخراج و از نظر نقش و مقوله بررسی و دسته بندی شده و انواع آنه...

دستاوردهای زبان شناختی معاصر، تفسیر ساختاری قرآن کریم را وارد مرحله جدیدی کرده است. دستور نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی مهم‌ترین نظریّه زبان‌شناسی متن در حال حاضر مورد توجّه بسیاری از زبانشناسان است. هدف این نوشتار، آشنا ساختن مفسران و قرآن‌پژوهان با روش‌های جدید زبان‌شناسی به‌ویژه دستور نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی در حوزه فهم متون دینی است. نگارندگان در این پژوهش، با بهره‌گیری از نظریه زبان‌شناختی هلیدی، ...

این مقاله به طرح مسئله تأثیر نگرش های زبانی در موفقیت برنامه ریزی زبان می پردازد. چنین مطالعه ای در واقع در چارچوب نظری شکل گرفته از تلاقی جامعه شناسی زبان و روانشناسی اجتماعی انجام می گیرد. در این چارچوب ابتدا به توضیح در باب مفهوم نگرش به طورکلی و نگرش های زبانی به طور خاص پرداخته و سپس با استناد به این مفهوم، هوشیاری زبانی را تعریف می کنیم. سپس به بیان نظر زبانشناسان مختلف در باب نقش نگرش ه...

مطلب حاضر به بررسی ومعرفی اجزای مختلف کتاب‹‹زبان های جهان››،ذکر موارد استفاده هر کدام ازاین اجزا وتوصیف کیفی اعم از سبک وسیاق کار مترجم وسهوهای جزیی که احتمالاًناشی از چاپ است می پردازد. اهمیت کتاب زبان های جهان از دو نظر قابل ذکر است: اول اینکه متنی خواندنی است باری زبانشناسان ،زباندانان ،علاقه مندان به ادبیات و خط کشورهای جهان.دوم اینکه کتاب مرجعی است که به صورت ابزار کار کتابداران ازقبیل فهر...

مقاله به بررسی این سؤال می پردازد که جامعه شناسی تاریخی چگونه توانسته است تقابل تاریخ (تفرید) و جامعه شناسی (تعمیم) را حل کرده، آنها را در یک قالب واحد جمع کند؟ برای پاسخ به این پرسش، مقاله با اتکا به روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا بر جدال تعمیم و تفرید تمرکز پیدا کرد و سپس با بررسی ویژگی ها و اختصاصات هر یک از دو رشتۀ جامعه شناسی و تاریخ، تمایزات آنها را برجسته ساخت. در بخش بعد، به طور مشخص جامعه ش...

در این مقاله از نظریه بهینگی (Optimality Theory=OT) صحبت می شود. این نظریه از انشعاب های مطرح و تأثیرگذار در زبانشناسی زایشی است و از اوایل دهه نود میلادی عرضه شده است. اگرچه نظریه بهینگی ابتدا به منزله نظریه ای در واج شناسی ارائه شد اما به سرعت دامنه کاربرد آن به حوزه های دیگر زبانشناسی زایشی همچون صرف / ساختواژه و به ویژه نحو نیز گسترش یافت. تعدادی از زبانشناسان زایشی علاقه مند به تبیین های ن...

ما در این مقاله با بررسی بعضی از جملات در زبان فارسی و با استفاده از نظریات زبانشناسان ، ابتدا وجود گروه شمار (number phrase ) را در گروه تعریف (DP) زبان فارسی ثابت می کنیم و سپس نشان می دهیم که جایگاه تکواژ جمع در زبان فارسی نیز مانند دیگر زبانها ، هسته گروه شمار است . سپس ضمن بررسی ویژگی های تکواژ جمع در زبان فارسی ، ثابت می کنیم که ظاهر نشدن اعداد بیش از یک با اسم های دارای تکواژ جمع در این ...