دادگاه‌های نورنبرگ و توکیو به‌عنوان اولین دادگاه‌های کیفری بین‌المللی،‌ آن زمان که مقررات بین‌المللی در خصوص حقوق متهم وجود نداشت، از سوی متفقین تشکیل شد. اما پس از پایان جنگ جهانی دوم گام‌های مؤثری در این راستا برداشته شد؛ اسناد متعددی به این موضوع در سطح جهانی و منطقه‌ای به‌تفصیل اشاره کردند، سازو‌کارهایی نیز همانند کمیتۀ حقوق بشر سازمان ملل و دیوان اروپایی حقوق بشر برای اجرای آن‌ها پیش‌بینی ...

آزادی مذهب، ابعاد مختلفی دارد؛ از آزادی اعتقاد به مذهب به‌منزلۀ امری ذهنی تا آزادی ابراز و تجلی آن در زندگی شخصی و اجتماعی که امری عینی است. تجلی این آزادی ممکن است در بدو امر به صورت حق انجام مناسک مذهبی و نیایش نمایان شود. همچنین، حق پوشش و استفاده از نمادهای مذهبی، نشانۀ پیوند میان آزادی مذهب و آزادی بیان است. حق تشکیل اجتماعات که به طور عام شناسایی شده است، برای تحقق آزادی مذهبی نیز به کار ...

ورود ثالث از جمله موضوعات مرتبط با دادرسی‌های قضایی نزد محاکم ملی و بین‌المللی است. هدف این نهاد، حمایت از حقوق کشوری است که طرف یک اختلاف در حال رسیدگی در دیوان نیست، اما تصور می‌کند که ممکن است منافع حقوقی‌اش در جریان این دادرسی متأثر شود. اگرچه مادۀ 59 اساسنامۀ دیوان بین‌المللی دادگستری یک حکم را برای ثالث‌ها قابل اجرا نمی‌داند، این مقرره لزوماً مانع از آن نیست که برای کشورهایی که طرف اختلاف ...

در قراردادهای اجارۀ سفری کشتی­ها برای جلوگیری از معطل ماندن کشتی و تأخیر در بارگیری یا تخلیه شرطی با عنوان دموراژ درج می­شود. دموراژ نوعی وجه التزام است مبنی بر اینکه اگر بارگیری یا تخلیۀ محموله بیشتر از مهلت مشخص‌شده برای این منظور طول بکشد، اجاره‌کننده باید به‌ازای زمان بیشتری که صرف بارگیری یا تخلیه کرده است، به نرخ مشخصی مبلغ مابه­ازا را بپردازد. معمولاً در قرارداد بین طرفین شرط می­شود که پی...

تصویب کنوانسیون اروپایی حقوق بشر و تأسیس دیوان اروپایی حقوق بشر به‌عنوان نهادهای صیانت‌کننده از مفاد آن و رویۀ قضایی دیوان، نقش قابل‌توجهی در تحول و تکامل نظام حقوق داخلی دولت‌های اروپایی داشته است؛ به‌گونه‌ای که امروزه در ادبیات حقوق اروپا با عبارت «درونی‌سازی مفاد کنوانسیون» روبرو هستیم. طی چند دهۀ اخیر دولت‌ها تلاش کرده‌اند تا با سازگار نمودن نظام حقوق داخلی خود با کنوانسیون، از محکومیت به ن...

اگرچه منزلت سنتی آموزه‌های (دکترین) مؤلفان رساله‌های حقوقی بین‌المللی آن‌چنان‌که در سده‌های نخستین پس از زایش حقوق بین‌الملل از آن برخوردار بودند، در اثر تغییر نگرش‌ها، از منبع اصلی به منبع فرعی احراز قواعد، تنزل یافت و به‌ظاهر رویۀ قضایی محاکم بین‌المللی در نیمۀ اول قرن بیستم اعتنای چندانی به آن‌ها نمی‌کرد، ولی با پیدایش محاکم بین‌المللی جدید در دهه‌های اخیر، رویکرد رویۀ قضاییِ بیشتر محاکم تغیی...

چکیده کنترل قضایی صلاحیت‌های اختیاری یکی از مباحث مطرح در مطالعات حقوق اداری ناظر بر حوزۀ اختیارات دولتی است. آزادی عمل ایجاد شده به واسطه اختیاری که قانونگذار به مأمور داده است، ارزیابی قانونی بودن عمل اداری در کنترل قضایی را متمایز از کنترل صلاحیت‌های تکلیفی و در چارچوب «کنترل حداقلی» تبیین می‌نماید و حوزۀ‌ کنترل قاضی بر اختیارات دولتی را با محدودیت مواجه می‌سازد. این امر در تعامل با ضرورت پا...

رشته های حقوق علوم کشاورزی و محیط زیست متکی بر یک سری اصول هستند که از آن ها با عنوان خانوادۀ اصل هوشیاری یاد می شود. در میان این اصول، اصل احتیاط دارای اهمیت ویژه و کاربرد فراوان است. این اصل که منشأ تعهدات و الزامات متعدد برای مسئولان عمومی و فعالان بخش خصوصی در این حوزه هاست، در متون حقوقی متعدد بین المللی و ملی وارد شده و به طور مرتب محل استناد رویۀ قضایی است. تعیین مفهوم و چارچوب حقوقی این...

تنظیم مطلوب روابط میان کنشگران در جامعۀ بین‌الملل، نیازمند بررسی دقیق این روابط است. رابطة بین نظم داخلی و نظم بین‌المللی و الزام حقوق داخلی به تبعیت از هنجارها و قواعد حقوق بین‌الملل از مباحث مطروحه در علم حقوق، روابط بین‌الملل و سیاست است که در کشور ما واجد ادبیات حقوقی چندانی نیست. بررسی اثرپذیری حقوق داخلی از قواعد و هنجارهای حقوق بین‌الملل، موضوع نوشتار حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی بوده ...

شهادت غیرحضوری عنوانی کلی و شامل روش‌هایی است که دادگاه به شهادتی که در خارج از دادگاه ضبط شده است به‌عنوان دلیل اثبات جرم اعتبار می‌دهد. حقوق کیفری ایران به مشروعیت برخی از مصادیق شهادت غیرحضوری تصریح کرده است. در پروندۀ «ویلیام روتو» (William Ruto)، معاون رئیس‌جمهوری کنیا، در پیوند با خشونت‌هایی که پس از انتخابات سال 2007م در این کشور رخ داد، دادستان شهودی را...