در ادبیات فارسی، «شعر»، بیان ویژه فرهنگی، شناخته شده است و می تواند جایگزین همه اشکال ادبی و هنری دیگر باشد و به خوبی وظایف آنها را به عهده بگیرد. بی تردید «شعر» بستر بیشتر «نمایش»ها و یا به تعبیری بهتر «نمایش»گونه ها در ادبیات فارسی بوده است. این که اولین نقّالی ها و تعزیه ها به زبان شعر بوده اند گواه این ادعاست که پژوهش در قابلیت های نمایشی متون ادب فارسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در حقیق...

تعزیه یا شبیه خوانی تنها نمایش مذهبی _ ایرانی است که ریشه در کهن الگوهایی مانند "سوگ سیاوش" و فراتر از آن "جنگ مهر با دیو سیاهی اپوش" را در جوهرۀ خود دارد. جدال بین "خیر و شر"،" اشقیا با اولیا" و راه بستن بر "امام حسین (ع) و 72 تن از یارانش" و به اسارت گرفتن خاندانش، موضوع اصلی تعزیه را شکل می­دهد. اما آنچه حائز اهمیت است شیوۀ اجرایی آنست که به‌واسطۀ ارکان و عناصر بسیار ساده در هر لحظه با تاثیر...

بررسی برنامه ریزی و فرایند تولید تئاتر ایران و تأثیر رویکرد کنترلی مدیریت هنرهای نمایشی کشور براساس سیاست های فرهنگی و هنری، در محدوده ی پژوهش هایی که به ساختار تئاتر ایران پرداخته اند، کمتر مورد توجه بوده است. آشنایی با تئاتر و بعد از آن گسترش این هنر در ایران ،سبب پدید آمدن ساختار اداری مرتبط با آن شد. بدین ترتیب تمامی فعالیت های نمایشی که تا پیش از این به صورت خودجوش و آزادانه انجام می شد، ت...

این پژوهش سعی بر آن دارد که طرحی اجمالی از شرایط دوره قاجار ارائه کرده و نسل اول روشنفکران و اقدامات آنان را شرح داده و در این میان اهداف آخوندزاده از نوشتن نمایشنامه شرح داده شود. این پژوهش با رویکرد جامعه شناختی معرفت با تمرکز بر جامعه شناختی ادبیات در پی آن است که همانندسازی بین آثار نمایشی اخوندزاده، جهان بینی گروههای اجتماعی که آخوندزاده عضو آن بوده و شرایط اجتماعی که این گروهها را به هم ...

شبیه‌خوانی سنتی نمایشی است که مضمون غالب آن‌را نمایش واقعه‌های تاریخی ـ مذهبی زندگی و مصائب خاندان پیامبر و به‌ویژه واقعة کربلا تشکیل می‌دهد. جنبة آیینی این سنت نمایشی به‌گونه‌ای است که مخاطب سنتی در نسبتی خاص با آن قرار می‌گیرد و این ویژگی در برداشت و فهم مخاطب از آن نقش عمده‌ای ایفا می‌کند. در حالی‌که فهم مخاطب نیز شکل نخواهد گرفت مگر به‌واسطة تماشا کردن قدسیانه و فهم پیشین برآمده از متن ...

بی شک یکی از عناصر غنی موجود درگنجینه‌ی فرهنگ و آیین‌های بشری، اسطوره است و اسطوره‌پردازی نیز از قدیمی‌ترین شیوه‌های داستان پردازی به شمار می‌‌رود. در فرانسه، به تبعیت از تراژدی نویسان سترگ باستان، استفاده از اسطوره‌های کهن، بخصوص در ادبیات و هنرهای نمایشی، از دیرباز مرسوم بوده است. اما رویکرد قرن بیستم به مقولة اسطوره، با توجه به شمار آثاری که در آن‌ها داستانی اسطوره‌ای مورد بازنگری و بازخوان...

کاربردشناسی1 مطالعه معنی است؛ معنایی که فرستندة پیام آن را منتقل و گیرنده، آن را برداشت می کند. از سرفصل های اصلی این رویکرد مباحث ادب2، اصول همکاری در مکالمه3، بهره گیری از قواعد نوبت گیری4 و همچنین کنش های گفتاری5 است. در میان اصول فوق، اصل نقض ادب در نمایشنامة وای بر مغلوب (1349) غلامحسین ساعدی (1364-1314) بروز بیشتری دارد. به همین علت در این پژوهش برآنیم تا شیوة شخصیت پردازی در آثار او را ا...

مقاله حاضر می کوشد بخشی از یافته های یک پیمایش انجام شده را که برگرفته از مطالعات اسنادی و میدانی نگارنده در دو شهر و 67 روستای منطقه کمیجان استان مرکزی ایران طی پنج سال است، از مناظری تازه مانند ریخت نگاری آیینی، خاستگاه شناسی نمایشی و بلاگردانی شرقی با رویکرد انسان شناسی آیین، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و مصاحبه با 119 نفر از سالمندترین افراد ساکن و آگاه م...