در ادبیات ایران شناسی مفهوم شهر و اقتصاد شهریِ پیشاسرمایه داری به صور مختلف تعریف شده است. آن یا به مثابه تبعات ثانویه اقتصاد فئودالی و محل استقرار اربابانِ غایب از ده (رویکرد مارکسیست های روسی)، و یا به عنوان مکان استقرار بوروکراسیِ حکومتی برای مدیریت منابعِ ارضی (رویکرد مارکسیست های آسیاگرا) مفهوم یابی شده است. رویکرد سومی نیز وجود دارد که شهر را محل تولد طبقه تجار ایرانی می داند، لیکن تجاری که ب...

این مقاله به بررسی تطبیقی آرای سید جمال الدین اسد آبادی و حسن حنفی دربارۀ غرب با رویکرد نظری-معرفتی می پردازد. اسدآبادی بانی جریان نو اندیشی دینی است، جریانی که در نیمۀ نخست قرن بیستم به­وجودآورندۀ جریان دیگری به نام نومعتزلیان شد که امین خولی بانی آن بود و حسن حنفی نیز در حال حاضر یکی از برجسته ترین افراد نو معتزلی است. از روند تحقیق این نتیجه ها به دست آمد که سید جمال الدین از یک سو موافق است...

چکیده: شناخت انسان از دیرباز با تفکرات عمیق فلسفی افراد زیادی در سرتاسر جهان روبه رو بوده است. انسان شناسی قرآنی و انسان شناسی غربی، به عنوان دو مکتب فکری عمده که به شناخت انسان، پرداخته­اند به طور کلی از حیث موضوع، هدف و رویکرد با هم متفاوت هستند. نقاط عمده ضعف انسان شناسی غرب در مقایسه با انسان شناسی قرآنی در ضعف موضوع، هدف و رویکرد است؛ به گونه ای که انسان غربی را با پوچ گرایی در عصر حاضر مو...

ادوارد سعید که از او به عنوان «پدیده»ای در جهان اندیشه یا «آگاهی انتقاد معاصر» یاد کرده اند، دانش آموختة رشتة ادبیات تطبیقی از دانشگاه هاروارد است. دیدگاه های نقدی این نویسندة عرب مسیحی در باب ادبیات تطبیقی (سیر و تحول آن، قلمرو، اهداف، روش و ...) که به واسطة نقد رویکردهای فرهنگی - سیاسی آن ممتاز است، به مانند دیگر نظریاتش، سرشار از نقد ناسیونالیسم و امپریالیسم غربی است. این نظریه­پرداز ادبی اع...

ماهیت کلی ارتش هخامنشی، چند ملیتی بودن و تنوع در سربازان آنان بود. این مساله ناشی از ساختار نظامی وگستردگی قلمرو هخامنشیان بود. در این میان حضور سربازان ساتراپ نشن های غربی در سپاه هخامنشی، به علت آشنایی آنان با موقعیت های جغرافیایی منطقه و مهارت های رزمی آنان، اجتناب ناپذیر بود. با وجود انجام پژوهش های فراوان دربارۀ ارتش و ساختار نظامی هخامنشیان، تاکنون در خصوص جایگاه نظامی ساتراپ نشن های غربی...

مسئله علم دینی در دهه‌های اخیر در میان محققان و پژوهشگران داخلی موافقان و مخالفانی داشته است. در میان موافقان نیز نظر یکسانی وجود ندارد. در این بین می‌توان به دو رهیافت علم دینی در متن فرهنگ، سنت و تمدن اسلامی و علم دینی شمول‌گرای عقل و نقل‌محور اشاره کرد. اگرچه بین این دو دیدگاه اشتراکاتی وجود دارد؛ اما مبانی و مؤلفه‌ها و نتایج هریک متفاوت از دیگری است. دیدگاه اول علم دینی را بازگشت به سنت و ت...

این مقاله ضمن تبیین سیر تحول از رویکرد چند رشته­ای در مطالعات شرق شناسی قرن نوزده و نیمه نخست قرن بیستم به رویکرد میان رشته­ای در مطالعات پسااستعماری در نیمه دوم قرن بیستم، با نگاهی تاریخی و تحلیلی، به تشریح مراحل گذار از مطالعات چند فرهنگی به مطالعات میان فرهنگی می­پردازد و تحولات روش شناختی از چند رشتگی به سوی میان رشتگی و پیامدهای این تحول در تحلیل­های شرق شناسانة محققان و متخصصان دانشگاهی غ...

اصل بقاء در رویکرد رئالیستی،پدیده‌ای نو به شمار می‌رود (تاریخچه)؛ اما مبانی، چرایی و نقد آن ازمنظر اندیشۀ اسلامی، موشکافانه حلاجی نشده است (پیشینه)! این رویکرد می‌تواند شامل دو زیرشاخۀ اساسی باشد: اول، ارزیابی مبنای داروینیستی اصل بقاء در نظریۀ رئالیستی؛ و دوم، ارزیابی تفاوت در مدلول «بقاء» در رویکرد اسلامی در یک طرف، و نظریۀ رئالیستی در طرف دیگر (مسئله). ازاین‌رو، پرسش اصلی این است که زیرساخت ...

این مقاله به بررسی تطبیقی آرای سید‌جمال‌الدین اسد‌آبادی و حسن حنفی دربارۀ غرب با رویکرد نظری-معرفتی می‌پردازد. اسدآبادی بانی جریان نو‌اندیشی دینی است، جریانی که در نیمۀ نخست قرن بیستم به­وجودآورندۀ جریان دیگری به نام نومعتزلیان شد که امین خولی بانی آن بود و حسن حنفی نیز در حال حاضر یکی از برجسته‌ترین افراد نو‌معتزلی است. از روند تحقیق این نتیجه‌ها به دست آمد که سید‌جمال‌الدین از یک سو موافق است...