دستیابی به شرح زندگانی واقعی پیامبر(ص ) از آن نظر که به عنوان منبع تشریع اسلامی و بهترین الگو برای مسلمانان به حساب می آید، از ضرورتهای تاریخ اسلام است ، بخشی از زندگانی آن حضرت را دوران قبل از بعثت تشکیل می دهد، تلاش این رساله برای پاسخ به این سوال است که زندگی قبل از بعثت را چه روایاتی تشکیل می دهند و این روایات از کجا آمده اند؟

بسیاری ازآثارادبی وفرهنگی کشورما،با تاثیرپذیری از کلام وحی،احادیث نبوی وکلام معصومین(ع) خلق شده است.مثنوی معنوی نیز یکی ازاین آثاراست که افزون برغنای فرهنگی،علمی،عرفانی،تعلیمی ووسعت وعمق دیدگاه مولانادرحقایق انسانی، تاثیر بسیار زیاد کلام وحی برآن تا جایی است که آن را «قرآن عجم» نامیده‌اند و همچنین بهره مندی مولوی از احادیث و روایات نبوی وائمه‌ی اطهار(ع) موجب شده تا با وجود تفسیرها، شرحها وتوضیح...

تحلیل صدوری و متنی روایات تفسیری پیامبر اکرم2، موضوعی پویا و از جهت ضرورت، از مورد نیازترین مباحث در بین مسائل علوم قرآنی و حدیث و نیز تفسیر قرآن به شمار می رود. در این تحقیق سعی شده اولاً روایات تفسیری پیامبر2 در یک روش تطبیقی و از طرفی، از بین منابع تفسیری فریقین، اهمّ منابع تفسیری شیعی و اهل سنت مورد بررسی قرار بگیرد؛ ثانیاً در بحث نحوۀ برخورد مفسران با این روایات تفسیری، مسائلی چون شناسایی روش...

با توجه به تأکید آیات قرآن و روایات نبوی بر جایگاه ممتاز اهل‌بیت: در تفسیر قرآن و نیز ضرورت رجوع به تفاسیر آن بزرگواران، اهمیت پژوهش و مداقه در ابعاد مختلف روایات رسیده از ایشان در تفسیر قرآن روشن است. از میان صدها جلد کتاب تفسیر روایی، مجموعه‌ی تفسیر اهل‌بیت: به عنوان جدیدترین و پر روایت‌ترین تفسیر روایی شیعی مطرح است. نوشتار حاضر، با نگاه تحلیلی و روش‌شناسانه به این مجموعه و با مراجعه به مراج...

آیآت آغازین سوره عبس، عتاب کننده شخصی است که بخاطر حضور نابینایی چهره در هم کشید. مبهم گذاری معاتَب، سبب اختلاف در تعیین مصداق شده است. این مسأله انگیزه پژوهش حاضر شد تا دیدگاه مفسّران اهل سنّت و شیعه را از قرن سوم تا پنجم، دوره اول تدوین تفسیر به روش تاریخی تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای بررسی کند تا معاتَب آیات را مشخص کند. تحقیق بدست داد که طبری و مفسّران بعدی اهل سنّت بر اساس روایات معتقدند پیامبر...

نظریه‌ی «معرفت اضطراری» ریشه در منابع اسلامی (آیات و روایات نبوی) دارد؛ از این‌رو بیشتر اندیشمندانِ نخستین نظریهٔ‌ «معرفت اضطراری» ریشه در منابع اسلامی (آیات و روایات نبوی) دارد؛ از این‌رو بیشتر اندیشمندانِ نخستین امامی که عنایت ویژه‌ای به نصوص و متون اسلامی داشتند، همه معارف بشری - چه دینی و چه غیردینی- را اضطراری به معنای غیراختیاری، می‌دانستند و بر آن بودند تحقق معرفت در انسان‌ها فعل و صُنع خداس...

یکی از فرقه های مهم کلامی در عصر امام رضا(ع) «اهل حدیث» بود. آنان بر ظاهر آیات و روایات جمود داشتند و بر این اساس در مسئله صفات خبریه خداوند یا تصویری جسمانی از خداوند ارائه می کردند یا با اثبات این صفات و بدون تبیین آن ها، سکوت اختیار می کردند. امام رضا(ع) در مواجهه با چنین رویکردی به تبیین عقیده صواب در صفات خبریه پرداختند و آیات و روایات نبوی(ص) را در این باب به شکلی صحیح تفسیر کردند، بنابرا...

بی تردید اولین و معتبر ترین منبع در مطالعه تاریخ صدر اسلام و سیره پیامبر اکرم(ص)، قرآن کریم است. نظر به اهمیت روایات شأن نزول آیات قرآن کریم در فهم و تفسیر شرایط تاریخی صدر اسلام، راویان این گزارشات نیز از جایگاه وی‍‍ژه ای برخوردار خواهند شد. مطالعه ویژگی های فردی و اجتماعی راویان می تواند به روشن شدن برخی ابهامات در گزارشات آنها و تکمیل مطالعات تاریخی مربوط به آن عصرکمک کند. این رساله با رو...

تأویل از جمله علوم مهم در فهم معنای باطنی آیات قرآن و احادیث است. ازجمله عارفانی که به این موضوع توجه ویژه نشان داده، جامی است. تأویلات جامی از آیات قرآن و احادث نبوی، بسیار قابل توجه است. وی در توضیحِ معانی باطنی آیات و روایات از ژرف­ترین اندیشه­­های عرفان نظری، سود برده است. نمود این مسئله در تأویلات قرآنی او شامل: تأویل جنت به ذات، ارض به حقایق اعیان، سماوات به اسما و صفات و نجم به انوار منعک...

شمار قابل توجهی از مفسران اهل سنت به واسطه باور به وجود روایت‌های نبوی دال بر معرفی «سوره حمد» به عنوان مصداق عبارت «سَبْعاً مِنَ الْمَثانی‏»، تفسیر این تعبیر به «سوره حمد» را بر دیگر آراء برتری داده و آن را برگزیده‌اند. بررسی روایات نبوی در این موضوع مشابهت زیاد متن آن‌ها را اثبات می‌کند؛ به نحوی که می‌توان گفت همه آن‌ها بازگو کننده یک سخن پیامبر (ص) در گفت و گو با یکی از صحابه (به احتمال زیاد ابی بن...