ایران و ترکیه به عنوان قدرت‌های منطقه‌ای در همجواری یکدیگر و در حوزة حساس‌ترین مناطق جهان از جمله خاورمیانه، آسیای مرکزی و قفقاز واقع شده‌اند. این دو کشور دارای نظام معنایی و علایق خاص خود هستند و سلسله منافع مشترک و برخی تضادها نیز دارند. عوامل گوناگونی بر روابط این دو کشور تأثیر می‌گذارد که سبب ایجاد نوساناتی در روابط دوجانبه آنها، به ویژه پس از انقلاب اسلامی، می‌شود. این سلسله عوامل در ر...

سازمانهای بین المللی در قرن نوزدهم به وجود آمدند، در قرن بیستم گسترش یافتند و در قرن بیست و یکم تبدیل به بازیگران مهمی شده اند که در کلیه تعاملات و تحولات جهانی دارای تأثیر مستقیم و غیرمستقیم می باشند. تعداد هم پیوندی های بین المللی متعارف از 213 مورد در سال 1909 به 6076 مورد در سال 1999 و سپس 7552 مورد در سال 2005 رسیده است که از این تعداد، 5902 مورد (حدود 80 درصد) سازمانهای منطقه ای می باشند....

همزمان با شتاب گرفتن فرایند «جهانی شدن» به خصوص «جهانی شدن اقتصاد» گروهی از اندیشمندان دست به نظریه پردازی های جدید زده و مدعی این مطلب شدند که فرایند جهانی شدن اهمیت «مکان ها» را از بین برده و «فاصله و مرز» دیگر معنایی ندارد. آنها مدعی شدند (جغرافیا دیگر مرده است) و «نقشه های جغرافیایی» چندان در دنیای جدید کارآمد نیستند. در پاسخ به این نظرات، جغرافی دانان زیادی دست به انجام یک سری تحقیقات انتق...

(صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست)    ایران در سیاست­های خارجی خود و در برهه­ای خاص، با بازتولید رسوبات پیشین و مُرده­ریگ­های تلخ گذشته، به ناسازواری و تقابل با کانون­های قدرت دست زده است. از حقانیّت بیشینه­ی این میراث­های تلخ نمی­توان به آسانی عبور کرد و انصاف در آن است که به چنین واقعیت­های تاریخی انگشت تایید گذاشته شود. با این حال، پُشت­گرمی بیش از...

وابستگی کشورها به همدیگر در عرصههای مختلف، بر وزن ژئوپلیتیکی و نوع رفتار آنها در عرصه بینالمللی تأثیر فراوانی دارد. جمهوری خودمختار نخجوان بهعنوان بخشی از کشور آذربایجان، توسط دالان زنگزورمگری ارمنستان از سرزمین مادری جدا افتاده است و پس از جنگ قرهباغ، تنها راه ارتباط زمینی بین نخجوان و جمهوری آذربایجان، استفاده از خاک ایران است. با توجه به روابط امنیتی و چالشهای فراوانی که در طی سالیان گذشته ب...

این مقاله در صدد شناخت تأثیرات ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابطدوجانبه با جمهوری اسلامی ایران می باشد. کشور آذربایجان در منطقه ای واقع شده که بهدلیل خصوصیات جغرافیایی و همسایگی با ایران همواره مورد توجه قدرت های جهانیبوده است و بنابراین بررسی ژئوپلیتیک این کشور می تواند در اتخاذ تصمیمات سیاسی،اقتصادی، فرهنگی و نظامی کشور ما سودمند و برای کاستن از تصادمات احتمالی در آیندهمفید واقع ...

چکیده : مطابق نظری? سازه نگاری، همگرایی میان هنجارها، هویت ها و معانی بازیگران دولتی سبب وقوع همکاری یا تقویت آن شده و واگرایی میان هنجارها، هویت ها و معانی رقابت و حتی دشمنی را ایجاد می کند.مفاهیم همگرایی و واگرایی(دوستی، رقابت یا دشمنی) مطرح شده در این تحقیق مبتنی بر نظریه های همگرایی خاص الکساندر ونت از فرهنگ های آنارشی است و به عنوان ابزار مفهومی مورد استفاده قرار گرفته اند. جمهوری آذ...

منطقة آسیای مرکزی و قفقاز در طول تاریخ، مبدأ تحولات مهمی در سطح منطقه­ای و جهانی بوده است. نظریه‌های مهم ژئوپلیتیکی در قرون 20 و 21 همگی به این منطقه توجه خاصی داشته­اند. جایگاه ویژة ژئوپلیتیکی این منطقه سبب ظهور چالش­هایی برای ساکنان آن و حتی کشورهای همسایۀ آن شده است. این چالش­ها را می­توان در زیر عنوان عوامل واگرایی این منطقه به حساب آورد. در این راستا، این نوشتار تلاش کرده است تا به بررسی ش...

یکی از مفاهیم نوینی که بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در عرصۀ روابط بین‎الملل و ژئوپلیتیک، برای تحلیل مسائل راهبردی و بین‎المللی و رقابت قدرت‎ها از آن بهره می‎برند، رویکرد ژئواکونومیک است. این رویکرد از ترکیب سه عامل جغرافیا، قدرت و اقتصاد شکل‎گرفته و روابط جغرافیا، قدرت و اقتصاد و تعامل این سه عنصر را برای کسب قدرت دولت‎ها مطالعه می‎کند. در آغاز قرن بیست‎ویکم، قدرت‎های بزرگ با رویکردی نوین ...

جنبش های اجتماعی و اعتراضات اخیر که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بوقوع پیوسته دارای پیامدهای ژئوپلیتیکی برای منطقه بوده است و بدون شک این تحولات به دلیل ماهیت درونی و بیرونی آن پیامدهایی نیز برای جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت.لذا در این تحقیق تلاش شده است که به بررسی ژئوپلیتیکی روند مردم سالاری در خاورمیانه و شمال آفریقا و تأثیرات آن بر جمهوری اسلامی ایران پرداخته شود.روش جمع آوری اطلاعات ...