داستان‌های دفاع مقدس اکثراً با زبانی واقع‌گرایانه و به دور از تکلّف، در شرایط بحرانی جهت برجسته کردن ارزش‌های انسانی و تقویت روحیه ایثارگری نوشته شده‌اند. بعد از عصر دفاع مقدس، بتدریج دوران گذار از داستان‌های رئالیستی به داستان‌های تلفیقی( تخیّلی و واقع گرا) فرا می رسد. از این رو دهه هفتاد و هشتاد، توجه اهل قلم به خیال پردازی و ایجاد فضای ذهنی انتزاعی بر اساس آفرینش‌های ادبی و هنری معطوف می‌گردد. ...

چکیده: جامعه شناسی ادبیّات دانشی نوپا و میان رشته­ای است که در آن تأثیر جامعه بر ادبیّات و برعکس، تأثیر ادبیّات بر جامعه مورد بررسی قرار می­گیرد. رمان بیش از هر اثر دیگری، تحت تأثیر اوضاع و شرایط جامعه قرار دارد و می­تواند بازتاب ساختار اجتماعی جامعه باشد. رمان چهار جلدی سال­های ابری علی اشرف درویشیان، رمانی کاملاً رئالیستی است و تمام وقایع آن، تجربیّات و شواهد عینی زندگی نویسنده است. هدف از نقد جا...

یکی از زمینه های نقد میان رشته ای استفاده از رویکرد تلفیقی جامعه شناختی- روان شناختی در واکاوی متون ادبی بویژه نمایش موقعیت روانی انسان داغ خورده و هراسان در جامعه استبدادی از خلال آثار داستانی از جمله رمان است. «طناب کشی» نوشته مجید قیصری از جمله رمان های رئالیستی است که ناظر بر وجهی مغفول در ادبیات داستانی دفاع مقدس، به نمایش سویه مخالف جامعه ایرانی در زمان جنگ؛ یعنی اوضاع زندگی یک خانواده دا...

در قرن بیستم میلادی با آغاز نگارش رمان نویسی و داستان های کوتاه در زبان های فارسی و اردو، نهضت ها و مکتب هایی همچون رئالیسم، رئالیسم اجتماعی و سوررئالیسم بر ادبیات داستانی معاصر دو کشور ایران و پاکستان سایه افکنده است. نثر جدید فارسی و اردو در برگیرندة سرمایة بزرگی از رمان ها و داستان های کوتاه و گنجینه ای سرشار از آن است. طی دوره های متفاوت رشد و شکوفایی ادبیات داستانی، داستان کوتاه پیشگام مقو...

در این پژوهش پس از معرفی اجمالی 16 مورد از عناصر کلیدی داستان، انواع رمان و ویژگیهای رمان مدرن و پست مدرن به تحلیل عناصر داستانی سه رمان مذکور از آثار چهلتن پرداخته شده و با توجه به استفاده نویسنده از تکنیک روایت جریان سیال ذهن به مجموعه ای از شیوه های داستان پردازی چهلتن در بکارگیری عناصر داستان و ارتباط میان آنها پی برده شده است. نگارنده با شرح مفصل و متفاوت عناصر داستان در رمان مدرن به این ن...

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی شخصیّت پردازی زن در آثار فهیمه رحیمی و دانیل استیل با توجه به متفاوت بودن شرایط فرهنگی- مذهبی دو نویسنده بود. ادبیات داستانی به ویژه رمان­نویسی یکی از زمینه ­های جالب توجه و مهم در عرصه پژوهش­های تطبیقی است. شخصیت ها نه فقط به خاطر جاذبه ذاتی­شان، بلکه به این دلیل انتخاب می­شوند که معرف طبقات خاصی از افراد یک فرهنگ هستند. «فهیمه رحیمی» نویسنده ایرانی و «دانیل استیل» ن...

در این پژوهش، رئالیسم در رمان های علی محمد افغانی از نویسندگان برجسته ی معاصر نقد و بررسی می شود و میزان انطباق آثار وی با واقعیت های موجود جامعه سنجیده می شود. رئالیسم در ادبیات شیوه ای است که بر طبق آن نویسنده با تشریح فضای جامعه و ترسیم حرکت فرد در این فضا، به تعاملات متقابل فرد و جامعه می پردازد و واقعیات جامعه را در آثار خود منعکس می نماید و نقد رئالیستی میزان موفقیت این رویکرد در آثار اد...

طبیعت­گرایی (ناتورالیسم) به عنوان یک مکتب فلسفی به طور خاص در قرن هجدهم میلادی، وارد عرصة نقد ادبی شدوپیوند بسیار نزدیکی با رئالیسم دارد. ناتورالیست­ها با حذف جنبه­های ماورائی از زندگی انسان، او را موجودی متأثر از محیط و وراثت دانستند و بر این اساس، زندگی و خلقیات او را تفسیر کردند. نجیب محفوظ در آثار ماندگار خود وقایع اجتماعی و سیاسی مصر را ثبت کرده است که بیشتر پژوهش­ها از نگاه رئالیستی به آن...

ایران و هندوستان، سرزمین های فرهنگ و ادب و اسطوره اند که هر دو دارای تمدنی کهن و بسیار غنی هستند. سابقه تعاملات فرهنگی این دو کشور به حدود سه هزار سال پیش بازمی گردد و ایرانیان و هندیان قرن هاست که یکدیگر را می شناسند و با یکدیگر در تعامل هستند. در راستای همین تعاملات، تا کنون نویسندگان و منتقدان بسیاری در ایران به بررسی آثار شعرا و نویسندگان هندی زبان پرداخته اند. آنچه که تا کنون کمتر به آن پر...

یکی از زمینه های نقد میان رشته ای استفاده از رویکرد تلفیقی جامعه شناختی- روان شناختی در واکاوی متون ادبی بویژه نمایش موقعیت روانی انسان داغ خورده و هراسان در جامعة استبدادی از خلال آثار داستانی از جمله رمان است. «طناب کشی» نوشتة مجید قیصری از جمله رمان های رئالیستی است که ناظر بر وجهی مغفول در ادبیات داستانی دفاع مقدس، به نمایش سویة مخالف جامعة ایرانی در زمان جنگ؛ یعنی اوضاع زندگی یک خانوادة دا...