کتاب جامع­ التواریخ اثر خواجه رشید­الدین فضل­ الله همدانی است که نسخه­های نفیسی از آن در اوایل قرن هشتم هجری و در منطقه ربع رشیدی به نگارش درآمده است. بخشی از این کتاب به داستان­های انبیاء اختصاص داشته و نگاره­هایی از آن نیز براساس مبانی نقاشی مکتب تبریز اول به صفحات آن اضافه شده است. روایت این کتاب شباهت­ها و تفاوت­هایی با روایت تاریخ انبیاء در قرآن کریم داشته که شناسایی و تدوین آن­ها مهم­ترین...

شهر تبریز پیشینه ای کهن دارد که مدیون موقعیت جغرافیایی و اقلیمی مناسب آن است. این وضعیت جغرافیایی تبریز را از دیرباز به یک مرکز زیستگاهی همیشگی مبدل کرده است. این شهر در قرون اولیه ی اسلامی بر محوریت مسجد جامع، بازار، میدان و قصر حکومتی گسترش یافت. در دوره ی ایلخانی، با انتقال مرکز حکومت از مراغه به تبریز توسط آباقاخان بیش از پیش، مورد توجه عرفاء، شعراء، اولیاء و وزرای زیادی از مناطق مختلف ایرا...

چکیده وقف به عنوان یکی از سنت های مهم در تاریخ ایران بعد از اسلام در حیات فرهنگی و تمدنی ایران نقش مهمی داشت. در پی هجوم مغولان به ایران، بسیاری از موقوفات در معرض غارت و بی سامانی قرار گرفت. با تأسیس حکومت ایلخانی تلاش هایی برای جلوگیری از تداوم این وضع شروع شد که باروی کار آمدن غازان خان و اسلام آوردن او و سپس اولجایتو وقف در دوره ای از شکوفایی قرار گرفت. در این میان نقش وزیران و دبیران ایر...

چکیده: قرن هشتم هجری، سر آغاز رسمی شکل گیری کارگاههای کتابخانه دربار هنر ایران است. ظهور مغولان و یا ایلخانان به پایتختی تبریز، دوران ثبات پیوسته ای را موجب می شود، که وزیر با کیاست خواجه فضل الله رشیدالدین به نگارش کتاب جامع التواریخ به منظور قرار دادن مغولان در متن تاریخ ملل، همت می گمارد. نگارش نسخ مصور جامع التواریخ در کتابت خانه و صورت خانه ربع رشیدی، انجام شد. در این میان متن شاهنامه مور...

حمله ویرانگر مغول اگرچه کشتار و ویرانی گسترده ای را در ایران به جای نهاد ولی یکی از پیامدهای مثبت آن پایان عصر نظامیه ها و تفکرات جزمی اندیشانه بود. عصری که هرگونه تفکر عقلگرا و نوآوری را بدعت قلمداد می کردند. و فلاسفه و علمای علوم تجربی در تنگنای اندیشه های متعصبانه گرفتار بودند. عصر سلجوقیان و تفکرات متعصبانه آنها خط بطلان بر تمام روزنه ها و امیدهایی بود که در دوران آل بویه بر روی جامعه ایران...

ساختار فضایی شهرهای ابواب البر ایلخانی (شنب غازان، ربع رشیدی و سلطانیه) شامل دو قسمت کلی«هسته ی مرکزی» و «شهرستان» بوده که با یک ساختار هندسی منظم و طرحی از پیش اندیشیده شده شکل گرفتند. بخش مرکزی شهرهای ابواب البر، هسته ی مذهبی بود که چهارچوب این شهرها را دو محور عمود بر هم منتهی به دروازه ها تشکیل می داد. مقاله حاضر با هدف تبیین ارتباط اصول عوامل موثر بر شکل گیری و استخوانبندی شهرهای ابواب الب...

در این پژوهش سعی شده است بیان گری هنری در شمایل های مذهبی مکتب پسکوف که حاکی از روح معنوی و عرفانی هنرمندان روسیه آن دوران بوده و تاثیرات اجتماعی و سیاسی بر نقش مایه ها ، رنگ ها و خطوط مشخص آن مکتب در قرون سیزدهم تا شانزدهم میلادی و در اوج قدرت هنری ، بررسی شده و هم چنین نگاهی دارد به آثار مکتب تبریز اول با تاکید بر نگاره های جامع التواریخ رشیدی ، که هر کدام در کنار شباهت های برگرفته از مبانی ط...

مکتب وقوع به لحاظ تحولات سیاسی ـ اجتماعی در پیوند با دو دورة تیموری ـ به‌خصوص در نیمة دوم قرن نهم ـ و دورة صفوی است. این سبک از اوایل قرن دهم آغاز شد و در اواسط همان قرن رشد کرد و تا ربع اوّل قرن یازدهم ادامه یافت. درخصوص اشعار مکتب وقوع و تحلیل محتوای آن مباحثی پراکنده گفته شده است، امّا درمورد خاستگاه جغرافیایی آن، تاجایی‌که مولّفان جستجو کرده‌اند، هیچ بحث جدّیی مطرح نشده است. نویسندگان در این مق...

هدف از تحقیق حاضر مقایسۀ تسلط ربع های مغزی دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار بود. به این منظور با استفاده از روش های نمونه گیری تصادفی ساده 199 نفر (از دانشجویان دانشگاه های شرکت کننده در المپیاد ورزشی تابستان 1391) به عنوان نمونۀ ورزشکار و 162 نفر به عنوان نمونۀ غیرورزشکار انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامۀ سنجش تسلط ربع های مغزی هرمن hbdi استفاده شد. نتایج نشان داد بین ربع مغزی a ورز...