پدیده رانت و دولت رانتیر یا دولت تحصیل‌دار‌ به ویژه با مطرح شدن نفت به عنوان عامل ایجاد دولت‌های رانتیر مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان حوزه سیاست و جامعه قرار گرفت‌ و در ‌پی آن نظریات دولت و اقتصاد رانتی برای تبیین و توجیه فقدان توسعه یافتگی سیاسی و اقتصادی در کشورهای متکی به درآمد حاصل از رانت مورد استفاده قرار گرفت‌. این نظریات در مجموع چنین استدلال می‌کنند که اتکا به درآمدهای بادآورده حا...

چکیده هدف این مقاله بررسی اثر رانت نفتی بر فساد در کشورهای منتخب نفت‌خیز خاورمیانه و شمال آفریقا با استفاده از داد​های تابلویی طی دوره 2003- 2016 است. برای دست‌یابی به این هدف، اثر برخی از متغیر​های کنترلی مانند مقدار تولید نفت، درجه باز بودن اقتصاد، شاخص دموکراسی، شاخص حقوق سیاسی، شاخص آزادی­های فردی، تولید سرانه، تورم بر فساد در نظر گرفته شده است. نتایج نشان داد رانت نفتی تأثیر منفی و معنادا...

نفرین یا موهبت منابع؟ این مسأله‏ بیش از نیم قرن، سهم قابل توجهی از مباحث تئوریک و مطالعات کاربردی در کشورهای غنی از منابع را به خود اختصاص داده است. در واقع باید دانست که آیا بهره‏مندی از رانت منابع می‏تواند مشوق انباشت سرمایه فیزیکی باشد و آیا توسعه مالی می­تواند منجربه تحقق آن شود؟ این مقاله، با استفاده از تکنیک ARDL غلتان به آزمون اثر شاخص چندبُعدی و هفت شاخص تک‏بُعدی توسعه مالی بر نحوه اثرگذا...

سرمایه اجتماعی جایگزین سیاست عمومی کارآمد نیست و پیش نیاز و تا حدی یکی از پیامدهای آن محسوب می شود و به قول پاتنام(2000) سرمایه اجتماعی از طریق و به همراه دولت و بازار کار می کند و نه به جای آنها. سیاست عاقلانه می تواند سرمایه اجتماعی ایجاد کند و سرمایه اجتماعی خود تاثیرات اقدامات دولت را افزایش می دهد. پاتنام در مورد آمریکا می گوید: از سیاستهای معافیت مالیاتی تا گسترش کشاورزی در سده های گذشته،...

عدم حضور مؤثر دولت در بازار زمین و مسکن و سهم بالای بخش غیر دولتی در تعاملات آن، منجر به تخصیص غیر بهینه منابع، افزایش تقاضای سفته‌بازی، شکل‌گیری حباب قیمت زمین و مسکن، کاهش قدرت خرید مسکن خانوار و افزایش سهم هزینه مسکن در سبد خانوار شده است. بنابراین، با اعمال مالیات بر رانت زمین و بازدهی سرمایه مسکونی می‌توان ناکارآمدی در بازار زمین و مسکن را کاهش داد. در این پژوهش، تأثیر اقتصادی مالیات بر را...

دراین مقاله، به بررسی رابطه کوتاه مدت و بلندمدت اثر درآمدهای نفتی بر فساد اقتصادی در ایران می پردازیم. دوره زمانی بررسی سال های 1390-1358 و روش تحلیل روش خودتوضیح با وقفه های گسترده (ardl) است. یافته های این بررسی در بلندمدت نشان می دهند که یک درصد افزایش (کاهش) در درآمدهای نفتی، باعث افزایش (کاهش) 0.29 درصد در فساد اقتصادی سرانه می شود. همچنین افزایش یک درصدی متغیرهای مقررات و اندازه دولت، به ...

انتقاد های متعددی در تئوری منبع محور موجود است که صرفا به جذب ارزش می پردازد و خلق ارزش را مورد بررسی قرار نمی دهد.در این پژوهش با بررسی فرآیند خلق رانت اقتصادی نشان داده شد که این فرآیند محدودیت های متنوعی دارد.مثال های نقض متعددی جهت اصلاح این فرآیند معرفی شد و فرآیند رانت اقتصادی بر این مبنا اصلاح گردید.بر اساس فرآیند اصلاح شده خلق رانت اقتصادی،شاخص های تولید رانت اقتصادی و قدرت چانه زنی تعر...

امروزه تغییر اقلیم اثرات انکارناپذیری بر کلیه ی بخش ها بخصوص بخش کشاورزی دارد. بررسی و ارزیابی اثرات اقتصادی ناشی از تغییر اقلیم بر این بخش می تواند موجب بهبود و توسعه راهبردهای مدیریتی شده و سبب کاهش اثرات سوء تغییر اقلیم در این بخش گردد. در این مطالعه سعی شد تا با تبیین تئوریک و طراحی یک مدل در قالب رهیافت ریکاردین و با استفاده از تکنیک داده های پانل به دو روش ایستا و پویا که به ترتیب مبتنی ب...

مجموعه‌ای از ناکارآمدی­‌های نهادی مانند مانعی بر سر راه حکومت‌های محلی در ایران قرار گرفته که یکی از آن‌ها ساختار رانتی حاکم بر کشور است. این نوشتار نشان می‌دهد ساخت رانتی در جوامع توسعه‌­نیافته یا در حال توسعۀ وابسته به درآمدهای نفتی، به طور مستمر، در حال تکثیر خود است. تأثیر تاریخ، باورها و ایدئولوژی‌­های ایجادشده در طول زمان بر این امر اهمیت فراوانی دارد. در نتیجه، حتی در شرایط کاهش درآمدهای...