الاهیدانان مسلمان توصیف جامعی از وجود کثرت در ادلّه­ اثبات خدا و راه های خداشناسی عقلی در سنّت اندیشه اسلامی به دست داده اند. آنان از تبیین این کثرت و شناخت و بازگفت علّت آن نیز غافل نبوده اند و تبیین هایی پیش نهاده اند که می توان آنها را در چهار دسته گنجاند: 1. تکثّر راه ها معلول تکثّر استعدادهای رهروان است؛ 2. تکثّر راه ها معلول تکثّر سامانه های معرفتی رهروان است؛ 3. تکثّر راه ها معلول تکثّر مفاهیم من...

در تاریخ بیستم ژوئن 2001 که مصادف با سی خرداد هشتاد بود کنفرانسی تحت عنوان معرفت شناسی باور پایه به مدت سه روز در دانشگاه آزاد آمستردام در هلند برگزار شد بعد از اشاره ای اجمالی به موضوع کنفرانس گزارشی کاملا موجز از آن ارائه می شود مفهوم باور پایه یکی از مفاهیم اساسی در معرفت شناسی امروز است . اصل آن به نظریه قدیمی مبنا گروی بر میگردد.بر اساس این نظریه مجموعه باورهای آدمی به دو دسته تقسیم میشود ...

چکیده طلب حقیقت ایمان از جان انسان،شأنی مهم و مبنایی در طرح دین برای سعادت و تقرب او به حضرت حق جل و علا است. طرح موضوع ایمان در میان دین پژوهان، ابعاد گوناگونی را تشکیل داده که مهمترین این ابعاد، چیستی ایمان و رابطه آن با معرفت بوده و از دغدغه های دیروز و امروز دین پژوه است و نقشی مهم در رهیافت های عالمانه نسبت به دین داشته و در زمینه های سیاسی و اجتماعی نیز بروز دارد. در بخش نخست جستار حاض...

بنا بر رویکرد واقع گروانه در اخلاق، ارزش های اخلاقی اموری مستقل از اذهان آدمیان، وجودی خارجی دارند که انسان ها می کوشند این ارزش ها را کشف نمایند. این رویکرد در دوران معاصر گرفتار چالش های ژرفی شده، بسیاری از اندیشمندان حوزه اخلاق در غرب آن را کنار نهاده اند. این مقاله، با تحلیل فلسفی رفتارهای ارادی انسان، تقریری از واقع گروی اخلاقی به دست می دهد. طبق فلسفه اسلامی، انسان در رفتارهای ارادی «فاعل...

قدیسان اخلاقی شایسته ترین افرادی هستند که در فرهنگ های دینی و اخلاقی ، به دلیل ویژگی های خاص معرفتی _ تربیتی  و افعال برتر و فراتر از حد وظیفه، به عنوان  نمونه و اسوه شناخته می شوند. دو چهره ارزشی و الزام آور اخلاق د رتئوری های اخلاق هنجاری ، به انضمام رویکرد دینی و غیر دینی در اخلاق های  دینی و سکولار ، تفاوت هایی را درتفسیر افعال فراتر از وظیفه و ویژگی های قداست مآبانه ایجاد کرده است. گذشته ا...

زبان دین از موضوعات مهم پژوهشی در فلسفه دین به شمار می آید که یکی از محورهای اساسی آن مسئله شناختاری بودن زبان دین است. مروری بر مهم ترین رویکردهای زبان دینی معاصر در غرب، بررسی زمینه های فکری ـ دینی پیدایش این دیدگاه ها، تأمل در این که آیا همین دیدگاه ها بر متون دینی اسلامی (قرآن و سنت معصوم) نیز قابل انطباق است یا نه؟ مورد اهتمام این مقاله است.

فرضیّه ی پلورالیسم دینی جان هیک تلاشی است که وی از درون سنّت مسیحی برای تبیین رابطه ی مسیحیّت با دیگر ادیان جهان صورت داده است. ادّعای اصلی هیک آن است که همه ی ادیان از ارزش معرفتی یکسانی برخوردارند و هم ی آن ها در راهنمایی پیروانشان به سمت رستگاری نهایی موفّق عمل می کنند. هیک برای تبیین و توجیه ادّعای خود ابتدا باید در مقابل ناواقع گِرَوان از واقع گروی گزاره های دینی حمایت، و سپس در مقابل شمول گروان و...

خاندان اعین در نشر معارف اهل بیت: جایگاهی برجسته دارند. باز خوانی چگونگی تحول فکری و عقیدتی این خاندان و زمان آن، کمک فراوانی به شناخت افکار و عقاید ایشان می نماید. این خاندان در ابتدا بر مذهب تسنن بودند و بعدها به تشیع گرایش یافتند. نخستین بستر آشنایی خاندان اعین با تشیع در عصر امام سجاد(ع) به وجود آمد. عوامل متعددی در ایجاد این تمایل نقش داشته است ، افرادی چون ابوخالد کابلی صحابه خاص امام سجا...