تحلیل گفتمان یکی از روش های تحقیق کیفی است که به سرعت راه خود را بین تحقیقات اجتماعی باز کرده است و طیف وسیعی از حوزه های معرفتی، نظیر انسان شناسی، قوم نگاری، جامعه شناسی خرد، روان شناسی ادراکی، زبان شناسی، نشانه شناسی و غیره، از آن استقبال کرده و آن را به کار برده اند. کتاب حاضر، در قالب سه فصل به تحلیل گفتمان و روش شناسی و مبانی نظری مرتبط با آن پرداخته است. در فصول سه گانه کتاب، آرای نظریه پ...

میشل فوکو رابطه بین قدرت و دانش را رابطه­ای دیالکتیکی تلقی می­کند، در واقع قدرت مولد دانش و دانش مولد قدرت است، قدرت فوکویی قدرتی شناور و افقی است که مولفه بنیادین آن «مویرگی بودن» آن می­باشد، قدرت و دانش نیز در درون گفتمان تولید می­شود. گفتمان جهانی شدن، قدرت و دانش را در درون خود بازتولید می­کند، قدرت فوکویی در وضعیت جهانی شدن منطبق با «جامعه شبکه­ای» امانوئل کاستلز می­باشد، به­عبارتی « قدر...

سوژه‌های انسانی، فانتزی‌هایی را برای خود می‌سازند تا موقعیت خیالی خود را در ساختار اجتماعی نشان دهند. این فانتزی‌ها در روایت فیلم‌های سینمایی بازتولید می‌شوند. علاوه بر این آپاراتوس سینما از طریق ایدئولوژی مخاطب را به روایت فیلم می‏دوزد. هدف مقاله‏ی حاضر آن است که فانتزی و ایدئولوژی موجود در روایت فیلم آقای هالو را تفسیر کند. بدین منظور چارچوب مفهومی‌ای ملهم از نظریه‌های «ژاک لکان» درباره فانتز...

ادبیات در مقام رسانه، حاوی قدرتی غیرمستقیم و هژمونیک است. این ویژگی در همۀ انواع ادبی ملل وجود دارد. منتهی شدت و ضعف تأثیرگذاری به اقتضای عواملی همچون دوره، موضوع و ژانر متفاوت است. یکی از موضوعاتی که در اشعار اغلب شاعران کلاسیک فارسی نمود یافته و تأثیر بسزایی بر مخاطبان، و بر جریان فکری ایرانیان گذاشته است، بحث های کلامی مبنی بر عقل ستیزی به صورت خاص و فلسفه­گریزی یا فلسفه ستیزی در معنای عام آ...

تعارض­های ارزشی بین نهادهای­ مختلف اجتماعی از جمله خانه و مدرسه یکی از چالش­های عمده در جامعه ایران محسوب می­شوند. هدف اصلی این مقاله «تبیین تعارض ارزشی در بین دانش­آموزان استان گیلان» است. در مطالعه مزبور، با تکیه بر روش های کیفی، و نمونه­گیری هدفمند از مصاحبه­های نیمه­سازمان­یافته، فردی و گروهی (گروه متمرکز) استفاده شده است. برای این منظور با یازده نفر بصورت فردی و یکصد نفر بصورت گروهی (در قا...

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه‌ی ذهنیت فلسفی و ایدئولوژی برنامه درسی با رویکردهای تدریس دبیران می‌باشد. جامعه پژوهش حاضر شامل دبیران دوره متوسطه دوم نظری شهرستان نهاوند به تعداد 244 نفر می باشد که با روش سرشماری در نهایت 183پرسشنامه جمع‌آوری گردید. ابزار پژوهش حاضر شامل پرسشنامه‌های ذهنیت فلسفی(1382)، ایدئولوژی برنامه درسی(1393) و رویکردهای تدریس(2007) می‌باشدروایی صوری پرسشنامه‌ها با استفاده از نظ...

لاکلا و موفه با بازخوانی نظریه‌های متفکرانی مانند زبان‌شناسی سوسور، ساختارگرایی التوسر و پساساختارگرایی دریدا و...، نظریۀ گفتمان خود را در سال 1985 میلادی در کتاب هژمونی و استراتژی سوسیالیستی بسط دادند. نظریۀ گفتمان در دهه‌های اخیر برای فهم پدیده‌های اجتماعی و چگونگی تحول آن‌ها در حوزه‌های مختلف علوم انسانی کاربرد وسیعی یافته است. شعوبیه یکی از مهم‌ترین جنبش‌های تاریخ ایران واکنشی در ب...

جنگ تحمیلی عراق علیه ایران از منظر مطالعات جامعه‏شناختی، زمینه‏های بسیار زیادی برای تحقیق و مطالعاه دارد. ابعاد جامعه‏شناختی جنگ تحمیلی به حدی گسترده و مهم است که نگاه ویژه‏ای را برای مطالعه این حوزه طلب می‏کند. در این مقاله، به ساختار معنایی سوژه رزمنده طی سال های جنگ پرداختیم چرا که سوژه ای مهم و اثرگذار در تنازعات گفتمانی پس از انقلاب بوده است. ازاینرو بررسی ساختار معنایی سوژه رزمنده طی سال ...

هدف از این مقاله بررسی نظرات فروید در مورد سوبژکتیویته و نسبت آن با سوژۀ ایدئولوژیک آلتوسر است. در این مقاله ابتدا نگاه فروید، به عنوان یک فیلسوف اجتماعی، به سوژه بررسی می‎‌شود و سپس اندیشه‌های او با نوع نگاه آلتوسر به سوژه مورد مقایسه قرار می‏‏گیرد. ایگو در کار فروید جایگاه سوژه در مباحث فلسفی- جامعه‏شناختی را دارد. ایگو[1] ‌(یا همان سوژه) از منظری روان‏کاوانه با کمک مکانیسم‌های دفاعی دست به ت...

چکیده فارسی هدف این پژوهش شناسایی و توصیف چگونگی برساخت زنانگی، توسط برخی از طیف های گفتمان اصولگرا است. بر این اساس، تشکل های سیاست گذار و یا مدعی کارشناسی در حوزه ی مسایل زنان؛ یعنی، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان وابسته به حوزه علمیه و شورای فرهنگی- اجتماعی زنان، انتخاب و مواضع رسمی آنها، در قالب بیانیه ها و مصوبات، در حوزه ی زنان مورد بررسی قرار گرفت. در فرایند برساخت سوژه زن توسط این گفتمان...