نفس شناسی از مبادی و مقدمات خدا شناسی در معارف اسلامی است. دو نفراز سلسله جنبانان حکمت متعالیه از قرن یازده و قرن چهارده، یعنی صدرالدین شیرازی وعلّامه طباطبایی(ره) بر این باور تأکید خاص نموده­اند. دو حکیم با وجود وحدت در هدف معرفتی دو رهیافت متفاوت دارند. در اندیشه فلسفی ملاصدرا، نفس خلاّق مثال و نمونه­ای از خدای خالق است، اما علاّمه طباطبایی، شناخت نفس را شناخت موجود غیر مستقل و تعلقی و ربطی می­د...

چکیده شناخت هنر اسلامی فارغ از مباحث هستی شناختی و معرفت ذوقی و شهودی متأثر از ورود آثار هنری به موزه (به مثابه محصول فرهنگی تمدن غرب) و نظام معرفت شناختی متمایز آن است. حرکت هنر اسلامی در امتداد زمان و مکان و حضور در نظام اندیشگانیِ دیگری، بر کیفیت حصول معرفت مخاطب تأثیر می گذارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و بهره گیری از منابع اسنادی می کوشد تا چگونگی حصول معرفت هنر اسلامی را در سیری تا...

در کنار سایر مطالب منتشره در زمینه «تاریخ نگاری هنر اسلامی » یک شماره از مجله آنلاین جورنال آو آرت هیستوریوگرافی (6 ژوئن، 2012) که به این موضوع اختصاص یافته، حاوی اهم موضوعات مورد بحث در این زمینه است؛ موضوعاتی که کم و بیش از یک دهه پیش در حوزه مطالعات هنر اسلامی آن گونه که در غرب مطرح است، ساری و جاری اند. در این مباحث به آن چارچوب مفهومی پرداخته می شود که برای پژوهش و نمایش عمومی مواد و مصالح...

اقتباس فرهنگ و هنر تجسمی همواره بخشی از تاریخ حیات انسان بوده است. وام گرفتن از فرم و سبک هنری یکی از سنت های دیرین در تاریخ هنر و تجربه هنری بوده است. شاگردان برای تمرین هنرورزی، استادان برای گسترش آثارشان و سوداگران برای سود جویی به امر بازسازی می پرداختند. به تعبیری فرآیند تولید هنر و فرهنگ تجسمی با "از آن خود کردن" آغاز شده است؛ وام گرفتن تصاویر، اصوات و مفاهیم از جهان اطراف و تفسیر آن به ع...

چکیدهبرخلاف پژوهش های گوناگون پیرامون فلسفۀ هنر کانت، مقاله حاضر در صدد بررسی رابطۀ نظریۀ شناختکانت و مبانی نظری هنر مدرن است. این امر با در نظر گرفتن روان شناسی گشتالت به عنوان ارتباط دهندۀشناخ تشناسی کانت و مبانی آموزش و سنجش بصری هنر مدرن امکان پذیر شده است. برای بررسی نظری ۀشناخت کانت، از یک سو بر مقولات پیشین، تبیین گر ساختار های مشترک ادراکی در انسان، تأکید و از سو...

اثر هنری موجودیّتی کاملاً قائم به ذات نیست، بلکه عواملی خارج از مقوله هنر، مانند: شرایط زندگی نامه ای، شرایط اقتصادی، وضعیت اجتماعی جامعه، فرهنگ و هویتِ هنرمند؛ حامیان و جهانِ پیرامون هنرمند نیز در خلق اثر تأثیرات مهمی دارند. توجه این تحقیق متمرکز بر تأثیرپذیری هنرهای تجسمی معاصر ایران(در تنوع سه گانه ی نقاشی، عکاسی و هنرهای جدید) از عواملی همچون: اقتصاد جهانیِ هنر، هنر و جهانی شدن و حامیان داخلی و ...

هر گونه قضاوت و داوری در مورد اثر هنری یا حقیقت هنر و زیبایی، مبتنی بر این اصل است که انسان پیش از حکم، تصوری از هنر و زیبایی داشته باشد. آیا منشأ‌ تصوری که از حقیقت هنر در ظرف ادراکی انسانها به تحقق پیوسته است،‌ حقیقی است؟ و یا آنکه منشأ آن تصور، اعتباری و مبتنی بر سلیقه و عادت و ذوق و پسند و تداعی و خواستهای فردی و اجتماعی است، که پنداری از صورت و حقیقت هنر را در ذهن به وجود آورده است؟ اثر ه...

آنچه با عنوان مطالعه و تحقیق پیرامون تاریخ و ماهیت هنر دینی و اسلامی انجام شده از جهاتی قابل تامل است. کم رنگ بودن نگاه اثباتی، رویکرد ابژکتیو به هنر اسلامی و عدم توجه به جهش های تاریخی هنر اسلامی در این مطالعات خودنمایی می کند. از این رو پایان نامه حاضر با بررسی موضوع از حیث غایت به دنبال رفع نقایص مذکور بوده است، ضمن آنکه هنر را از دریچه غایت دیدن مزایای خوبی نیز دارد. اول اینکه پرسش از غایت ...

محققان تاریخ هنر و فلسفۀ هنر در مواجهه با هنر پیشامدرن ایران با یک پرسش اساسی روبه رویند: آیا می توان از جمال شناسی ای در فرهنگ ایران پیشامدرن سخن گفت و بدان پی برد؟ یکی از راه های فهم جمال شناسی مسلط در هر دوره بررسی مفاهیم اصلی هنر در منابع متنی در آن دوره است. نقش از مهم ترین مفاهیم هنر در فرهنگ پیشامدرن ایران است و همۀ هنرها با «نقش» سروکار دارند. مثنوی از منابع مهم متنی در فرهنگ ایرانی است...

در این مقاله نظریه های موجود در حوزه جامعه شناسی هنر و ادبیات با دیدگاهی انتقادی مورد بررسی قرار گرفته است. موضوع اصلی مقاله حول محور جبریت اجتماعی هنر و ادبیات دور می زند. نظریه جبریت اجتماعی هنر با توجه به مسئله شاهکارهای هنری و موضوع هنر ناب مورد نقد قرار گرفته است. در نهایت نتیجه گیری مقاله در جهت تأیید این مطلب که هنر اگرچه تحت تأثیر شرایط وجودی جامعه معاصر خودش قرار دارد و نشان آن شرایط ر...