چکیده در این نوشتار نگارنده می کوشد تا نگرش سارتر درباره ی دیگری را که در آثار فلسفی و ادبی گوناگونش مخصوصاً هستی ونیستی به آن پرداخته است، بررسی کند و جنبه های وجودی و اخلاقی آن را بکاود. براین اساس، در ابتدا انسان و وجود لنفسه و لغیره ی او نزد سارتر تشریح می شود و سپس مواجهه و رابطه ی انسان با دیگری با تکیه بر دو مفهوم کلیدی نگاه و شرم مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه شیء شدگی و جایگاه و ...

آیات قرآن کریم بیانگر این است که تمام هستی اعم از آسمانها، زمین و موجودات عاقل و غیر عاقل در مقابل عظمت و بزرگی خدا سجده می کنند. خضوع و تسلیم بی قید و شرط عالم هستی در برابر اراده­ی حق و قوانین آفرینش سجده­ی تکوینی آنهاست که همه­ی موجودات و حتی سایه های آنها را در بر می گیرد. در برخی آیات، خداوند سجده را به فرشتگان و بسیاری از انسانها نسبت داده و این خود دلالت می کند که منظور از این سجده، نوع ...

فوکو در روش تبارشناسی خویش و در تبیین چگونگی شکل گیری سوژه به تحلیل مناسبات قدرت/دانش می پردازد. او از سه نوع هستی یاد می کند: "دانشْ هست"، "قدرتْ هست"، و "خودْ هست". وی سوژه را حاصلِ نسبت خود با خود می داند، که در خود هست محقق می شود. اما ستاره سینما و از آن جمله ستاره سینمای ایران از نسبت خود با خود شکل نگرفت بلکه در نسبت خود با دیگری خلق شد. در واقع ستاره سینما به هستیِ دیگری که آن را "هستی-خواست...

از مهم ترین مباحث فلسفۀ دین، مباحث انسان شناختی است، چون انسان هم گیرندۀ دین و هم مخاطب آن است. از رهگذر نگاه ما به انسان، نگاه ما به دین نیز شاید تغییر کند. مقالۀ حاضر نگاه دو فیلسوف، یکی از شرق و دیگری از غرب را در مورد انسان مقایسه می کند. ملاصدرا با طرح حرکت جوهری در مرکز فلسفۀ خود، به تبیین انسان و جهان و نسبت میان آنها پرداخته است. این طرح که بر اصالت وجود مبتنی است، حرکت اشتدادی انسان در...

اصطلاح «فقیر» و «غنی» نخستین بار در مباحث دینی، کلامی و عرفانی مطرح شد. پس از آن برخی فلاسفۀ مسلمان نیز این عناوین را در فلسفه وارد کرده، به تحلیل آن ها پرداخته اند. «غنی مطلق» از نظر ابن سینا و سهروردی موجودی است که در ذات، افعال و صفاتش به هیچ چیز نیازمند نباشد و هیچ موجودی نیز مستغنی از او نگردد. سهروردی «غنی مطلق» را همانند بوعلی مساوق مَلِک حقیقی دانسته است و از همین طریق دربارۀ وحدانیت او ا...

مشورت به عنوان یکی از مفاهیم سیاسی اجتماعی قرآن و از سنت­‌های نبوی، مقوّم نظریه مردم ‌سالاری‌دینی است. از سوی دیگر، جزء ذاتی و از ارکان هستی ‌بخش نظریه دموکراسی مشورتی نیز به­شمار می­‌آید. از این­‌رو بررسی کم و کیف این مفهوم در هر دو نظریه می‌­تواند ماهیت این نظریه‌­ها و سازوکار اداره جامعه توسط آن­ها را آشکارتر سازد. درعین‌حال مفهوم مشورت اگرچه در هر دو نظریه مشترک است، اما از منظر هستی ‌شناختی...

چکیده: عقل و شهود، دو قوّه و یا دو راه رسیدن به حقایق در عالَم هستند که یکی اساس فلسفه، و دیگری اساس عرفان را شکل می‎دهد. حال، پرسش اینجاست که آیا می‎توان از مقوله شهود در فلسفه و یا از مقوله عقل، در عرفان بهره برد و آیا می‎توان مکاشفات را عقلی‎سازی کرد، و یا نه، عقل و شهود دو مقوله جدا از هم هستند که راهی در گسترۀ همدیگر ندارند. نگارنده بر این باور است که افزون‌بر اینکه، عقل و شهود در تبیین حقای...

شیعه امامیه که یکی از جریانهای جدی در دین اسلام است، به عنوان یک مذهب اسلامی و با توجه به حجم تولیدات اندیشه ای، از جایگاه مهمی برخوردار است. در این زمینه حضور امامان شیعه طی 250 سال، بر تولید گسترده و عمیق اندیشه این مذهب، تأثیر شگرفی گذارده است. از طرفی با توجه به جایگاه این مذهب، نحوه تعامل آن با مذاهب دیگر اسلام بر کیفیت مناسبات و همبستگی اجتماعی جهان اسلام بسیار مؤثر است. از این رو در این ...

dans ce mémoire, nous avons concentré notre étude sur la notion d’altérité telle que sartre et beauvoir la définissent à travers leurs essais et plus spécialement dans l’invitée et huis clos. etant donné le rapport étroit qui existe entre les notions existentialistes, la connaissance préliminaire de leur définition, bien que concise, s’est avérée nécessaire avant d’entrer dans notre analyse. c’...