ادبیات هر جامعه چون ریشه در فرهنگ ها و باورهای آن جامعه دارد، آیینه ی تمام نمای اندیشه ها و عقاید وبه بیان دیگر باورهای آن جامعه است.ادبیات فارسی از این قاعده مستثنا نبوده و جای پای این اعتقادها و باورها را به روشنی می توان در آن دید. نجوم ازجمله علومی است که پیوند دیرینه و عمیق با فرهنگ ها وباورهای اجتماعی دارد.شاعران فارسی گوی با برخورداری از اطلاعات نجومی و ستاره شناسی مطابق با زمان خود اقدا...

به منظور بررسی و تحلیل طیف اجرام نجومی با در نظر گرفتن فاصله کانونی عدسی چشمی تلسکوپ و محل قرارگیری فیبرنوری طیف سنج و نوع آن ها ابزار اتصالی بین تلسکوپ و طیف سنج فیبرنوری طراحی و ساخته شد. سپس طیف چند جرم نجومی نظیر خورشید، مشتری، ماه و ستاره ی شعرای یمانی در چندین نوبت ثبت شد. برای بررسی و تحلیل طیف های ثبت شده ابتدا با برازش نمودار تابع توزیع پلانک و نمودار طیف های ثبت شده با استفاده از دو ب...

عبور از افلاک از موضوعات مشترکی است که در بسیاری از سفرنامه ها و معراج نامه ها تکرار می شو؛ اما کیفیت عبور از این افلاک، نقش افلاک و ساکنان آنها و همچنین مبانی اسطوره ای و دلالت های نجومی در آنچه سالک مشاهده یا تجربه می کند یکسان نیست. سه سفرنامه ای که به مقایسه آنها پرداخته ایم از حیث درون مایه یکسان نیستند. معراج نامه، سفرنامه ای است که جنبه دینی و اعتقادی دارد؛ اما در روایتی که بوعلی به آن ا...

ایرانیان  از دیرباز جزء مردمانی بودند که به آسمان ، زیبایی‎ها و شگفتی های آن توجه و دقت ویژه داشته اند که سهم شاعران در این میان کم نیست . روشنان فلکی دستمایه تصویرسازی شاعران کهن و بزرگی چون خاقانی،انوری، نظامی، خواجوی کرمانی، منوچهری و دیگران بوده است. در این مقاله برآنیم تا بکاویم آیا شاعران معاصر به آسمان و زیبایی های آن توجه دارند؟آیا نوع نگاه آنان متفاوت است ؟ آیا آفتاب از نگاه شاعران منت...

ایران سرزمینی است که د ر طول حیات تاریخی خویش شاهد هجوم اقوام بیگانه بوده است که از میان آن ها اقوام مغول و ترک همیشه در تاریخ میانه از خود رویدادهای شگرفی به جای گذارده اند . ازجمله : حملات اقوام مغول و ترک کشتارو فتوحات این اقوام بود که در ایران از خود بر جای گذاردند . از میان این اقوام تاتار، افرادی همچون الغ بیک و هلاکو بودند که برعکس چنگیز خان به مسایل علمی و فرهنگی ایران با گرد هم آوردن و...

هر نظام آموزشی در تلاش است تا از طریق  طراحی و تدوین برنامه های درسی مشخص، انواع مختلف دانش و مهارت‌ها را به دانش اموخته گان انتقال داده و آنها را برای بر عهده گرفتن نقش‌ها و مسئولیت‌هایشان در زندگی واقعی آماده سازد. ضرورت های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی عصر حاضر موضوع تربیت شهروندی  را به یکی از مهمترین زمینه‌های تصمیم و عمل در نظام آموزشی تبدیل کرده است. تربیت شهروندان مسؤول و آگاه یکی ا...

دین زرتشتی، آیین زروانی و آیین مهر چنان با باورهای نجومی عجین شده اند که بدون درکصحیح این باورها، شناخت درست این ادیان و مکاتب تقریباً امکان پذیر نخواهد بود . از جملهباورهای دینی-نجومی که در این ادیان اهمیت بسیار دارد، بحث هزاره اندیشی و دوره های کیهانیاست. اخوان الصفا نیز که انجمنی سری و عرفانی در قرن سوم و چهارم ه .ق در بصره و بغدادبودند، رسائلی را تدوین نمودند که آکنده از باورها و آرای دینی- ...

مقالهء حاضر حاوی ویرایشی از ترجمه فارسی زیج شستکه است که حسین بن موسی هرمزی، اخترشناس ایرانی، آن را در حدود 10 قرن پیش به عربی نگاشته است. این رسالهء کوتاه برخلاف عموم زیج ها، شامل جدولهای مفصل نجومی نیست و تنها دو جدول نسبتأ مختصر دارد که به محاسبهء اجتماع و استقبال ماه و خورشید و به رؤیت هلال ماه مربوط می شود. روش هرمزی برای محاسبهء طول دایرة البروجی ماه وخورشید و سیارات مبتنی بر استفاده از ت...