مقوله دولت در جامعه معاصر ایران، از جمله موضوعاتی است که کمتر مورد توجه محققان، خصوصآ جامعه شناسان واقع شده است. یکی از معدود مطالعات انجام شده در این زمینه مقاله آقای حمیدرضا جلایی پور است که با عنوان «جامعه و دولت معاصر در ایران: تمهیدی نظری برای ارزیابی تکوین ملت ـ دولت» تلاش می کند به کندوکاوی در خصوص وضعیت ملت ـ دولت در ایران معاصر بپردازد. از آن جا مشارکت جامعه علمی در این خصوص می توان سو...

هدف از نگارش این مقاله دستیابی به یک چهارچوبه نظری ملموس در باب دولت مدرن است. مساله این است که با چه رویکردی میتوان دولت مدرن را مورد مطالعه و بررسی قرار داد. دیگر اینکه دولت مدرن از چه مبانی و ویژگی هایی برخوردار است. به عبارتی با چه ویژگی های نظری می توان دولت مدرن را بهتر شناخت. نگارنده ضمن معرفی مختصر نگرش های کلان در باب دولت مدرن، رویکرد سازمانی را دیدگاه مناسب تری برای تعریف دولت می دان...

پاسخ به پرسش دولت مدرن و اسلام؛ تعارض یا سازگاری؟ که خود بخش مهمی از مسئله‌ای فربه‌تر یعنی نسبت میان مدرنیته و اسلام است، به توصیف حلّاق در نظریه دولت ممتنع ساده است؛ دولت اسلامی، با هر خوانشی که از دولت مدرن ارائه شود، ترکیبی تناقض‌آلود است. نظریۀ دولت ممتنع با تمام اهمیت، پیچیدگی‌ها و ایراداتش کوششی است ستودنی برای تبیین این پاسخ به ظاهر قابل‌فهم و ساده. بر نظریۀ دولت ممتنع می‌توان نقدهای متعد...

این مقاله بر آن است تا نشان دهد تکوین ساخت دولت مطلقه شبه مدرن در ایران در دوره پهلوی اول و الزامات نوسازی اقتصادی و اجتماعی از یکسو و تقویت و گسترش فرهنگ سیاسی امریت-تابعیت در اثر سیاست های اقتدارطلبانه دولت پهلوی از سوی دیگر و نقشی که هر یک از این دو مولفه در باز تولید و استمرار دیگری داشته است، به عنوان عمده ترین موانع در شکل گیری یک ارتباط عقلانی و قانونی در رابطه میان دولت و طبقات اجتماعی،...

دولت سرزمینی مدرن به حاکمیت سیاسی یکپارچه و متمرکز در درون مرزهای سیاسی معینی اطلاق می شود که در آن افراد، گروه ها و نهادها، تابع حکومت مرکزی اند. روی هم رفته به رغم تصور رایج، دولت سرزمینی مدرن از حیث ریشه ها و زمینه های شکل گیری، پدیده سیاسی جغرافیایی عام و جهانشمولی نیست، بلکه شکل خاصی از نظام جغرافیایی مغرب زمین است. از همین رو این پدیده در جوامع شرقی، به ویژه ایران، هیچگاه در یک فرایند طبی...

از زمانی­که تمامی پدیده­های اجتماعی و تعاملات سیاسی بشر در قالب دولت ـ ملت­های جدید شکل گرفت و هویت‌های اجتماعی و فرهنگی نیز در این چارچوب نوین تعریف گشت، در عین بیشترین تاکید بر مفهوم صلح و ارزش و اهمیت آن، خونین­ترین و وسیع‏ترین جنگ­های تاریخ در این دوران و به دست دولت ـ ملت­های مدرن پدید آمده است. این مقاله در جستجوی این پرسش اساسی است که آیا خشونت و منازعه عنصری ذاتی در بنیانِ نهادِ دولت ـ مل...

به طور کلی مطالعه دولت اعم از زمینه های تاریخی فرایند تکوین و کارکردهای آن در ایران عمدتا تحت تاثیر جامع شناسی مارکسیستی بوده است از این دیدگاه شناخت دولت و آسیب شناسی آن در گرو فهم عوامل اقتصادی و طبیعی است در سال های اخیر رویکرد ضعیف دیگری نیز ظهور کرده که در آن به عوامل فرهنگی بها داده شده است این مقاله با نقد و نفی توانایی نظریات مارکسیستی در تبیین زمینه های تاریخی دولت مدرن در ایران در پی ...

دولت مهم ترین نهاد جامعه است و جامعه شناسی علم شناخت نهادهای اجتماعی است تاکنون تحلیل و تبیین تحولات اجتماعی و اقتصادی در بیشتر پژوهش ها تحت الشعاع پارادایم ها و رویکردهای مسلطی مانند نوسازی وابستگی و نظام جهانی بوده و از بررسی نقش نهاد دولت در تحولت غفلت شده است این مقاله با رویکرد نهادگرایی تطبیقی بررسی مجدد مفهوم دولت و بازگشت به آن را در تحلیل های جامعه شناسی مطرح می کند و جایگاه و نقش موثر...

این مقاله بر آن است تا نشان دهد تکوین ساخت دولت مطلقه شبه مدرن در ایران در دوره پهلوی اول و الزامات نوسازی اقتصادی و اجتماعی از یکسو و تقویت و گسترش فرهنگ سیاسی امریت-تابعیت در اثر سیاست های اقتدارطلبانه دولت پهلوی از سوی دیگر و نقشی که هر یک از این دو مولفه در باز تولید و استمرار دیگری داشته است، به عنوان عمده ترین موانع در شکل گیری یک ارتباط عقلانی و قانونی در رابطه میان دولت و طبقات اجتماعی،...