نهضت عقلانی معتزله در دوران خلافت عباسی و همزمان با نهضت عظیم ترجمه به تعامل عقلانی با فلسفه یونان پرداخت و با استفاده و مدد از این فلسفه عقلا نی در صدد بود دین را در تحت استدلال عقلا نی قرار دهد و هر آنچه به نام دین وارد حوزه ی دین شده بود اما از پشتوانه عقلا نی و منطق بر خوردار نبود به دور اندازد و سره را از ناسره تشخیص دهد. این جنبش عظیم فکری و فرهنگی اثرات مثبتی در روند پالایش فکری جامعه اس...

چکیده بحث اهل ذمه به عنوان یکی از گروههای ساکن در جامعه، همواره در میان مسلمانان مطرح بوده است. پس از نزول آیه ی جزیه در دوران پیامبر (ص)، موضوع اهل ذمه به عنوان یک مسأله در تاریخ اسلام نمود پیدا کرد. با فتح سرزمینهایی چون ایران، مصر و شامات در زمان عمر، خلیفه ی دوم، این موضوع بیشتر مورد توجه قرار گرفت. رفتار عمر با اتباع اهل ذمه، بعدها در تبیین نظرات فقهی اهل سنت که حاکم بر جامعه ی اسلامی بود...

قرآن کریم، از ابتدای نزول، با نظم و سبک متمایزی که داشت، ادیبان بسیاری را به تأثیر پذیری از خود وادار نمود. شاعران و نویسندگانی که با فرهنگ و معارف اسلامی آشنا بودند، زیباییها و لطافتهای لفظی و معنوی قران کریم را دریافته و در زینت بخشیدن هنر خویش بوسیله ی آن اهتمام ورزیده اند. از صدر اسلام، اقتباس از آیات قرآن کریم، مورد توجه شاعران بزرگ قرار گرفته بود و در هر دوره شاعران، شعر خویش را با الفاظ...

ارمنستان واقع در جنوب غربی قفقاز، سرزمینی است پوشیده از کوهستان های بلند و ناهموار و مستحکم، مرکب از دژهای متعدد است و اهالی آن سرزمین که به ارمنی ها معروفند؛ جنگجویانی وحشتناک و سخت مصمم به دفاع از استقلال خود بوده اند. از منظر مسلمانان تسلط بر ارمنستان علاوه بر ترویج و اشاعه دین مبین اسلام، به مثابه حفظ سرزمین جزیره و شام بود؛ همچنین تسلط بر ارمنستان مقدمه ای برای تصرف و استیلا بر امپراتوری ر...

کلید واژه ها :عصر عباسی اول،شاعران شیعه،شعر شیعی،صنوبری، اهل بیت (ع) چکیده در طول چهارده سده ای که از اسلام می گذرد شاعران زیادی با زبان ماندگار شعر در مدح و رثای اهل بیت(ع)، بالأخص در رابطه با حماسه عاشورای حسینی و مظلومیت های اهل بیت(ع)و مسئله غدیر به سرودن شعر پرداخته و به نشر فضائل و مناقب ائمه معصومین(ع)در قالب شعر،جامه عمل پوشانده اند. شاعران دوستدار اهل بیت(ع) از همان قرون ابتدایی اسل...

بسیار روشن است که ایرانیان در عصر عباسی، خدمات ارزنده ای را در راستای تحقق اهداف حکومت عباسی و ماندگاری نمودن تمدّن و فرهنگ ایرانی- باستانی، ارائه داده اند و سازماندهی دستگاه عباسی را بر عهده گرفتند. از این رو دبیران، وزیران، سرداران و والیان خلافت عباسی، بیشتر ایرانی بودند بر این پایه، طبیعی است که توجه ویژه ای از جانب آنان برای نشر و گسترش فرهنگ ایرانی-باستانی صورت پذیرد. بخشی از این تأثیر گذا...

محیط عامل اصلی توصیف طبیعت است. توصیف طبیعت و مظاهر آن همچون باغ و بستان و گل‌ها و ... در عصر عباسی گسترده‌تر از عصر جاهلی و اموی می‌گردد. در عصر عباسی جلوه‌های تمدن و شهرنشینی به یکباره سر بر می‌آورد. بنابراین وصف بیش‌تر با استعاره و تشبیهات رخ می‌نماید؛ که این خود بیانگر وسعت خیال شاعر عصر عباسی است. شعر پارسی دوره منوچهری دامغانی را باید شعر طبیعت خواند، منوچهری از جمله شاع...

شعرهای بازمانده از دوره جاهلی کهن ترین شعرهایی است که در این زمینه برای ما برجای مانده است. در این دوره شعر نخجیرگانی بخشی از قصیده جاهلی را تشکیل میداد شاعر بیشترین توجه خود را به حیوان شکارشونده اختصاص داده توصیف کاملی از این حیوان که معمولأ گورخر گاو یا شترمرغ است بدست میدهد. در پایان سده دوم هجری شاهد شکل گیری و استقلال نهایی شعرنخجیرگانی با عنوان ((طردیه یا شعر الطرد)) هستیم . تکوین این فن...

یکی از تاثیرگذارترین مراحل تاریخ ایران ،را باید در سقوط دولت ساسانی و ورود اسلام به ایران جستجو کرد .هجوم عرب به سبب به همراه داشتن ایدئولوژی اسلام،کاملا با سایر تهاجمات به ایران متفاوت بود.مبارزه ی قشرهای پایین که نمود آن را می توان در جنبش مزدک دید،تشدید یافت.آنها از این پس علاوه بر دشمن طبقاتی داخلی،در راستای یک نبرد ملی گام برمی داشتند،این مبارزه به معنی تلاش برای حفظ آداب و رسوم آیین کهن ن...