کار بر روی متون مقدس به واسطه ورود به جهان هنرمندانی که ایمان، اثر آنان را با وارستگی همراه ساخته، همواره با وسواسی خوشایند همراه است. این وسواس در خصوص بررسی هنر کتاب آرایی نسخ قرآنی از آن جهت لازم به نظر می رسد، که به واسطه احتیاطِ حاصل از نگرانی هر گونه تحریف در قرآن از سوی هنرمندان، همواره این هنر در طول تاریخ با تحولی پیوسته اما تدریجی و درونی همراه بوده است. به نظر می رسد اصول اولیه، در اک...

چکیده ظفرنامه تیموری تألیف شرف الدّین علی یزدی (متوفی 858 هـ.ق.)، از جمله کتب تاریخی برجسته دوره تیموری (771ـ911 هـ.ق.) است. در این دوره، بیشتر کتب نثر برخلاف دوره قبل که دربرگیرنده نثرهای مصنوع و متکلّف بود، به نثری ساده و روان نوشته شده اند. در این میان، شرف الدّین علی یزدی کتاب مشهور خود (ظفرنامه) را به سبکی مصنوع و فنی نگاشته و بار دیگر این شیوه نثر فارسی را رونق بخشیده است. شرف الدّین علی، ا...

در طول سابقه حفاظت و مرمت در ایران از مواد و روشهای گوناگونی جهت مرمت آثار کاغذی استفاده می شده است. در یک نگاه کلی بسیاری از مرمتهای سنتی در کتب خطی و آثار کاغذی پایدار بوده و برخی نیز به دلیل عوامل گوناگون تخریب شده اند. بنابراین با توجه به این تفاوت در سیر تخریب کتب، تصمیم گرفتیم تا در این پژوهش به مطالعات فن شناسی، آسیب شناسی و بررسی مرمتهای انجام شده بر سه نسخه خطی – بر اساس شناسنامه موزه...

قرآن کریم، سرچشمه ی علم، معرفت و برنامه ی زندگی سعادتمندانه ی انسان ها ست و هر کس حسب توانمندی خویش از آن بهره می گیرد. شاعران نیز به فراخور ذوق خویش و در جهت مقبول ساختن بیشتر شعر خویش در کلام خود از این منبع لایزال بهره برده اند. ورود قرآن کریم به زبان فارسی سبب غنای آن و افزایش دامنه مفردات و مضامین شعری شده و اسلوب شعر فارسی را سهل و ساده ساخته است. نسیمی شیروانی- شاعر دوره تیموری- به واسطه...

سیر گسترش تشیع در ایران امری تدریجی می با شد ولی ورود مغولان به ایران نقطه عطفی در تاریخ ایران و تشیع محسوب می شود .با سقوط خلافت که عامل انسجام جهان تسنن بود و تساهل مذهبی حکام مغول زمینه ی رشد و شکوفایی و گسترش سایر فرق مذهبی فراهم گردید علاوه بر مرکزیت سیاسی در پرتوی آرامش نسبی و امنیت ایجاد شده در دوره برخی از امرای تیموری زمینه ی رشد فرهنگی در هرات فراهم گردید. آمیختگی تشیع و تصوف و نفوذ آ...

در گذشته، اغلب شهرها و روستاهای ایران دارای فضاهای گردهمایی نظیر شربت خانه ها بودند که مردم برای گفتگو و استراحت موقت در این اماکن گرد هم می آمدند، شربتی می آشامیدند و در باب موضوعات محلی روز مذاکره می کردند. در همین اماکن بود که ایرانیان با ذوق و اشتیاق وافر به اشعار و داستان های شاهنامه گوش فرا می دادند. در خصوص قدمت و اینکه از چه زمانی شربت خانه ها در ایران آغاز به کار کردند اطلاعات درستی در...

دوره ی تیموری دوره ی تقابل دو نهاد امارت و وزارت است .در یک سو گفتمان وزارت محور به نمایندگی وزرا و طرفداران آن حضور داشته و در جبهه مقابل گفتمان امارت محور با محوریت امرا و حامیان خود هدایت گر جریان های سیاسی و اجتماعی عصر تیموری بوده اند. تا پیش از آن نمایندگان گفتمان وزارت محور با دو شاخص خرد ملک داری و هنرنویسندگی در معرفی این گفتمان موفق تر از نمایندگان گفتمان امارت محور عمل کرده اند. در م...

دانش بین رشته ای جامعه شناسی هنر، برای شناخت جوامع، به آثار هنری نیز رجوع می کند ولذا در این پژوهش هنر نگارگری دوره ایلخانی و تیموری مورد بررسی جامعه شناختی قرار می گیرد. هدف اصلی این تحقیق بنیادی که با روش توصیفی و نمونه پژوهی انجام شده است، یافتن عوامل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی موثر بر روند تحولات هنری به ویژه هنر نگارگری دوره ایلخانی و تیموری در مقابل تاثیر هنر بر جامعه است. برای این...

چکیده: تأثیر نظام مالکیت ارضی بر تحولات علمی و فرهنگی دورۀ تیموری شکوفایی علمی و فرهنگی دورۀ تیموری که گاهی از آن با عنوان رنسانس تیموری یاد می‌ شود ، نیازمند حمایت‌ های اقتصادی بود ، و نمی‌ توان آن را تنها بر اساس علایق فردی برخی از سلاطین تیموری به علم و دانش تبیین کرد . در مقالۀ حاضر با رویکرد تاریخ‌ نگارانۀ عقلانیت نقاد توضیح می‌ دهیم که نظام اقتصادی و مالیاتی و زمین‌ داری دورۀ...