این تحقیق در راستای جامعه شناسی تاریخی شعر فارسی انجام شده است و در آن تلاش شده رابطه ی میان تحولات اجتماعی و سیاسی و دگرگونی محتوایی شعر فارسی در سالهای 1285 تا 1320 بررسی و مشخص شود. این تحقیق شامل دو بخش توصیفی و تبیینی است. در بخش توصیفی به دنبال آن بودیم که توصیف جامع و دقیقی از فضای محتوایی و درونمایه های اصلی شعر و روحیات شاعران در ادوار مشروطه و پهلوی اول ارائه دهیم و در نهایت با مقایسه...

بندر بوشهر از دورۀ افشاریه تا اوایلدورۀ پهلوی مهم ترین بندر تجاری ایران در سواحل خلیج فارس بود. همزمان با روی کارآمدن دولت پهلوی اوّل، علی رغم اینکه بندر بوشهر فاقد تأسیسات بندری با معیارهای بین المللیبود، باز از سایر بنادر ایران فعال تر بود و اکثر شرکت های تجاری خارجی و تجارداخلی برای وارد و صادر کردن کالاهای خود از این بندر استفاده می کردند. در دورۀپهلوی اول سیاست های متعددی برای نوسازی کشور ا...

هدف: هدف این پژوهش، بررسی پیامدهای یکی از سیاست­ های پهلوی اول، یعنی ممیزی مالیاتی، در استان فارس(استان هفتم) است. در مقاله حاضر، یکی از ابعاد تحولات نظام مالیاتی استان فارس در عصر پهلوی اول(ممیزی مالیاتی) با تأکید بر این مسئله مورد پژوهش قرار می گیرد که آیا با تغییر رژیم سیاسی و متعاقب آن با تغییر شرایط سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی جامعه ایران در عصر پهلوی تغییری در کارکردهای اقتصادی و به­ ویژه م...

با آغاز ایران جدید از دوران مشروطه به بعد و تغییر فضای سیاسی- اجتماعی، صورت بندی نیروهای سیاسی- اجتماعی ایران دگرگون شد. ورود و گسترش فرهنگ غربی، چالشی بود که در برابر سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی جلوه گر شد. به این ترتیب، سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی در میان فقها و نیروهای حوزوی شکل گرفته، در پی توضیح اصول مترقی دین اسلام و قابلیت انعطاف آن در مواجهه با مسائل جدید بود. در این پژوهش، از ا...

زبان نویسندگان که روشنفکران جامعه هستند، نمایندة زبان جامعه است، لذا نوشته های آنها منبعی درخور برای شناخت محیط، منظر و فرهنگ به شمار می رود. این نوشتار درصدد است، نمادهای منظر شهری تهران را در ادبیات معاصر ایران، که به دست نویسندگان ایرانی قلم خورده، شناسایی کرده و مکان های خاطره انگیز تهران را در چهار دورة تاریخی معرفی نماید : اول : دوره قاجار و سال های اول حکومت رضا شاه؛ دوم : دوره پهلوی؛ سو...

این پژوهش با پرداختن به زندگی و کارنامه سیاسی محسن صدر قصد دارد، تا شرایط روزگار حیات وی و تحولات ایام کاری او را هم به بحث بکشاند و با استفاده از شیوه پژوهش از طریق جمع آوری و پالایش اطلاعات و اسناد مربوط به زندگی سیاسی صدر، روند پیشرفت سیاسی وی و عوامل این پیشرفت و فعالیتهای وی در زمان سمت های مختلف، چه مشکلاتی پیش روی صدر بوده و چه عاملی باعث شد صدر در مناسب دوره قاجار و پهلوی اول و دوم نفوذ...

اصناف و پیشه وران از جمله گروه های اجتماعی محسوب می شوند که حیات آنان در روند نوسازی دورره پهلوی اول، دچار تحولاتی شد. یکی ازمهمترین این تحولات به القای رسمی قانون مالیات صنفی در آذر سال 1305ش مربوط می شود که در واکنش به ناتوانی اصناف در پرداخت این نوع مالیات صورت گرفت. این مقاله درصدد است تا براساس روش توصیفی-تبیینی و با استفاده از اسناد و منابع مرتبط، به واکاوی مهمترین علل نارضایتی و ناتوانی ...

نوسازی در تجربۀ اروپاییان، بر پایۀ مدرنیته و به یاری و کمک بورژوازی و دولت مطلقه و ملی و مدرن و از گذر تغییرات اجتماعی وسیع و همه‎جانبه، به ظهور جوامع مدرن و توسعه‎یافته انجامید. اما، در کشور ایران، با وجود تلاش‎هایی که در عصر رضا‌شاه صورت‎گرفت، نوسازی به ایجاد جامعه‌ای مدرن و توسعه‎یافته نینجامید. نوسازی در دورة پهلوی اول شتابان صورت‎گرفت و به دلیل تسلط دولت بر منابع قدرت، ناتوانی و پراکندگی ج...

تا پیش از تغییرات شهری بابلسر در دورة پهلوی اول، این محل عمدتاَ شهرت خود را مدیون هویت بندری، گمرک و شیلاتش بود و با عنوان بندر مشهدسر شناخته می‌شد. در دوران پهلوی اول، تحولات اقتصادی و فرهنگی خاصی در عرصة جهانی، ملی و محلی دست‌به‌دست هم دادند که بابلسر تغییرات شهری بنیادینی را تجربه کند. مقالة پیش‌رو، کوشیده است این تحولات را از روایت‌های رسمی و غیررسمی تاریخی این منطقه استخراج، تحلیل و تفسیر ک...