در حالی‏که کشفیات علمی و دستاوردهای نتایج تحقیقاتی به‏دست آمده در طول تاریخ متعلق به تمام بشریت است و دستاوردهای علمی به دست‏آمده در هر نقطه جهان، بر کشفیات علمی و یافته‏های پیشینیان در سایر نقاط جهان استوار بوده است، طبیعی است که نتایج علمی، بی‏طرف و جدا از گرایشهای سیاسی در جهان باشند و بالا بردن سطح آگاهیها و رفاه و زدودن رنجها و محرومیتهای همه انسانها را در تمامی اعصار هدف قرار دهند.متأسفان...

تفسیرهای متعدد و گاه متناقضی از اندیشه های روسو وجود دارد، برخی او را در زمرۀ روشنگران قرار می دهند و برخی دیگر منتقد روشنگری. روسو فرزند عصر روشنگری بود و بی شک مهم ترین عناصر تفکر این دوره در اندیشۀ او نمایان است. با وجود این، وی به مخالفت با برخی از مشخصه های روشنگری برخاست. او در عصری که خرد به عنوان تنها راهنمای انسان مطرح بود، به مبارزه با خردگرایی پرداخت. دغدغۀ اصلی وی انسان است، اما انس...

در تاریخ اندیشه، متداول است که هر جنبش فلسفی می‌بایست در چارچوب تاریخی خویش فهمیده شود. این حکم، به‌خصوص، حقیقت ایده‌آلیسم آلمانی را نمایان می‌کند که اهداف و مسائل آن تنها در چارچوب فرهنگ آلمانِ متأخر قرن هجدهم قابل فهم است. به‌طور خاص، این فرهنگی که حیات فکری غالب در آلمان از میانة قرن هجدهم به‌حساب می‌آمد، روشنگری نامیده می­شد. اما، با نزدیک شدن به اواخر قرن هجدهم، نشانه‌هایی از بحران در روشنگ...

مکتب فرانکفورت یا نظریه ی انتقادی یکی از جبهه های اصلی جنبش ضدروشنگری معاصر را تشکیل می دهد. هورکهایمر و آدورنو، دو نظریه پرداز مهم این مکتب، نشان می دهند که روشنگری در فرآیندی دیالکتیکی تیشه به ریشه ی خود می زند و بنیان ارزش های خود را سست می کند. از نظر ایشان، غلبه ی عقل ابزاری، که محصول گسترش دیالکتیکی روشنگری بوده است، هرگونه مبنای عینی برای تعهد به آرمان هایی چون آزادی، برابری، و حقوق بشر ...

فریدریک دانیل ارنست شلایرماخر(1834-1768)، یکی از برجسته-ترین فلاسفه و الهی دانانی است که به خاطر تلاش اثر گذارش بر الهیات جدید، بعد از عصر روشنگری، معروف است. وی نه تنها، فیلسوف، بلکه همچنین، یک الهی دان به نام نیز بود. بیشتر آثار فلسفی او راجع به فلسفه دین بود و به خاطر تأثیر ژرفی که بر اندیشه ی مسیحی بعد از دوران خود گذاشت، «پدر الهیات پروتستان جدید» نامیده شد. شلایرماخر، مولفه های اصلی مسیحی...

یکی از شرایط شکل­گیری زیباشناسی جدید یا  استتیک در دورة روشنگری، استقلال زیبایی از خیر و حقیقت بوده است. اما در فلسفة پیش از دوران تجدد، یعنی در دورة یونان باستان و قرون وسطی، زیبایی جدای از خیر و حقیقت فهم و تبیین نمی­شد. این تفکیک­ناپذیری در رویکرد مابعدالطبیعی و هستی­شناختی به این سه معنای ارزشی ریشه دارد. یک نمونة برجسته از این رویکرد را نزد توماس آکوئینی می­توان دید. توماس در بستر مبحث صفا...

در حالی‏که کشفیات علمی و دستاوردهای نتایج تحقیقاتی به‏دست آمده در طول تاریخ متعلق به تمام بشریت است و دستاوردهای علمی به دست‏آمده در هر نقطه جهان، بر کشفیات علمی و یافته‏های پیشینیان در سایر نقاط جهان استوار بوده است، طبیعی است که نتایج علمی، بی‏طرف و جدا از گرایشهای سیاسی در جهان باشند و بالا بردن سطح آگاهیها و رفاه و زدودن رنجها و محرومیتهای همه انسانها را در تمامی اعصار هدف قرار دهند.متأسفان...

مقاله حاضر به بررسی تلقی گادامر از سنت و نسبت میان عقل و سنت می پردازد. ابتدا ضمن اشاره به معنای لغوی واژه سنت، سه تعریف انسان شناسانه، کلامی و سنت گرایانه از سنت ارائه و با یکدیگر مقایسه و در نهایت معنای اصطلاحی مورد نظر گادامر بیان می شود. گادامر که یک فیلسوف احیاگر سنت است دیدگاه خود در خصوص رابطه عقل و سنت را با تحلیل چگونگی نگاه روشنگری و رومانتیسم به عقل و سنت آغاز می کند. درحالی که فیلسو...